Page 55 - เสด็จสู่แดนสรวง
P. 55
กลองทองมโหระทกึ เปน็ ตน้ ทางวฒั นธรรมฆอ้ ง ทไ่ี ดร้ บั ยกยอ่ งเปน็ เครอื่ งมอื สํา คญั ทสี่ ดุ สืบจนทุกวันน้ี ดังในประเพณีวงป่ีพําทย์ไทย ถือว่ําฆ้องวงเป็นประธําน หรือครูใหญ่
[หลักฐํานประวัติศําสตร์โบรําณคดีและมํานุษยวิทยํา เก่ียวกับดนตรีและนําฏศิลป์ ยคุ ดกึ ดํา บรรพห์ ลํายพนั ปมี ําแลว้ ผมเคยรวบรวมไวใ้ นหนงั สอื ๒ เลม่ คอื รอ้ งรา ทา เพลง (สํา นกั พมิ พ์ มตชิ น พมิ พค์ รงั้ แรก พ.ศ.๒๕๓๒) และ ดนตรไี ทย มาจากไหน? (วทิ ยําลยั ดรุ ยิ ํางคศลิ ป์ มหําวทิ ยําลยั มหดิ ล พมิ พค์ รงั้ แรก พ.ศ.๒๕๕๓) นอกจํากนน้ั ยงั มขี อ้ มลู เพมิ่ เตมิ อกี ในหนงั สอื ดนตรอี ษุ าคเนย์ โดย เจนจิรํา เบญจพงศ์ วิทยําลัยดุริยํางคศิลป์ มหําวิทยําลัยมหิดล พิมพ์ครั้งแรก พ.ศ.๒๕๕๕]
วงตุ้มโมง ของชุมชนตระกูลมอญ-เขมร แถบลุ่มน้ํามูล ทิวเขําพนมดงเร็ก มี ปี่, ฆ้อง, กลอง เป็นปี่พําทย์ ฆอ้ งวงยคุ แรกๆ(ภําพจํากสารานกุ รมวฒั นธรรมไทยภาคอสี านเลม่ 5โดยมลู นธิ สิ ํารํานกุ รมวฒั นธรรมไทยธนําคําร ไทยพําณิชย์ พิมพ์เมื่อ พ.ศ.๒๕๔๒)
ป่ีพําทย์ฆ้องวง หรือ ตุ้มโมง มีพัฒนํากํารสืบมําจนปัจจุบันเป็นปี่พําทย์ (บํางทีเรียก พิณพําทย์) มีระนําด เพิ่มฆ้องวง แล้วมีเครื่องมืออื่นๆ อีก ถ้ําใช้ในพิธีกรรมเรียกป่ีพําทย์พิธี
เครื่องดนตรีมีต้นแบบจํากนําค หรือ เรือศักดิ์สิทธิ์ส่งผีขวัญไปทํางน้ํา (ซ้ําย) ฆ้องวงมอญ (กลําง) ฆ้องวง เขมร, ลําว, ไทย (ขวํา) ระนําดเอก
ปี่พาทย์ฆ้องวง
คร้ันเติบโตข้ึนเป็นบ้ํานเป็นเมือง แล้วเป็นรัฐตั้งแต่ก่อน พ.ศ. ๑๐๐๐ ดนตรีประโคมงํานศพ ได้แก่ ป่ี, ฆ้อง, กลอง, ฯลฯ เรียกในเอกสํารยุคอยุธยําว่ํา ปี่พาทย์ฆ้องวง ใช้งํานพิธีกรรมทั่วไปด้วย เช่น แก้บน, ละคร, หนังใหญ่, ฯลฯ
แตใ่ นวฒั นธรรมเขมร เรยี ก วงตมุ้ โมง (ตมุ้ คอื เสยี งกลอง, โมง คอื เสยี งฆอ้ ง) ยงั มใี ชส้ บื มํา จนทกุ วนั นอี้ ยทู่ ําง จ.สรุ นิ ทร,์ จ.บรุ รี มั ย,์ จ.ศรสี ะเกษ (คลํา้ ยกบั ภําพสลกั ทป่ี รําสําทนครวดั ในกมั พชู ํา)
๑
ศิลปะ ประเพณี และความเช่ือในงานพระบรมศพและพระเมรุมาศ 53
เสด็จสู่แดนสรวง
