Page 22 - Математик VI-XII
P. 22
МАТЕМАТИК ЗААВАЛ СУДЛАХ 10-Р АНГИЙН ДААЛГАВАР
1. Сэдэв: Олонлог
Тодорхойлолт: Тодорхой нэг шинж чанараар нь нэгтгэсэн юмсын цуглуулгыг олонлог гэх ба тэрхүү юм
тус бүрийг тухайн ологлогийн элемент гэнэ.
А олонлог төгсгөлөг тооны элементтэй бол түүний элементийн тоог |А| гэж тэмдэглэдэг.
Жишээ нь: Зоос орхиход илрэх бүх эгэл үзэгдлийн олонлогийг = {тоо, сүлд} гэж бичнэ. Тэгвэл | | = 2
болно.
Хэрэв элемент олонлогт харьяалагдаж байвал ∈ гэж, хэрэв харьяалагдахгүй байвал ∉ гэж
бичдэг. Жишээ нь: −2 ∉ , 5 ∈ , √3 ∈
Тодорхойлолт: {( , )| ∈ , ∈ }олонлогийг , олонлогийн элементээс зохиосон эрэмбэлсэн хосын
олонлог гэнэ. Эрэмбэлсэн хосын хувьд ( , ), ( , ) хосыг ялгаатай гэж үздэг.
Мөн {( , , )| ∈ , ∈ , ∈ }олонлогийг , , олонлогийн элементээс зохиосон эрэмбэлсэн гурвалын
олонлог гэнэ.
Жишээ нь: Гурван шоог зэрэг орхих туршилтад буусан нүдний нийлбэр 6 байх үзэгдэлд хэдэн эгэл
үзэгдэл харьяалагдах вэ?
Гурван шоог зэрэг орхих туршилтад буусан нүдний нийлбэр нь 6 байх үзэгдлийг гэж тэмдэглэе. Энэ
олонлогийн элемент эрэмбэлсэн гурвал байх бөгөөд уг олонлогийг =
{(4,1,1), (1,4,1), (1,1,4),(3,2,1), (3,1,2), (2,3,1),(2,1,3), (1,2,3), (1,3,2),(2,2,2)} гэж тоочиж бичиж болно. Иймд
| | = 10 байна.
Тодорхойлолт: Хэрэв олонлогийн элемент бүр олонлогт харьяалагдаж байвал олонлогийг
олонлогийн дэд олонлог гэх бөгөөд ⊂ гэж тэмдэглэдэг.
Жишээ нь: Натурал тоо бүр рациональ тоо болох учраас ⊂ болно.
Дараах хүснэгтээр тоон завсарыг тэнцэтгэл биш хэлбэрээр тодорхойлж, дүрслэл тэмдэглэгээг харуулав.