Page 54 - เสด็จสู่แดนสรวง
P. 54
5. เครื่องประโคมงานศพ
ปี่, ฆ้อง, กลอง ต้นแบบป่ีพาทย์
คนตําย เพรําะขวัญหํายไปหนไหนไม่รู้? ต้องทําพิธีเรียกขวัญคืนร่ําง คนจะได้ฟื้นคืนปกติ โดยประโคมตีเครื่องมือ (เคร่ืองดนตรี) เท่ําที่มีขณะน้ัน แล้วร้องรําทําเพลงอึกทึกดังท่ีสุดให้ขวัญ ได้ยิน จะได้กลับถูกทําง (มีอธิบํายแล้วในบท ๒)
ดนตรีประโคมงํานศพเก่ําสุดในอุษําคเนย์รําว ๓,๐๐๐ ปีมําแล้ว มีเคร่ืองมือหลัก ได้แก่ เครื่องตี (เช่น กลองไม้), เครื่องเป่ํา (เช่น ปี่)
ต่อมํา ๒,๕๐๐ ปีมําแล้ว ค้นพบโลหะ ก็มีเครื่องมือโลหะเพิ่มข้ึน ได้แก่ เคร่ืองตี (เช่น กลอง ทองมโหระทึก, ฆ้อง), เคร่ืองเป่ํา (เช่น แคน)
งํานศพดึกดําบรรพ์ รําว ๒,๕๐๐ปี มําแล้ว มีขบวนแห่พร้อมเครื่องประโคมหลํายอย่ําง มีคนแบกหําม เคร่ืองมือชนิดเหล่ียมและกลมคล้ํายกลองทองมโหระทึกกับกลองไม้ ในขบวนมีรูปคล้ํายกําลังร่วมเพศของหญิงชําย เพื่อควํามสมดุลที่สูญเสียสมําชิกไป แล้วยังเป็นสัญลักษณ์ของกํารเจริญเผ่ําพันธุ์ให้เกิดควํามมั่งคั่งในพืชพันธุ์ ธญั ญําหําร[สรปุ ใหมจ่ ํากคํา อธบิ ํายในบทควํามเรอื่ ง“เซก็ ซห์ นํา้ ศพเพศสมั พนั ธเ์หนอื ควํามรกั ”ของพพิ ฒั น์กระแจะจนั ทร์ ในเวบ็ ไซต์ themomentum.com เผยแพรเ่ มอื่ ๖ กมุ ภําพนั ธ์ ๒๕๖๐, ลํายเสน้ คดั ลอกของกรมศลิ ปํากรจํากภําพเขยี น ในถ้ําตําด้วง บ้ํานวังกุลํา ต.ช่องสะเดํา อ.เมือง จ.กําญจนบุรี]
ชนชําติจ้วง (พูดตระกูลภําษําไต-ไท) มณฑลกวํางสีในจีน มีประเพณีประโคมตีกลองทองมโหระทึก และ มีกลองไม้ขึงหนังตอกหมุดหน้ําเดียว (เหมือนกับกลองทัดปัจจุบัน) เป็นประธําน
เสียงกังวํานโลหะ เม่ือรําว ๒,๕๐๐ ปี มําแล้ว นับเป็นเสียงใหม่ ยิ่งใหญ่ เป็นสิ่งศักด์ิสิทธิ์ และมหัศจรรย์ ที่สุดของยุคนั้น เครื่องดนตรีโลหะจึงมีฐํานะสูงมํากตรําบถึงทุกวันน้ี เช่น ฆ้องวง ถือเป็น “ครูใหญ่” ของวงปี่พําทย์ ท้ังในไทยและอุษําคเนย์
[ภําพจํากหนังสือ คนไทยอยู่ที่นี่ ท่ีอุษาคเนย์ ของ สุจิตต์ วงษ์เทศ มหําวิทยําลัยศิลปํากร พิมพ์คร้ังแรก พ.ศ.๒๕๓๗ หน้ํา ๑๓๘-๑๗๕]
เสด็จสู่แดนสรวง
5๒ ศิลปะ ประเพณี และความเช่ือในงานพระบรมศพและพระเมรุมาศ
