Page 66 - ตำนานการสวดพระมาลัย
P. 66
๖๐
้
ตามธรรมดานิยตโพธิสัตว์ ย่อมมีอัชฌาสัย หรือ อัธยาศัย ไดแก่ นิสสัยใจคอ หรือน้ําใจดี น้ําใจ
มีคุณธรรมสูง
สัตว์นรกได้สั่งให้พระมาลัยจดจํา ความทุกข์ ทรมานของตนนําไปบอกแก่ญาติให้ทําบุญ แล้วกรวดน้ํา
อุทิศส่วนกุศลไปให้
อัชฌาสัยของนิยตโพธิสัตว์มีอยู่ ๖ ประการ คือ
์
ึ
๑. อโลภัชฌาสัย มีอัธยาศัยไม่โลภ คือ มีน้ําใจ ไม่เห็นแก่ได้ฝุายเดียว เหลียวแลถงประโยชนของคนอื่น
ด้วย
๒. อโทสัชฌาสัย มีอัธยาศัยไม่โกรธ คือ เป็นคนไม่ดุร้าย ไม่หยาบคาย มีความยั้งใจ รั้งใจไม่ให้ฉุนเฉียว
ั
ไม่ให้หุนหันพลันแล่น ไม่ทะลุดุดน ในเวลาที่กระทบกับอนิฏฐารมณ์หรือในเวลาที่มีความโกรธเกิดขึ้น
ก็รีบระงับเสียโดยอุบายอันดีอันชอบเสมอ ไม่ตกอยู่ในอํานาจของ ความโกรธ คือ มีเมตตา กรุณา
ประจําใจ
๓. อโมหัชฌาสัย มีอัธยาศัยไม่หลง คือ ไม่งมงาย ไม่โง่เขลา มีป๎ญญา มีวิจารณญาณ มีปรัชญาประจํา
ใจ ไม่ยอมเชื่อง่ายๆ ไม่ยอมเชื่ออย่าง งมงาย ต้องเห็นเหตุผล รู้เหตุรู้ผลดีเสียก่อนจึงเชื่อ ครั้นเชื่อแล้ว
ี
ิ
่
ก็ได้ ดําเนนชวิตไปโดยมีหลักการ วิธีการ ปฏิบัติการและสิทธิการอันถูกต้อง เชนไม่หลงทางเดนแห่ง
ิ
ชีวิต พยายามเว้นทางไปอบายภูมิทั้ง ๔ (นรก เปรต อสุรกายและสัตว์เดรัจฉาน- deedi) แล้วเดินทาง
ไปสุคติภูมิ คือทางไปมนุษย์ สวรรค์ พรหมและนิพพาน เป็นวิถีทางแห่งชีวิตอันตรง อันถูกต้องโดยแท ้
๔. เนกขัมมัชฌาสัย มีอัธยาศัยออกบวช ออกจากกิเลสตัณหา เมื่อมี โอกาสก็ปลีกตัวออกบวชบําเพ็ญ
สมณธรรม ทําตนให้ห่างจากความ หมกมุ่นอยู่กับกามคุณ ๕ หรือเมื่อไม่สามารถออกบวชก็เจริญสมถ
กรรมฐานอยู่กับบ้านเรือนได ้
๕. ปวิเวกัชฌาสัย มีอัธยาศัยชอบเงียบ ชอบสงบ ชอบสงัด คือ ชอบ ความสงบวิเวกได้แก่กายวิเวก
สงัดกาย ๑ จิตตวิเวก สงัดจิต ๑ และ อุปธิวิเวก สงัดกิเลส ๑ อธิบายว่า ชอบความสงัดจากหมู่ ไม่
ชอบคลุกคลี ด้วยหมู่ คณะ หรือกับใครๆ ชอบทําใจให้สงัดจากความรัก คือไม่อยาก ให้มีความรักรุม
สุมอยู่ในใจ ชอบสงัดจากความโลภ ความโกรธ ความหลง เป็นอัธยาศัย
๖. นิสสรณัชฌาสัย มีอัธยาศัยสลัดออกจากภพ จากชาติ จากกิเลส ตัณหา จากบาปจากกรรม คือ
ชอบแสวงหาหนทางออกไปจากโลก ชอบแสวงหาหนทางออกจากกิเลสตัณหา แสวงหาหนทางออก
จาก กองทุกข์นานาประการบรรดามีอยู่ในโลก
