Page 152 - Gramatyka dla praktyka III wersja flipbook 2024

GRAMATYKA DLA PRAKTYKA

ZDANIA ZŁOŻONE I SPÓJNIKI

UŻYCIE ŁĄCZNIKÓW
Istnieją grupy łączników o podobnym znaczeniu, które mogą być używane w zdaniu wymiennie.

łącznik zastosowanie przykłady
Łączenie zdań składowych, które mówią Dzieci są na dworze i grają w piłkę.
o czynnościach współistniejących, najczęściej
i, oraz Po pracy zadzwoniłem do brata oraz
występujących w jednym czasie i przestrzeni. zamówiłem bilet na samolot.
W obu zdaniach musi być ten sam podmiot.
Łączenie zdań zaprzeczonych, w których
ani Nie zadzwoniłeś ani nie wysłałeś SMS-a.
jest ten sam podmiot.
Łączenie zdań składowych, w których wskazane
są dwie możliwości do wyboru. Pojedziemy w weekend na Mazury albo
albo, lub, czy zostaniemy w Warszawie.
Uwaga: W pytaniach możliwe jest użycie wyłącznie Najpierw zjesz kanapkę czy wypijesz kawę?
spójnika czy.
Anita się spóźniła, więc nie mogła wejść na salę
Łączenie zdań składowych, w których jedna koncertową.
więc, dlatego
czynność jest konsekwencją drugiej. Oszczędzamy na nowy samochód, dlatego
w tym roku nie jedziemy na wakacje.
t e o r i a ale, lecz, a, jednak, Łączenie zdań składowych, w których czynności Byłam już zmęczona, ale nie poszłam spać.
Bardzo lubię pączki, jednak ich nie jem.
są ze sobą sprzeczne.
natomiast
Nie kupiłeś babci prezentu urodzinowego, czyli
Łączenie zdań składowych, w których czynności
czyli, to znaczy,
Zachował się bardzo ładnie, to znaczy
to jest wynikają z siebie albo jedno zdanie wyjaśnia drugie. nie zależy ci na dobrych relacjach rodzinnych.
Łączniki te służą również do interpretacji
zdania pierwszego. zaproponował mi swoje miejsce.
Rozwinięcie informacji o podmiocie, który jest
kto, co wyrażony słowami ten, ta, to, nikt, nic, ktoś, coś, To, co zostało po kolacji, jest w lodówce.
w mianowniku Ten osiągnie sukces, kto dużo pracuje.
wszystko.
Zapomniałam, z kim jestem dziś umówiona.
kto, co Wprowadzanie dodatkowych informacji o przedmiocie,
w pozostałych przy- o którym mowa mowa w pierwszym zdaniu. Te łączniki Widziałam, na kogo patrzyłeś.
Powiedz, od kogo dostałeś ten prezent.
padkach mogą być poprzedzone przyimkiem.
Wytłumacz mi, czego się boisz.
Wprowadzenie zdania, które uzupełnia albo rozwija Wiedziałam, że mieszkasz z babcią.
że, czy
informację ze zdania głównego. Nie pamiętam, czy czytałam tę książkę.
Monika idzie z koleżanką do fryzjera, który
Wprowadzenie dodatkowych informacji
który / która / które jest bardzo drogi.
jaki / jaka / jakie o rzeczowniku, który występuje w pierwszym To jest kolega Marioli, z którym rozmawiałam
zdaniu.
o urlopie.
Wprowadzenie informacji o miejscu akcji.
gdzie, skąd, dokąd W pierwszym zdaniu często występuje Dziennikarz robi zdjęcia tam, gdzie był wypadek.
Idziemy tam, skąd wy wracacie.
przysłówek tam, tu, tutaj.
kiedy, gdy Wprowadzenie informacji o czasie akcji. Łączniki Powiedziałaś o problemie, kiedy już było za późno.
od / do kiedy,
jak długo kiedy, gdy mogą wprowadzać akcje jednoczesne. Gdy jechałem pociągiem, czytałem książkę.
Określenie celu akcji, o której mowa w pierwszym
aby, żeby zdaniu. Zdanie z łącznikiem odpowiada na pytanie Pojechałam do Francji, aby uczyć się francuskiego.
Szukam lepszej pracy, żeby więcej zarabiać.
Po co?
Przedstawienie warunków, które muszą być spełnione, Jeśli nie zjesz obiadu, to nie dostaniesz deseru.
jeśli (to), jeżeli (to)
aby wykonać działanie opisane w drugim zdaniu. Pójdziemy biegać, jeżeli wyjdzie słońce.
Wyjaśnienie przyczyn, powodów akcji, o której
ponieważ, bo, mowa. Zdanie z łącznikiem odpowiada na pytanie Nie odrobiłem pracy domowej, bo nie miałem czasu.
dlatego że Zaspałam, ponieważ zapomniałam nastawić budzik.
Dlaczego?

150