Page 40 - หนังสือ เรื่อง ภาษากับวัฒนธรรมไทยในท้องถิ่น
P. 40
วรรณคดีเรื่อง ขุนช้างขุนแผน เป็นหลักฐานที่ให้ความรู้ในเรื่องราวรวมถึงวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของผู้คนใน
สมัยต้นรัตนโกสินทร์ เปรียบดังวรรณคดีเป็นกระจกเงาสะท้อนภาพความเป็นไปของชาวบ้านชาวเมืองในยุคนั้นให้
คนรุ่นหลังได้ทราบ และได้ศึกษาด้วย วรรณคดีเรื่องนี้เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นในท้องถิ่น เกี่ยวกับความรัก เมื่ออ่านแล้วทำ
ให้เกิดความรู้สึกสงสารเห็นอกเห็นใจและให้เกิดความบันเทิงด้วย เรื่องราวรักสามเส้าของหนึ่งหญิงกับสองชายนี้
นอกจากจะมีการแสดงออกอย่างประณีตงดงามแล้ว ยังเป็นขุมทรัพย์ทางปัญญาและความเชื่อรวมถึง
ขนบธรรมเนียมประเพณีของไทยในสมัยโบราณที่สะท้อนออกมา ไม่ว่าจะเป็นความเป็นอยู่ของชาวไทยในยุคสมัย
ที่เกิดเรื่องนี้ขึ้นมา เช่น การบรรยายถึงลักษณะของบ้านเรือนตั้งแต่วิธีการสร้างบ้าน วิธีการจัด ตกแต่งบ้าน
เครื่องใช้ต่างๆ ภายในบ้าน การดำเนินชีวิตที่เป็นไปอย่างเรียบง่าย ส่วนใหญ่จะเป็นวิถีชีวิตของชาวบ้าน คนส่วน
ใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรมและกสิกรรม ทำไร่ไถนา ปลูกฝ้ายทอผ้า วัฒนธรรมเช่น การแต่งการ การต้อนรับ
แขก ประเพณีบางอย่างเกี่ยวกับชีวิตตั้งแต่ตอนเกิดจนถึงตอนตาย เช่น การทำขวัญ การบวช การโกนจุก การ
แต่งงาน การหมั้น และการทำศพ จึงมีเหตุการณ์เรื่องราวมากมายที่ผ่านเข้ามาในการดำเนินชีวิต ประกอบไปด้วย
ความเชื่อทางโหราศาสตร์ ไสยศาสตร์ การศึกษาของชายและสตรีในสมัยนั้น ประเพณีที่สืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน
เช่น ประเพณีสงกรานต์ ประเพณีการเทศน์มหาชาติ ความเชื่อของคนในสมัยนั้นที่กวีได้ถ่ายทอดแก่ผู้อ่านได้อย่าง
เห็นภาพชัดเจน รวมถึงคุณค่าเชิงสังคมและวัฒนธรรมที่สะท้อนออกมาผ่านตัวภาษาที่งดงาม
ขุนช้างขุนแผนนับว่าเป็นวรรณคดีที่มีความเด่น มีคุณค่า เข้าถึงชีวิตจิตใจของคนไทย มีลักษณะสมจริง
เพราะแต่งขึ้นจากเรื่องจริง ไม่ว่าจะเป็นการบรรยายถึงสภาพสังคมและวิถีชีวิตในวัง หรือชนบท กวีได้บรรยายด้วย
ความรู้จริงๆ และให้คติ ข้อคิด เกี่ยวกับปรัชญาชีวิตหลายอย่าง รับรู้ความเป็นจริงในชีวิต ให้ความรู้และความ
เพลิดเพลินน่าอ่าน นอกจากนี้ยังเป็นวรรณคดีไทยที่หยิบยกเอาชีวิตของคนไทยขั้นสามัญมาเป็นแก่นของเรื่อง ซึ่ง
แตกต่างจากวรรณคดีเรื่องอื่นๆ ที่มีเนื้อเรื่องเกี่ยวกับพระมหากษัตริย์ ประมวลเอาแง่ต่างๆของการดำเนินชีวิต
ขนบธรรมเนียมประเพณีและความนิยมของคนไทยสมัยโบราณมาบันทึกไว้เป็นหลักฐานให้คนรุ่นหลังได้ศึกษา มี
สาระมากมายและมีคุณค่าล้นหลาม นับเป็นวรรณคดีที่ควรค่าแก่การศึกษาและรักษาไว้ให้เป็นสมบัติของชาติไม่ให้
สูญไปตราบนานเท่านาน
หน้า | ๓๕
