Page 400 - เสด็จสู่แดนสรวง

ทองคาประดับนวรัตนเรียบร้อยแล้ว...กรมวังไปยังพระบรมมหาราชวังทูลเชิญพระเจ้าอยู่หัวเสด็จ ยังพระสถูปในพระราชอุทยานด้านทิศเหนือ...เมื่อพระเจ้าอยู่หัวเสด็จทอดพระเนตรการกาง พระเศวตฉตั รในหอ้ งพระสถปู แลว้ ...ทา รว้ั ไมก้ นั้ ไวโ้ ดยรอบ...ใหเ้ หลา่ มหาดเลก็ ดแู ลรกั ษาพระสถปู นนั้ โดยรอบทุกวันอย่างใกล้ชิด...”
จํากตัวอย่ํางที่กล่ําวมําจะเห็นได้ว่ํากํารพระบรมศพของพระอัครมเหสีซ่ะจําเทวี เกิดขึ้น เป็นกรณีแรกจํากพระรําชอัธยําศัยของพระสวํามีท่ีจะเก็บรักษําควํามทรงจําระหว่ํางพระองค์กับ พระอัครมเหสีไว้ให้ยืนนํานผ่ํานอนุสรณ์สถํานท่ีใช้เพ่ือกํารเก็บพระบรมศพ ซ่ึงในเอกสํารกล่ําวว่ํา พระเจ้ํามิงดงยังคงเสด็จไปเพื่อเยี่ยมพระสถูปของพระอัครมเหสีทุกวันมําจนตลอดรัชกําล
ในกรณีของพระเจ้ํามินดง ก็มีหลักฐํานบันทึกถึงกํารจัดกํารพระบรมศพเช่นเดียวกับ พระอัครมเหสี แต่เสริมด้วยเหตุท่ีพระองค์ทรงมีบุญสมภํารมําก ด้วยเป็นกษัตริย์ที่ผ่ํานกํารพระรําช พธิ รี ําชําภเิ ษก และมทุ ธําภเิ ษกอยํา่ งครบถว้ น ทงั้ ยงั มคี วํามสํา เรจ็ ในพระรําชกจิ แผไ่ พศําลทง้ั กํารเมอื ง และพระศําสนํา มีกํารสังคํายนําพระไตรปิฏก และสงเครําะห์สมณชีพรําหมณ์เป็นต้น พระเจ้ําธีบอ จึงทรงดําริว่ํา“...ด้วยเหตุนี้เป็นหลักฐานเพ่ือใหเ้หล่าชนท้ังหลายได้บูชาอยู่เป็นนิจซ่ึงพระบรมศพ แห่งพระราชบิดาผู้ทรงธรรม จึงทรงมีพระราชดาริให้ประดิษฐานไว้ในปราสาทอิฐอันสร้างไว้ ในทิศเหนือของศาลาลูกขุน แล้วให้หวุ่นเด้าก์ เจ้าเมืองหยั่นอ่าวง์มยิง ที่มีงจีมหามีงละมีงข่องยาซา กบั เหลา่ เจา้ กรมอฐิ ทงั้ หลายรบั สนองพระราชโองการคมุ งานกอ่ สรา้ งตามลา ดบั ชนั้ ...” (โกงบองแซะก์ ๑๙๘๙: ๔๖๖)
ในเอกสํารฉบับเดียวกันได้กล่ําวว่ําช่วง ๗ วันก่อนอัญเชิญพระบรมศพไปประดิษฐํานใน พระสถปู นนั้ พระบรมศพจะถกู อญั เชญิ ไปยงั ทอ้ งพระโรงหอแกว้ อนั เปน็ พระวมิ ํานทปี่ ระทบั สว่ นหนํา้ แล้วประดิษฐํานลงบนพระแท่นซึ่งปูด้วยพระย่ีภู่กํามะหยี่สีแดง พระบรมศพถูกปิดถวํายด้วยทองคํา เปลว ทรงเครื่องไหมขําวล้วน แล้วอัญเชิญลงพระหีบซึ่งทําด้วยดีบุกปิดทองทั้งข้ํางนอกข้ํางใน แล้ว อัญเชิญลงใส่ในหีบไม้ปิดทองท้ังข้ํางนอกข้ํางในอีกชั้นหนึ่งริมพระแท่นซ้ํายขวําอัญเชิญเครื่องทรง อยํา่ งพระพรหมเขํา้ ตกแตง่ ใหส้ วยงําม ทกุ วนั พระเจํา้ อยหู่ วั องคใ์ หมจ่ ะเสดจ็ ออกยงั พระวมิ ํานหอแกว้ เพอื่ ทรงบชู ําพระบรมศพดว้ ยขํา้ วตอกดอกไม้ พระสงฆท์ รงสมณศกั ดจิ์ ะถกู นมิ นตผ์ ลดั กนั เขํา้ มําสวด พระปริตยังอําสน์สงฆ์ซึ่งถูกจัดเตรียมไว้ทํางเบื้องพระเศียรด้ํานซ้ํายและขวําทุกวัน เม่ือครบ ๗ วัน แล้วก็อัญเชิญหีบพระบรมศพลงบนคํานหํามเปลจํากพระวิมํานหอแก้วไปสู่พระสถูปทรงปรําสําท ทจี่ ะประดษิ ฐํานพระบรมศพ ซงึ่ ตงั้ อยทู่ ํางดํา้ นทศิ ตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ของศําลําลกู ขนุ พรอ้ มกระบวน ส่งเสด็จ อันประกอบด้วยพระรําชวงศ์ชั้นสูงและข้ํารําชบริพํารอัญเชิญเคร่ืองรําชูปโภคตํามลําดับ เมอ่ื กระบวนพระบรมศพถงึ ทพี่ ระสถปู แลว้ กรมวงั กท็ ลู เชญิ เสดจ็ พระเจํา้ อยหู่ วั จํากพระบรมหํารําชวงั โดยกระบวนเสด็จมํายังมณฑลพิธี จํากนั้นเหล่ําเจ้ําชํายและพระประยูรญําติก็อัญเชิญหีบ พระบรมศพเขํา้ ประดษิ ฐํานไวบ้ นพระแทน่ ในพระสถปู จํากนนั้ พระเจํา้ อยหู่ วั กม็ พี ระบรมรําชโองกําร ประกําศให้ข้ํารําชสํานักทั้งหลํายถวํายกํารบูชํา เม่ือเหล่ําพระรําชวงศ์และบรรดําข้ํารําชบริพําร ทั้งหลํายถวํายกํารบูชําแล้ว พระเจ้ําอยู่หัวก็เสด็จกลับเข้ําสู่พระบรมมหํารําชวัง
เสด็จสู่แดนสรวง
3๙๘ ศิลปะ ประเพณี และความเชื่อในงานพระบรมศพและพระเมรุมาศ