Page 4 - หน่วยที่ 1 new p4-38
P. 4
7
หน่วยที่ 1
ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับการบัญชีต้นทุนช่วง
1. ความหมายของการบัญชีต้นทุนช่วง
การบัญชีต้นทุนช่วง หรือการบัญชีต้นทุนกระบวนการ (Process Costing) เป็นวิธีการค านวณ
ต้นทุนการผลิตอีกวิธีหนึ่ง นอกเหนือจากการบัญชีต้นทุนงานสั่งท า (Job Order Costing) โดยได้มี
ผู้ให้ความหมายของการบัญชีต้นทุนช่วงไว้ดังนี้
นันทพร พิทยะและคณะ (2551:48) กล่าวว่า ระบบบัญชีต้นทุนช่วง จะใช้กับกิจการที่ผลิต
สินค้าที่มีลักษณะเหมือนกัน เช่นการผลิตกระดาษ ของ Weyerhaeuser หรือการผลิตอลูมิเนียม
ของ Reynolds Aluminum เป็นต้น ระบบบัญชีต้นทุนช่วง เป็นระบบที่รวบรวมต้นทุนที่เกิดขึ้น
ในแผนกผลิตแต่ละแผนกส าหรับหนึ่งรอบระยะเวลา (รายเดือน รายไตรมาสหรือรายปี )
แล้วค านวณต้นทุนการผลิตต่อหน่วย โดยน าต้นทุนการผลิตที่เกิดขึ้นทั้งหมด หารด้วยจ านวน
หน่วยผลิต ที่ผลิตได้ภายในรอบระยะเวลา
สมนึก เอื้อจิระพงษ์พันธ์ (2551:322) กล่าวว่า การบัญชีต้นทุนกระบวนการ (Process Costing)
หรืออาจจะใช้ชื่อว่า “การบัญชีต้นทุนช่วง” หรือ “การบัญชีต้นทุนตอน” ก็ได้ ซึ่งถือเป็นวิธีการ
ในการค านวณต้นทุนผลิตภัณฑ์อีกวิธีหนึ่ง ที่มักจะถูกน ามาใช้ในโรงงานอุตสาหกรรม ที่มีการผลิต
แบบต่อเนื่องเป็ นกระบวนการ (Process) และในสายการผลิตหนึ่ง ๆ ก็จะท าการผลิตสินค้า
เพียงอย่างเดียว หลังจากที่ผลิตเสร็จแล้วก็จะน าไปเก็บไว้ในคลังสินค้าเพื่อรอการจ าหน่ายต่อไป
ธุรกิจประเภทนี้ได้แก่ อุตสาหกรรมผลิตเครื่องใช้ไฟฟ้ า รถยนต์ ยางรถยนต์ ปูนซีเมนต์ เครื่องยนต์
หรืออุปกรณ์ต่าง ๆ เช่น เคมีภัณฑ์ น ้ามัน อาหารกระป๋ อง และผลิตภัณฑ์เพื่อการอุปโภคบริโภค
อีกหลายชนิด ซึ่งลักษณะการผลิตส่วนใหญ่จะมีการผลิตแบบครั้งละมาก ๆ (Mass Product)
ล าไย มากเจริญ (2551:195) กล่าว่า การบัญชีต้นทุนช่วงการผลิต การบัญชีต้นทุนกระบวนการ
หรือการบัญชีต้นทุนตอน (Process Costing) เป็ นระบบต้นทุนที่ใช้กับกิจการที่มีการผลิตสินค้า
ลักษณะเดียวกันต่อเนื่องกัน (Continuous) เป็นจ านวนมาก (Mass Production) โดยมักจะผ่านการผลิตที่มี
หลายขั้นตอน ที่เรียกว่า ช่วงการผลิต หรือแผนก ท าให้ไม่สามารถแยกได้ว่าส่วนใดเป็นการผลิต
ของงานชิ้นใด ต้องผลิตรวมกันไป กิจการที่ใช้ระบบต้นทุนช่วงการผลิตได้แก่ การผลิตกระดาษ สารเคมี
น ้ามัน อาหารส าเร็จรูป เหล็กกล้า ซีเมนต์ เป็นต้น ต้นทุนการผลิตในระบบต้นทุนช่วง ประกอบด้วย
ต้นทุนวัตถุดิบทางตรง ค่าแรงงานทางตรง และค่าใช้จ่ายในการผลิต เช่นเดียวกับต้นทุนงานสั่งท า แต่จะ
แตกต่างกันในเรื่องของการสะสมต้นทุน โดยระบบนี้จะสะสมต้นทุนเป็นแผนก หรือเป็นศูนย์ต้นทุน
แต่ละแผนก หรือแต่ละศูนย์ต้นทุนที่มีการใช้วัตถุดิบ ค่าแรงงาน และค่าใช้จ่ายในการผลิต ในจ านวน
