Page 57 - เสด็จสู่แดนสรวง
P. 57
ปี่พําทย์ประโคมงํานศพ (นั่งหน้ํา) วงปี่กลองบรรเลงบัวลอย (เครื่องตั้งด้ํานหลัง) วงป่ีพําทย์มอญ ในงําน พระรําชทํานเพลิงศพครูสุพจน์ โตสง่ํา หน้ําเมรุวัดรําษฎร์บํารุง เขตหนองแขม กรุงเทพฯ เมื่อ พ.ศ.๒๕๓๗ (ภําพจําก หนงั สอื แมไ่ มเ้ พลงกลอง งํานพระรําชทํานเพลงิ ศพ นํายมนสั ขําวปลมื้ ณ เมรวุ ดั ประยรุ วงศําวําสวรวหิ ําร กรงุ เทพฯ ๑๐ มิถุนํายน ๒๕๔๑)
ปี่พาทย์มอญ เป็นวงปี่พําทย์ในวัฒนธรรมมอญ ใช้ประโคมทั่วไปเหมือนปี่พําทย์ไทย, ป่ีพําทย์เขมร, ปี่พําทย์ลําว ทั้งประกอบกํารแสดง และประกอบพิธีกรรมต้ังแต่เกิดถึงตําย
ประโคมงํานศพไทยด้วยป่ีพําทย์มอญ เริ่มในแผ่นดิน ร.๔ เมื่อรับพระบรมรําชํานุญําตให้ ประโคมงํานพระเมรุท้องสนํามหลวง หลังจํากนั้นพวกเจ้ํานํายขุนนํางข้ํารําชกํารก็ทําเลียนแบบสืบ มําจนแพร่หลํายสู่สํามัญชนท่ัวไป
[สมเด็จฯ กรมพระยําดํารงรําชํานุภําพ มีลํายพระหัตถ์ ฉบับลงวันที่ ๑๖ กรกฎําคม ๒๔๘๓ เล่ําให้สมเด็จฯ เจ้ําฟ้ํากรมพระยํานริศรํานุวัดติวงศ์ ทรงทรําบ]
ลํายนก อยขู่ อบนอกสดุ ของหนํา้ กลองทองมโหระทกึ รําว ๒,๕๐๐ ปี มําแล้ว เชื่อกันต่อมําว่ําเป็นนกกระเรียน (แตไ่ มร่ ะบเุ พศผหู้ รอื เมยี ) ยกยอ่ งเปน็ นกศกั ดสิ์ ทิ ธสิ์ อื่ สําร ระหว่ํางดินกับฟ้ํา อําจหมํายถึงนกนําทํางขวัญคนตําย ขนึ้ ฟํา้ แตส่ มยั หลงั ปรบั เปลย่ี นเปน็ นกอน่ื ๆ เชน่ หสั ดลี งิ ค,์ หงส์ ฯลฯ
[ลํายเส้นจํากรูปหน้ํากลองทองมโหระทึก พบท่ี เวียดนําม]
๑
ศิลปะ ประเพณี และความเชื่อในงานพระบรมศพและพระเมรุมาศ 55
เสด็จสู่แดนสรวง
