Page 83 - เสด็จสู่แดนสรวง
P. 83
ขั้นตอนเกี่ยวกับกํารสรงน้ําและกํารประดิษฐํานพระบรมศพของไทยในอดีตยังไม่พบ กํารเรียบเรียงไว้เป็นตํารําหรือแบบแผนอย่ํางชัดเจน เม่ือพิจํารณําจํากหลักฐํานประเภทพระรําช พงศําวดําร พบว่ํามีกํารกล่ําวถึงเฉพําะขั้นตอนประดิษฐํานพระบรมศพและถวํายพระเพลิง อยํา่ งสงั เขป ใน พระราชพงศาวดารกรงุ ศรอี ยธุ ยาฉบบั พนั จนั ทนมุ าศ (เจมิ ) กลํา่ วถงึ กํารประดษิ ฐําน พระบรมศพของพระมหํากษัตริย์กรุงศรีอยุธยําใน ๒ เหตุกํารณ์ คือเมื่อ พ.ศ.๒๒๓๑ ครั้งสมเด็จ พระนํารํายณ์เสด็จสวรรคต ณ พระที่นั่งสุธําสวรรย์ เมืองลพบุรี สมเด็จพระเพทรําชําโปรดให้เชิญ พระบรมศพขึ้นประดิษฐํานที่พระท่ีน่ังสุริยําสน์อมรินทร์ (กรมศิลปํากร ๒๕๔๒: ๔๒๐) และเมื่อคร้ัง สมเดจ็ พระเจํา้ อยหู่ วั บรมโกศสวรรคต พ.ศ.๒๓๐๑ มกี ํารประดษิ ฐํานพระบรมศพ ณ พระทนี่ งั่ บรรยงก์ รัตนําสน์ ต่อมําในปีเดียวกันกรมพระเทพํามําตย์เสด็จทิวงคต สมเด็จพระที่นั่งสุริยําสน์อมรินทร์ จึงโปรดเกล้ําใหเ้ชิญพระศพประดิษฐํานไว้ณพระที่นงั่บรรยงกร์ัตนําสน์ตั้งเคียงกนัเป็น๒พระโกศ (กรมศิลปํากร ๒๕๔๒: ๔๔๔)
ภําพท่ี ๑ พระท่ีน่ังสุริยําสน์อมรินทร์ ภําพท่ี ๒ พระที่นั่งบรรยงก์รัตนําสน์
สว่ นหลกั ฐํานประเภทคํา ใหก้ ํารของชําวกรงุ ศรอี ยธุ ยําทถี่ กู กวําดตอ้ นไปองั วะครําวเสยี กรงุ ครงั้ ที่ ๒ พ.ศ. ๒๓๑๐ พบวํา่ ใน คา ใหก้ ารชาวกรงุ เกา่ กลํา่ วถงึ ขนั้ ตอนทเ่ี กยี่ วกบั พระรําชพธิ พี ระบรม ศพในหัวข้อ “ประเพณีสรงสะกํารพระบรมศพ” ดังน้ี
“เมอ่ื สมเดจ็ พระเจา้ มหาธรรมราชา พระเจา้ กรงุ ศรอี ยธุ ยาสวรรคต ไดจ้ ดั การ พระบรมศพตามโบราณราชประเพณีดังน้ีคือ สรงน้าชาระพระบรมศพสะอาดแล้ว ถวายสุคนธ์สรงพระบรมศพ แล้วเอาผ้าคลุมบรรทมมีลายริมเงินคลุมพระบรมศพไว้ จนถึงเวลา (พระเจ้าแผ่นดินองค์ใหม่) สรงน้าพระบรมศพ ครั้นสรงเสร็จแล้วถวาย พระภูษาอาภรณ์ทรงพระบรมศพ แลทรงสังวาลแลพระชฎา (เชิญพระบรมศพสู่ พระบรมโกษฐ์) ประดิษฐานไว้ยังพระแท่นในพระมหาปราสาท” (ประชุมคาให้การ กรุงศรีอยุธยารวม ๓ เรื่อง ๒๕๕๓: ๒๐๗)
การสรงน้าและประดิษฐานพระบรมศพในสมัยกรุงศรีอยุธยา
3
ศิลปะ ประเพณี และความเช่ือในงานพระบรมศพและพระเมรุมาศ ๘๑
เสด็จสู่แดนสรวง
