Page 42 - XALÇA MEMUL._maket az-en
P. 42
ÇUL. QARABAĞ, AZƏRBAYCAN. XX ƏSRİN ƏVVƏLİ
XALÇA MƏMULATLARI Ölçü: / Size: CHUL. KARABAKH, AZERBAIJAN. EARLY 20 CENTURY
TH
126 x 164 sm / 126 x 164 cm
Arğac: / Weft:
yun, Z2S; qara / wool, Z2S; black
42 Əriş: / Warp: yun, Z3S; qara / wool, Z3S; black
CARPET PRODUCTS Face yarn: yaşıl, qırmızı, bənövşəyi, çəhrayı, qara, noxudu, narıncı
Üz ipi:
pambıq, Z3S, Z2S; yun, Z2S, Z3S; metal iplər (güləbətin), Z2S, Z2; ağ, açıq-qəhvəyi, qəhvəyi,
cotton, Z3S, Z2S; wool, Z2S, Z3S; metal threads, Z2S, Z2; white, light brown, coffee brown,
green, red, violet, pink, black, beige, orange
Texnika:
weft-faced plain weave, sumakh wrapping
Technique: keçirtmə (arğac üzlü), dolama (sumax)
Sıxlıq: / Density: 45 x 45 10 sm-də / 45 x 45 yarns per 10 cm
Kənarə: / Selvage: yun, Z2S / wool, Z2S
Saçaq: / Fringe: düyünlü saçaq / tassel-shaped
Kolleksiyaya daxilolma tarix:
Accession date: 18.12.1978
İnventar nömrəsi: 4017
Inventory No.:
Texniki baxımdan iki qoldan ibarət olan çulun bədii The artistic structure of this chul, technically consisting of
quruluşu el arasında “quş”, “torpaq”, “xoruz”, “heyvan”, two protruding parts is based on the ornaments popularly
“tula”, “budaqbaşı” və “yovşan” adlandırılan naxışlardan known as gush (bird), torpag (soil), khoruz (rooster), heyvan
tərtib olunub. (animal), tula (hound), budagbashi (branch of tree) and
Ümumilikdə fonu qara yerlikli çulun həm qollarında, yovshan (artemisia).
həm də onun aşağıdan yuxarıya doğru üfüqi şəkildə Gush and heyvan elements depicted on protruding parts
verilmiş enli haşiyələrində təsvir olunmuş quş və and the horizontal stripes of the central field on the black
heyvan elementləri rəmzi səciyyə daşıyır. Onlar çulun background carry a symbolic meaning. They are depicted
mərkəzindən başlamaqla üfüqi zolaqlarda əks istiqamət with their backs to each other in the stripes of the central
üzrə, qolların üzərindəki təsvirləri isə üz-üzə tərtib olunub. field, and facing each other on the protruding parts. In the
Qollardan aşağı aralıq hissədə böyük çölün simvolunu upper part of the central field the elements symbolizing
ifadə edən və yaşlı toxucuların “budaqbaşı”, “yovşan” və ya steppe and called budagbashi, yovshan or yonja (clover),
“yonca” adlandırdıqları elementin təsvirləri də mərkəzdən referring to elder carpet weavers, are arranged diagonally
sağ və sol tərəflərə istiqamətlənən diaqonallar boyunca and expand to the right and left. The protruding parts and
tərtiblənmişdir. Məmulatın aralıq sahəsi və qolları da daxil center of the item are surrounded by the thin stripe zanjira
olmaqla hər tərəfi romb elementindən ibarət “paxlavalı” (chain) consisting of diamond-shaped elements called
adlı zəncirə zolağı ilə əhatələnmişdir. pakhlavali (with pakhlava).