Page 43 - เสด็จสู่แดนสรวง
P. 43
3. แหล่งฝังศพ
อยู่ใต้ถุนเรือน และลานกลางบ้าน
เมอ่ื มคี นตํายซง่ึ เชอื่ วํา่ ขวญั หําย บรรดําญําตพิ น่ี อ้ งและคนในชมุ ชนตอ้ งรว่ มกนั ทํา พธิ เี รยี กขวญั ด้วยหวังว่ําขวัญจะคืนร่ํางเดิม แล้วฟื้น
นํานหลํายวนั จนเรมิ่ เนํา่ จงึ เอําศพฝงั ดนิ รอขวญั พรอ้ มสงิ่ ของเครอื่ งใชเ้ ตรยี มไวเ้ หมอื นครง้ั มีชีวิต จะได้ใช้สอยเมื่อฟ้ืน บริเวณใต้ถุนเรือนหรือลํานกลํางบ้ําน ซึ่งเป็นพ้ืนที่ศักด์ิสิทธิ์
กระทั่งเน้ือหนังผุเปื่อยเหลือแต่กระดูก ก็พํากันขุดกระดูกล้ํางน้ําให้สะอําดบรรจุภําชนะ ดินเผํา แล้วทําพิธีฝังอีกครั้ง [เรียกพิธีฝังศพคร้ังที่สอง (Secondary burial)]
ลํานกลํางบ้ํานเป็นท่ีฝังศพตระกูลหมอผีหัวหน้ําเผ่ํา เป็นพื้นที่ศักดิ์สิทธ์ิ ใช้ทําพิธีเลี้ยงผี บรรพชน และพธิ กี รรมอนื่ ๆ ทง้ั ปี เพอื่ ขอควํามอดุ มสมบรู ณ์ จงึ เปน็ ศนู ยก์ ลํางของหนว่ ยทํางกํารเมอื ง กํารปกครองยคุ ดกึ ดํา บรรพ์ เชอื่ กนั วํา่ เปน็ ทส่ี งิ สขู่ องหมขู่ วญั บรรพชน ซงึ่ จะรวมพลงั กนั ปกปอ้ งคมุ้ ครอง เผ่ําพันธุ์ให้มั่นคงและพ้นโรคภัย
เมื่อรับศําสนําจํากอินเดียมําเป็นเครื่องมือทํางกํารเมืองกํารปกครอง ทั้งฝ่ํายพรําหมณ์ และพทุ ธตํา่ งตอ้ งยอมรบั นบั ถอื พนื้ ทศ่ี กั ดสิ์ ทิ ธขิ์ องคนพนื้ เมอื งทนี่ บั ถอื อยํา่ งแขง็ แรงสบื มําแตด่ งั้ เดมิ มฉิ ะนนั้ กอ็ ยรู่ ว่ มกนั ไมไ่ ด้ จงึ สรํา้ งสถปู เจดยี ค์ รอบสถํานทศี่ กั ดสิ์ ทิ ธแิ์ หง่ นี้ เชน่ วดั ชมชนื่ (จ.สโุ ขทยั ), ปรําสําทพนมวัน (จ.นครรําชสีมํา) ฯลฯ
(ซํา้ ย) เรอื นยคุ บํา้ นเชยี ง รําว ๒,๕๐๐ ปี มําแลว้ เปน็ เรอื นเสําสงู มใี ตถ้ นุ เปน็ ทท่ี ํา กจิ กรรมในชวี ติ ประจํา วนั เชน่ ตหี มอ้ , ทอผํา้ , เลยี้ งววั ควําย, หงุ ขํา้ ว ฯลฯ และเปน็ ทฝ่ี งั ศพของคนในเรอื น นกั โบรําณคดขี ดุ พบเศษภําชนะดนิ เผํา เป็นชิ้นส่วน รวมท้ังกระดูกสัตว์และเครื่องมือเคร่ืองใช้ต่ํางๆ กระจัดกระจํายคล้ํายกองขยะ (ภําพวําดจํากจินตนํากําร ของจิตรกรโครงกํารบ้ํานเชียง มหําวิทยําลัยเพนซิลเวเนีย สหรัฐ)
(ขวํา) เรอื นเสําสงู ของชมุ ชนยคุ แรกๆ รําว ๒,๕๐๐ ปี มําแลว้ นกั โบรําณคดจี นิ ตนํากํารจํากหลมุ เสําทขี่ ดุ พบ ในแหล่งโบรําณคดีบ้ํานหนองแช่เสํา ต.หินกอง อ.เมือง จ.รําชบุรี (ภําพจําก ลักษณะไทย เล่ม ๑ : ภูมิหลัง ภําค ๒ ชมุ ชนสมยั กอ่ นประวตั ศิ ําสตร์ โดย พสิ ฐิ เจรญิ วงศ์ อํา้ งถงึ Sorensen, P. Archaeology in Thailand : Prehistoric through the Neolithic Age. Sawaddi, July-August, Bangkok, 1972: 21)
๑
ศิลปะ ประเพณี และความเชื่อในงานพระบรมศพและพระเมรุมาศ 4๑
เสด็จสู่แดนสรวง
