Page 100 - HistoryofNakornratchasima
P. 100
ปราสาทวัดปรางค์ทอง
ปราสาทวัดปรางค์ทอง เป็นปราสาทก่ออิฐองค์เดียว สันนิษฐานว่าเป็นปราสาท
ในอารยธรรมขอมมีอายุราวต้นพุทธศตวรรษที่ ๑๖
ลักษณะทางสถาปัตยกรรม
สภาพปัจจุบันเหลือเพียงตัวปราสาทประธาน ปรางค์ก่อด้วยอิฐ ฐานก่อด้วยศิลาแลง
ทับหลังท�าด้วยหินทรายด้านบนสลักลายรูปพระอินทร์ทรงช้างเอราวัณอยู่ที่ซึุ่้มประตู
ทางเข้า รูปแบบของทับหลังเป็นศิลปะแบบบันทายสรี สังเกตได้จากลักษณะของสิงหมุข
หรือหน้าสิงห์ที่คายท่อนพวงมาลัย และด้านล่างของท่อนพวงมาลัยมีอุบะดอกไม้อยู่
ระหว่างลายใบไม้ม้วน ซึ่ึ่งเหมือนกับปราสาทบันทายสรี ในประเทศกัมพูชา
ศิลปะแบบบันทายสรี (Banteay Srei) ก�าหนดอายุราวต้นพุทธศตวรรษที่ ๑๖
ค�าว่า “บันทายสรี” เขมรออกเสียงว่า “บอนเตียสะเรย” ค�าว่า “บอนเตีย” คนเขมร
เห็นปราสาทมีก�าแพงหินล้อมรอบ ดูแข็งแรงเหมือนป้อมปราการ ส่วนใหญ่จะเรียกว่า
บอนเตียหมด ส่วนค�าว่า “สะเรย” แปลว่า สตรี (ภภพพล จันทร์วัฒนกุล, ๒๕๖๐ : ๒๔)
จารึกวัดปรางค์ทอง
ภายในกุฏิเจ้าอาวาสได้เก็บรักษาจารึกแผ่น
ใหญ่ที่พบในบริเวณวัดปรางค์ทอง หากแต่ข้อมูล
ในปัจจุบัน ยังไม่พบว่ามีการตีพิมพ์ค�าแปลของ
จารึกหลักนี้ สภาพปัจจุบันจารึกสึกกร่อนมาก
โบราณวัตถุชิ้นส�าคัญ
โบราณวัตถุที่พบในปราสาทวัดปรางค์ทอง
คือ ทับหลังพระอินทร์ทรงช้างเอราวัณบริเวณ
กึ่งกลางแสดงเป็นรูปพระอินทร์ทรงช้างเอราวัณ
ก�าลังคายท่อนพวงมาลัยออกมาจากกึ่งกลางเบื้องล่าง
ย้อนขึ้นมาที่กลางทับหลังแล้วพุ่งไปยังปลายทั้ง ๒ ข้าง
เป็นรูปสัตว์คาบก้านดอกไม้ อีกด้านหนึ่ง มีหน้ากาล
คายท่อนพวงมาลัย ลักษณะของโครงสร้างลาย
ทับหลังมีความใกล้เคียงกับทับหลังกลุ่มปราสาท
ประธานปราสาทบันทายสรี ก�าหนดอายุทับหลังชิ้นนี้
และปราสาทวัดปรางทองมีอายุอยู่ในราวต้นพุทธ-
ศตวรรษที่ ๑๖ โดยประมาณ
98 รู้เรื่องเมืองโคราช ท่องประวัติศาสตร์และอารยธรรมขอม
