Page 109 - วิทยาศาสตร์ม.ปลาย
P. 109
109
เรื่องที่ 2 การใช้ทรัพยากรธรรมชาติระดับท้องถิ่น ประเทศและระดับโลก
ทรัพยากรธรรมชาติ (Natural resources) หมายถึง สิ่งที่ปรากฏอยู่ตามธรรมชาติหรือสิ่งที่ขึ้นเอง
อ านวยประโยชน์แก่มนุษย์และธรรมชาติด้วยกันเอง (ทวี ทองสว่าง และ ทัศนีย์ ทองสว่าง,2523:4) ถ้าสิ่งนั้น
ยังไม่ให้ประโยชน์ต่อมนุษย์ก็ไม่ถือว่าเป็นทรัพยากรธรรมชาติ (เกษม จันทร์แก้ว,2525:4)
การใช้ค าว่า “ทรัพยากรธรรมชาติ” และค าว่า “สิ่งแวดล้อม” บางครั้งผู้ใช้อาจจะเกิดความสับสนไม่
ทราบว่าจะใช้ค าไหนดี จึงน่าพิจารณาว่าค าทั้งสองนี้มีความคล้ายคลึงและแตกต่างกันอย่างไร ในเรื่องนี้
เกษม จันทร์แก้ว (2525:7-8) ได้เสนอไว้ดังนี้
1. ความคล้ายคลึงกัน ในแง่นี้พิจารณาจากที่เกิด คือ เกิดขึ้นตามธรรมชาติเหมือนกัน
ทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อมต่างเป็นสิ่งที่ให้ประโยชน์ต่อมนุษย์เช่นกัน มนุษย์รู้จักใช้ รู้จักคิดใน
การน าทรัพยากรธรรมชาติมาใช้ และมนุษย์อาศัยอยู่ในทรัพยากรธรรมชาติต่างๆ ก็ให้เกิดการเปลี่ยนแปลง
ทรัพยากรธรรมชาติ แล้วมนุษย์เรียกสิ่งต่างๆทั้งหมดว่า “สิ่งแวดล้อม” ความคล้ายคลึงกันของ ค าว่า
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอยู่ที่ว่าทรัพยากรธรรมชาติเป็นส่วนหนึ่งของสิ่งแวดล้อม
2. ความแตกต่าง ทรัพยากรธรรมชาติเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติแต่สิ่งแวดล้อมนั้น
ประกอบด้วยทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นโดยอาศัยทรัพยากรธรรมชาติ หากขาด
ทรัพยากรธรรมชาติ มนุษย์ไม่สามารถสร้างสิ่งแวดล้อมอื่นๆได้เลย
ประเภทของทรัพยากรธรรมชาติ
การแบ่งประเภทของทรัพยากรธรรมชาติ มีการแบ่งกันหลายลักษณะ แต่ในที่นี้ แบ่งโดยใช้เกณฑ์
ของการน ามาใช้ แบ่งออกเป็น 4 ประเภท ดังนี้
1. ทรัพยากรธรรมชาติที่ใช้แล้วไม่หมดสิ้น (Inexhaustible natural resources) เป็น
ทรัพยากรธรรมชาติที่เกิดขึ้นก่อนที่จะมีมนุษย์ เมื่อมีมนุษย์เกิดขึ้นมาสิ่งเหล่านี้ก็มีความจ าเป็นต่อการ
ด ารงชีวิตของมนุษย์ จ าแนกเป็น 2 ประเภท ได้แก่
1.1 ประเภทที่คงสภาพเดิมไม่เปลี่ยนแปลง (Immutable) ได้แก่ พลังงานจากดวงอาทิตย์ ลม อากาศ
ฝุ่น แม้กาลเวลาจะผ่านไปนานเท่าใดก็ตามสิ่งเหล่านี้ก็ยังคงไม่มีการเปลี่ยนแปลง
1.2 ประเภทที่เกิดการเปลี่ยนแปลง (Mutuable) การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นเนื่องจากการใช้ประโยชน์
อย่างผิดวิธี เช่น การใช้ที่ดิน การใช้ท าโดยวิธีการที่ไม่ถูกต้อง ท าให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทั้งทางด้านกายภาพ
และด้านคุณภาพ
2. ทรัพยากรธรรมชาติที่ใช้แล้วทดแทนได้ (renewable natural resources) เป็นทรัพยากรธรรมชาติ
ที่ใช้ไปแล้วสามารถเกิดขึ้นทดแทนได้ ซึ่งอาจะเร็วหรือช้าขึ้นอยู่กับชนิดของทรัพยากรธรรมชาติประเภท
นั้น ทรัพยากรธรรมชาติที่ใช้แล้วทดแทนได้ เช่น พืช ป่าไม้ สัตว์ป่า มนุษย์ ความสมบูรณ์ของดิน คุณภาพ
ของน ้าและ ทัศนียภาพที่สวยงาม เป็นต้น
