Page 62 - IDC

6 Sake Rapport 15 Oktober 2017

Nuwe Wat landbou tot die
6%

BBP bydra.

kanse in 4de

grootste vervaardiger van
sigoreiwortels ter wêreld.
landbou 4 300

geskep Die getal melkboere in
die land.

60 000

Dit is ’n uitdaging om ’n balans te handhaaf mense werk in die plaaslike
suiwelbedryf.
tussen die doelwitte van werkskepping, die

aangryp van ekonomiese geleenthede en die
bevordering van innovering in landbou. Manoj Seonath, hoof
Manoj Seonath, hoof van die landbou en van die Industrial Deve­ 10de
lopment Corporation se
agriverwerkingsafdeling, verduidelik die landbou­ en agriverwer­ grootste vervaardiger van
suiker ter wêreld.
kingsafdeling, meen dié
Industrial Development Corporation (IDC) bedryf bied enorme
se benadering aan Gayle Edmunds. moontlikhede vir Suid­
Afrikaners en die ekono­
mie. | FOTO: DEON RAATH
R78

miljard
f jy nou vanoggend ontbyt-
pap, eiers, roosterbrood of
jogurt met vrugte geëet Wat die hele landboubedryf
het – daardie ontbyt is op tot die ekonomie bydra.
Ojou eetkamertafel danksy Geborg
die agriverwerkingsketting.
Die landbousektor help verseker dat
daar ’n verskeidenheid kosse op die su- deur die
permark se rakke is wanneer jy instap 362 000
om inkopies te doen. Boonop help dié
sektor om ons ekonomie te groei. IDC
Die afgelope drie tot vier jaar het die mense werk in die
Industrial Development Corporation landboubedryf in Suid-Afrika.
(IDC) in die agriverwekingsektor min-
stens 7 500 direkte werkgeleenthede
geskep en vanjaar sal daar nog 1 300
sulke werkgeleenthede bykom. veelheid ruwe materiaal (melk) steeds
Manoj Seonath, hoof van die IDC se van groot kommersiële boere, maar R17 067
landbou- en agriverwerwerkingsafde- daar is geleenthede vir opkomende
ling, sê daar is enorme potensiaal in boere, verduidelik Seonath.
dié sektor. Dit kan ’n groot aantal Sulke boere kan byvoorbeeld met die wasse kweek, word erg geraak. Die oor klimaatverandering en die gebruik miljoen
werkgeleenthede skep, wat ’n positie- hulp van die IDC hul kragte saamsnoer boere is onder druk en dit raak plaasli- van nuwe tegnologie.
we invloed op die ekonomie sal hê. om melk aan ’n suiwelverwerkingsaan- ke verbruik, maar die droogte het ook “Met die ontwikkeling van tegnologie se sitrus is in 2016 van Suid-
“ ’n Mens kan sukses behaal in ’n leg te verskaf. So kan kleiner boere ook ‘‘ ’n baie groot invloed op uitvoer ge- kom daar dikwels minder werkgeleent- Afrika uitgevoer.
landbouverwante onderneming as jy in die waardeketting opgeneem word had,” sê Seonath. hede.
bereid is om hard te werk én as jy jou en uiteindelik ontwikkel om ’n groter As ’n land wil Suid- “Die Landbank bestuur tans droogte- “As ’n land wil Suid-Afrika nie agter-
huiswerk oftewel navorsing deeglik ge- rol in die waardeketting te kan speel. hulp van die IDC.” weë bly met die ontwikkeling van teg-
doen het. Maar jy gaan nie maklik en Die klem op insluiting en transforma- Afrika nie agterweë bly Volgens hom bring die droogte bene- nologie nie, maar werkskepping is
vinnig ryk word nie,” sê Seonath. sie het meegebring dat die IDC ’n an- met die ontwikkeling wens die voor-die-hand-liggende ook noodsaaklik,” sê Seonath. 55%
“Ek sien al hoe meer jong mense der benadering volg tot die finansiering talle onvoorsiene uitdagings. “Ons gebruik reeds baie nuwe tegno-
mét naskoolse opleiding wat hulle weer van werkerstrusts, of trusts waarby ’n van tegnologie nie, “Die belangrikste windbrekers op logie soos byvoorbeeld met besproei-
na die landbousektor begin wend.” breër gemeenskap baat vind. plase is bome, maar wanneer die water ingstoerusting wat al hoe doeltreffen- van alle groot skaapboere is
Danksy die landbousektor se poten- Met die oorspronklike benadering maar werkskepping min raak, kap die boere die bome af der aangewend word.” in die Oos- en Noord-Kaap.
siaal om transformasie en ’n meer in- sou ’n skenker kapitaal gee sodat wer- is noodsaaklik. om te probeer water bespaar. Dit ver- Waar die pluk, sny en verpakking
klusiewe ekonomie te help skep, on- kers ’n wesenlike belang in die plaas hoog dan weer ander risiko’s op die van groente in Suid-Afrika nog met die
dersteun die IDC al hoe meer landbou- waarop hul werk, kon koop. plase.” hand gedoen word, is dié take in die
verwante ondernemings. Die IDC meen egter ’n meer sinvolle vestigde onderneming te maak. Die landbousektor is dinamies en buiteland meestal masjiene beskore.
Die IDC se betrokkenheid raak ook al benadering is waar werkers dadelik die Die IDC maak dan seker dat die be- verandering word verder aangespoor “Ons moet soveel moontlik werkge- 24%
hoe meer dinamies namate hy aanpas vrugte van eienaarskap pluk in die staande vaardighede vir drie tot vier deur klimaatverandering – boere moet leenthede skep én red, maar ons moet
om geleenthede dwarsdeur die produk- vorm van voordele of opbrengste van jaar vir die onderneming behoue bly – deurlopend nuwe geleenthede onder- ook boere se winsgewendheid oor-
sieketting te help ontwikkel. die eerste jaar af. of ten minste totdat die opkomende soek en alternatiewe toekomsplanne weeg,” sê Seonath. van alle groente wat in
Die IDC wil veral entrepreneurs en Sulke trusts begin dadelik planne be- aandeelhouer gereed is om dit oor te beraam. ’n Oormaat mielies kan boere “Werkskepping is allernoodsaaklik Suid-Afrika verbou word, is
bestaande ondernemings ondersteun raam om die werkers se lewensgehalte neem. So word vaardighede en kennis byvoorbeeld noop om sojabone te be- vir die IDC, maar ons kyk ook na be- tamaties.
wat dit oorweeg om uit te brei na die te verbeter. Met die klassieke benade- in die agriverwerkingsketting oorgedra gin plant, of boere met die regte soort langrike ontwikkelings en tegnologie.
groei van duur gewasse, die verbouing ring kon jare verloop voordat die wer- sodat dit nie met die oorspronklike eie- grond kan bloubessies en makadamia- Ons het ’n bepaalde nywerheidsver-
van koring en suiker, boerdery met kers sulke resultate sien omdat die naars se vertrek verlore gaan nie. neute begin produseer. Laasgenoemde moë en die vraag is hoe om daardie ny-
beeste, varke en hoenders, visserye en skuld eers afbetaal moes word. Daar is enorme potensiaal in die produkte is uitstekende uitvoerproduk- werheidsvermoë te ontwikkel om die
die kweek van onder meer vrugte, neu- Nog ’n benadering wat die IDC tans landbousektor, maar die natuur bly ’n te vir Suid-Afrika. vraag in die plaaslike en internasionale 60%
te, tee en koffie. Hulle wil ook van en- volg, is om ondernemings te koop van groot uitdaging. ’n Groot aantal boere Die weer skep uitdagings vir boere, markte uit te brei.”
trepreneurs hoor wat hulle in die bos- mense wat dit besit en bestuur, en wat in verskillende dele van die land is vas- maar innovering en tegnologie bring ) Bel die IDC by 0860 693 888,
boubedryf en die produksie van drink- hul vaardighede aan ’n opkomende en- gevang in ’n droogte wat onvoorsiene weer nuwe geleenthede. stuur ’n epos na callcentre@idc.co.za of van alle landbougrond in
goed wil begewe. trepreneur wil oordra. So kan ’n nuwe uitdagings bring. Volgens Seonath werk die IDC saam besoek www.idc.co.za. Belangstellendes Suid-Afrika word gebruik om
As ’n mens die suiwelbedryf as voor- entrepreneur gefinansier word om van “Ons is almal bewus van die droogte met verskeie landbouverwante instel- kan ook by die hoofkantoor by 19 Fred­ graan te verbou.
beeld gebruik, kom die oorgrote hoe- hom of haar ’n aandeelhouer in ’n ge- in die Wes-Kaap en veral boere wat ge- lings wat hulle toespits op navorsing manrylaan in Sandton aanklop.

Hupstoot van IDC laat K-9 tensiaal vir verdere groei in haar on-
derneming. Volgens haar het die IDC
hulle in staat gestel om ’n moderne
vervaardigingsaanleg te bou wat bete-
van krag tot krag gaan ken hulle kan hul onderneming uitbrei.
Onder die belangrikste gevolge is dat
hulle deur hul kontrak met Wool-
worths gaan verseker dat die nat hon-
dekos plaaslik vervaardig, eerder as in-
gevoer word. Nie net word plaaslike
Chimwemwe Mwanza “Daar is baie ruimte vir groei in die wat nie maklik deur klein en nuwe on- vervaardigingsvermoë verhoog nie,
plaaslike mark,” sê Allie. Dit ten spyte dernemings getroef kan word nie. maar dit skep ook werkgeleenthede
Fazielah Allie het geen ander keuse ge- daarvan dat daar reeds strawwe mede- “Dit is ’n moeilike mark om by in te hier in Suid-Afrika.
had as om sowat twee dekades gelede dinging in dié nismark is. kom as jy die grootte van die bestaan- Die vyfjaar-kontrak stem ook ooreen
haar eie besigheid te begin nie. K-9 het ’n unieke groeigeleentheid in de ondernemings in ag neem. Ons glo met Woolworths se ontwikkelingstrate-
Allie, die bestuurder en hoofaandeel- dié nismark raakgesien en het die In- egter in die kwaliteit van ons produk- gieë.
houer van K-9 Pet Foods kon nie hon- dustrial Development Corporation te,” sê Allie. K-9 sal verpakking gebruik wat spesi-
dekos in die hande kry wat sy gemeen (IDC) genader om finansiering vir toe- “Ons is ook bemoedig deur die feit aal vir Woolworths ontwerp is. Dié
het gesond genoeg is om vir haar vier- rusting te kry om hul nuwe kontrakte dat plaaslike kleinhandelaars, waaron- “herseëlbare verpakking” sal K-9 ’n ver-
voetige familielede te voer nie. Toe be- te kan nakom en om hul produkaan- der ook sommige wat deel van interna- dere mededingende voordeel in die
gin sy maar self vir hulle kos kook. bod uit te brei. Dié onderneming word sionale ondernemings vorm, nou ons plaaslike mark vir troeteldierkos gee.
Haar gesonde honde het die aandag deur vroue besit en bestuur en hulle produkte op hul rakke het.” Eerder as om hul “nat troeteldierkos” in te voer, sal Woolworths dit nou van ’n Die IDC se vennootskap met K-9 help
getrek en was ’n uitstekende adverten- beywer hulle vir die bemagtiging van Die IDC het die laaste jare sy befond- plaaslike vervaardiger koop. So word nie net Suid­Afrika se vervaardigingsvermoë hom om sy doelwit te verwesenlik om
sie vir haar nuwe onderneming. vroue. sing drasties uitgebrei vir onderne- uitgebrei nie, maar skep ons ook plaaslik meer werkgeleenthede. swart nyweraars te skep wat nie net
Die onderneming vervaardig nou be- Sedert hulle by die IDC om hulp aan- mings wat deur vroue besit word, of hul ondernemings kan uitbrei nie,
vrore hondekos vanuit ’n fabriek in geklop het, het K-9 van krag tot krag wat die bemagtiging van vroue bevor- ële jaar in Maart, het die IDC R3,2 mil- waaronder K-9, het ook belê in primêre maar wat ook kan help werk skep in
Montague Gardens in Kaapstad. gegaan. der. Dit vorm deel van die benadering jard in lenings goedgekeur vir onderne- bedrywe in die sektore landbou, bos- Suid-Afrika.
As deel van hul groeiplanne het die Dit is ’n buitengewone prestasie om- dat die bemagtiging van vroue nood- mings waarvan meer as 25% in die be- bou en vissery. Dié ekonomiese bedry- Allie, wat dieselfde resep gebruik
onderneming ’n kontrak met Wool- dat die mark vir troeteldierkos in Suid- saaklik is vir ekonomiese en maatskap- sit van vroue is. Dit is ’n toename van wighede vorm die kern van die IDC se waarmee sy in 1996 begin het, sal 37
worths onderteken om vir hulle “nat Afrika oorheers word deur groot plaas- like transformasie. 178% teenoor die vorige finansiële jaar. agriverwerkingsdoelwitte. bykomende werknemers in diens neem
hondekos” te verskaf. like en internasionale vervaardigers Teen die einde van die vorige finansi- Verskeie van dié ondernemings, Allie is baie bemoedig deur die po- danksy die nuwe kontrakte.