Page 104 - คู่มือวิทยากร

3. การปรับปรุงบ ารุงดินด้วยปุ๋ยชีวภาพ (Biofertilizer) เป็นปุ๋ยที่ได้จากวัสดุที่มี
จุลินทรีย์ที่มีชีวิต ซึ่งเป็นตัวช่วยสร้างหรือปลดปล่อยธาตุอาหารที่เป็นประโยชน์ให้กับพืช แยก
ตามชนิดของจุลินทรีย์ ดังนี้

3.1 จุลินทรีย์ที่ให้ธาตุไนโตรเจน เป็นกลุ่มจุลินทรีย์ที่ตรึงไนโตรเจนจาก
อากาศ เพื่อให้พืชน าไปใช้ประโยชน์ได้ จุลินทรีย์ในกลุ่มนี้ เช่น
Azotobacter sp., Bacillus sp. สาหร่ายสีเขียวแกมน้ าเงิน เชื้อไรโซเบียม

ฯลฯ

3.2 จุลินทรีย์ที่ให้ธาตุฟอสฟอรัส เป็นกลุ่มจุลินทรีย์ที่ละลายสารประกอบ
ฟอสเฟตให้เป็นประโยชน์และพืชสามารถน าไปใช้ได้ จุลินทรีย์ในกลุ่มนี้ เช่น
Flavobacterium sp., Pseudomonas sp. ฯลฯ และกลุ่มจุลินทรีย์ที่ช่วย

ละลายและดูดซับธาตุฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ให้กับพืชมากขึ้น เช่น เชื้อ
ราไมโคไรซ่า

3.3 จุลินทรีย์ที่ให้ธาตุโพแทสเซียม เป็นกลุ่มจุลินทรีย์ที่ปลดปล่อยกรด
ออกมา เพื่อละลาย แร่ในกลุ่มไมก้า และแร่ในกลุ่มเฟลด์ปาร์ จุลินทรีย์ใน

กลุ่มนี้ เช่น Bacillus, biotite และ microcline ช่วยเปลี่ยนธาตุโพแทสเซียม
ให้อยู่ในรูปที่พืชน าไปใช้ประโยชน์ได้

3.4 จุลินทรีย์ที่ผลิตฮอร์โมน เป็นกลุ่มจุลินทรีย์ที่ผลิตฮอร์โมนและวิตามิน
ซึ่งเป็นสารช่วยกระตุ้นให้พืชเจริญเติบโตได้ดียิ่งขึ้น จุลินทรีย์ในกลุ่มนี้ เช่น

Azospirillum, Azotobacter และ Bacillus

4. การปรับปรุงบ ารุงดินด้วย การไถกลบตอซัง เป็นการเพิ่มอินทรียวัตถุให้แก่ดิน
ช่วยปรับปรุงบ ารุงดินทั้งด้านกายภาพ เคมี และชีวภาพของดินก่อให้เกิดผลดี ดังนี้

4.1 ปรับปรุงสมบัติทางกายภาพของดิน ช่วยท าให้ดินโปร่ง ร่วนซุย ง่ายต่อ

การเตรียมดิน การระบายอากาศในดินเพิ่มขึ้น การซึมผ่านของน้ าและการ
อุ้มน้ าของดินดีขึ้น

4.2 ปรับปรุงสมบัติทางเคมีของดิน ช่วยให้ดินมีความอุดมสมบูรณ์ ด้วยการ
เพิ่มธาตุอาหารหลัก ธาตุอาหารรอง และจุลธาตุให้แก่ดิน ซึ่งธาตุอาหาร

เหล่านี้จะปลดปล่อยสู่ดินจึงเป็นประโยชน์ต่อพืชได้ระยะยาว

4.3 ปรับปรุงสมบัติทางชีวภาพของดิน ช่วยท าให้ปริมาณและกิจกรรม
จุลินทรีย์เพิ่มขึ้น โดยเฉพาะกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงธาตุ
อาหารในดินให้อยู่ในรูปที่เป็นประโยชน์ต่อพืช

6. ฝนหลวง

การท าฝนเทียมหรือฝนหลวงเป็นกรรมวิธีการเหนี่ยวน าน้ าจากฟ้า ใช้เครื่องบินบรรจุสารเคมี
ขึ้นไปโปรยในท้องฟ้า โดยดูจากความชื้นของเมฆและสภาพทิศทางลมประกอบกัน ปัจจัยส าคัญที่ท าให้เกิดฝน

คือ ความร้อนชื้นปะทะความเย็น และมีแกนกลั่นตัวที่มีประสิทธิภาพในปริมาณที่เหมาะสม กล่าวคือ เมื่อมวล
อากาศร้อนชื้นที่ระดับผิวพื้นขึ้นสู่อากาศเบื้องบน อุณหภูมิของมวลอากาศจะลดต่ าลง จนถึงความสูงที่ระดับ