Page 163 - PowerPoint 演示文稿
P. 163
ÑAËC SAN BÌNH ÑÒNH
ngöôøi ta nuoâi heo töø ñôøi naøy sang ñôøi khaùc, nhöng hoï khoâng
quan taâm ñeán nguoàn goác cuûa heo, mieãn sao coù gioáng toát laø hoï
mua veà nuoâi: “Nuoâi heo choïn naùi, Cöôùi gaùi choïn doøng”. Chæ
coù caùc nhaø khoa hoïc môùi chuù taâm nghieân cöùu veà heo. Nhaø
sinh vaät hoïc xeáp heo vaøo hoï Suidae [family Suidae] thuoäc loaïi
coù vuù.
Ngöôøi ta cho raèng ñaàu tieân heo thuoäc loaïi hoang daõ [wild
hogs] soáng ôû röøng nuùi Chaâu-AÂu, Chaâu-AÙ, Baéc-Phi, heo xuaát hieän
treân quaû ñaát caû trieäu naêm. Con ngöôøi ñaõ thuaàn hoùa [tame]
heo röøng trong thôøi kyø ñoà ñaù [stone age] khoaûng 10,000 ñeán
3,500 BC. Heo ngaøy nay phaàn lôùn laø con chaùu cuûa gioáng heo
röøng Sus Scrofa ôû Chaâu-AÂu vaø gioáng Vittatus ôû Chaâu-AÙ. Caùc
nhaø thaùm hieåm vaø nhöõng ngöôøi ñi chieám thuoäc ñòa [Colonists]
töø Chaâu-AÂu nhö Taây-Ban-Nha, Anh, Phaùp, Boà-Ñaøo-Nha… ñaõ du
nhaäp heo vaøo caùc nöôùc Chaâu-Myõ, Chaâu-AÙ trong theá kyû 15. Veà
sau vaán ñeà giao thöông thuaän lôïi ñaõ taïo ñieàu kieän cho söï lai
gioáng [crossbreed] moät caùch toát ñeïp, ngöôøi ta ñaõ coù nhöõng loaïi
heo lai to con, naëng kyù hôn tröôùc nhö Birkshire, Yorkshire,
Chesterwhite, Poland China, Spotted Swine v.v…
HÌNH DAÙNG & ÑAËC ÑIEÅM
– Heo mình daøi vaø troøn. Heo môùi sinh daøi trung bình
1foot [30cm] vaø naëng 2 pounds röôûi. Heo tröôûng thaønh daøi
khoaûng 5 feet[150cm], naëng chöøng 500 pounds. Heo Vieät-
nam thöôøng khoâng ñaït tôùi troïng löôïng nhö heo AÂu-Myõ, ña
soá nuoâi heo coù tính caùch gia ñình neân thöùc aên cuûa heo quaù
ñôn giaûn, thieáu boå döôõng nhö rau, caùm, chuoái caây thaùi nhoû
v.v…Ngöôøi AÂu- Myõ nuoâi heo trong caùc noâng traïi coù tính caùch qui
moâ vôùi thöïc phaåm ñaày ñuû chaát dinh döôõng. Heo cao khoaûng
3 feet tính töø löng tôùi maët ñaát. Heo coù loâng traéng loâng ñen,
loâng loám ñoám ñen traéng tuøy theo loaïi. Heo naùi thöôøng coù
buïng xeä saùt ñaát, daùng ñi chaäm chaïp, naëng neà. Heo coù ñaàu
ngaén noái vôùi thaân baèng caùi coå maäp uù ngöôøi ta goïi laø “caùi noïng”.
Heo coù tieáng keâu eng- eùc khi bò ñaùnh ñaäp hay khi bò baét troùi.
Ñoâi maét heo nhoû loõm vaøo hoác maét neân nhìn khoâng ñöôïc xa.
Muõi heo coù khöùu giaùc raát toát nhôø khoái da daøy vaø meàm ôû tröôùc
moõm duøng ñeå uõi ñaát, raùc röôûi tìm kieám thöùc aên. Heo coù loâng
cöùng vaø thöôøng döïng thaúng leân. Ñuoâi heo ngaén vaø nhoû, chaân
heo ngaén. Moãi chaân coù 4 ngoùn vôùi moùng ñeà chaún [ even-toed
hoofed animals] boïc ñaàu moãi ngoùn. Khi heo ñöùng yeân thì hai
ngoùn sau cuûa moãi chaân khoâng chaïm maët ñaát. Tai heo khoâng
lôùn thöôøng veånh leân phía tröôùc. Raêng heo coù taát caû 44 caùi
Xuaân Kyû Hôïi 2019