Page 36 - 9 วิชา
P. 36
วิถีป่า
ชาวบ้านในหมู่บ้านหนองส่านในอดีต มีความผูกพันและต้อง
พึ่งพิงทรัพยากรธรรมชาติป่าในเขตอุทยานแห่งชาติภูพาน
ในแง่ของแหล่งอาหารและพื้นที่เลี้ยงสัตว์ อีกหนึ่งกิจกรรม
ตามฤดูกาลที่น่าสนใจคือ การเข้าป่าเก็บเห็ด เรียนรู้ระบบ
นิเวศป่า ฟังเรื่องราวจากความทรงจ�าเกี่ยวกับประวัติศาสตร์
ของพื้นที่ป่าเทือกเขาภูพาน ซึ่งอดีตเคยเป็นสมรภูมิการต่อสู้
ของพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย (พคท.) ช่วงหน้าฝน
สภาพป่าเต็งรังภูพานจะเขียวขจี ถูกแซมสีสันด้วยดอกไม้
ป่านานาชนิด ภายในเส้นทางมีลานหินและลักษณะหินที่มี
รูปร่างแปลกตา
วิถีคราม (ผ้าย้อมครามและการทอผ้าฝ้าย)
ถือเป็นอีกหนึ่งความด�าที่ซ่อนอยู่ในวิถีชุมชนหนองส่าน และ
อีกหลายหมู่บ้านในแถบเทือกเขาภูพาน คราม (Indigo) เป็น
ชุมชนบ้านหนองส่าน พืชตระกูลถั่ว คนสมัยก่อนนิยมปลูกไว้ตามหัวไร่ปลายนา เมื่อ
ติดต่อชุมชนท่องเที่ยวบ้านหนองส่าน อายุครบ 3 เดือนโดยประมาณ จะเก็บเกี่ยวต้นและใบมาแช่น�้า
Ban Nongsan
28 ม.11 ต.โคกภู เทศบาลนครสกลนคร 1 คืน แล้วน�าไปหมักกับปูนขาว เพื่อให้สีครามจับกับเนื้อปูน
อ.ภูพาน จ.สกลนคร การผสมเนื้อครามส�าหรับย้อมในแต่ละพื้นที่ จะมีสูตรที่
โทร. 09-8476-3184 แตกต่างกันไปตามภูมิปัญญาของแต่ละที่ แต่ที่ขาดไม่ได้
www.facebook.com/
bannongsan/ คือน�้าด่างจากถ่าน และน�้ามะขามเปียก ก่อนน�าผ้าไปย้อม
การมัดผ้าเพื่อให้เกิดลวดลายต่างๆ ถือเป็นความสร้างสรรค์
ของกิจกรรม เพราะเมื่อล้างออกมาแล้วจะได้ศิลปะแบบไหน
ก็ต้องมารอลุ้นอีกที ระหว่างการย้อมควรให้มือสัมผัสกับ
เที่ยวชุมชนใกล้เคียง
เนื้อผ้าโดยตรง จะท�าให้สีติดผ้าได้ดียิ่งขึ้น ที่บ้านหนองส่าน
ชุมชนภูไทบ้านโนนหอม นิยมย้อมครามกันตามบ้าน และน�าผ้ามาฝากขายที่กลุ่มภูคราม
อ.เมือง จ.สกลนคร และมีการเชื่อมโยงกิจกรรมกับกลุ่มไทเทิงภูผ้าคราม ซึ่งเป็น
โทร. 08-6857-2838
หมู่บ้านใกล้เคียง เพื่อเรียนรู้การทอผ้าฝ้ายตั้งแต่กระบวนการ
หมู่บ้านท่าแร่ อิ้วฝ้าย หรือ หีบฝ้าย การดีดฝ้าย ไปจนถึงการทอ ผ้าฝ้าย
อ.เมือง จ.สกลนคร
โทร. 0-4275-1090, 0-4271-1272 ย้อมครามจึงถือเป็นผลิตภัณฑ์ชุมชน ของดีที่เป็นเอกลักษณ์
ของบ้านหนองส่าน
32
