Page 37 - เล่ม-is1

ก�รแปรรูปสมุนไพร ก�รเก็บเกี่ยวสมุนไพร

ก�รเก็บตัวย�ต�มฤดู เก็บดังนี้
ก�รตม เตรียมก�รโดยก�รนำ�สมุนไพรม�มัดเป็นทอนหรือมัดดวยผ�แลวนำ�
่
้
้
้
้
ไปตมในน้ำ� ใสน้ำ�ใหทวมย�เล็กนอย และตมใหเดือดประม�ณ 10-30 น�ที แลว -คิมหันตฤดู (ฤดูรอน) เก็บ เหง� หัว แกน ร�ก จึงจะไดย�มีสรรพคุณดี
้
้
้
้
้ ่
้
่
่
้
้
้
แตว�จะตองก�รใหย�เขมขนหรือเจือจ�ง ควรดื่มในขณะที่ย�ตมยังอุนๆ -วสันตฤดู (ฤดูฝน) เก็บ ใบ ดอก ลูกหรือฝั ก จึงจะไดย�มีสรรพคุณดี
้
้
้
่
่ ่
้
้
้
้
้
ก�รชง ปกติใชสมุนไพรแหงชง โดยหั่นสมุนไพรสดเป็นชิ้นเล็กๆบ�งๆ แลว -เหมันตฤดู (ฤดูหน�ว) เก็บ เปลือกไม กระพี้ และเนื้อไม จึงจะมี
้
้
้
ผึ่งแดดใหแหงหรือนำ�ไปคั่วเพื่อลดกลิ่นเหม็นเขียวและทำ�ใหมีกลิ่นหอม จ�กนั้นนำ� สรรพคุณดี
้
้
้
สมุนไพรที่ผ�นก�รเตรียมก�ร 1 สวน แลวเติมน้ำ�ลงไป 10 สวน จ�กนั้นตั้งทิ้งไว ก�รเก็บตัวย�ต�มทิศท�งทั้ง 4
้
่
้
่
่
15- 20 น�ที
์
ก�รดอง ใชสมุนไพรแหงนำ�ม�บดใหแตกพอหย�บๆ หอดวยผ�ข�วหลวมๆ -วันอ�ทิตย วันอังค�ร เก็บย� ทิศตะวันออก
้
้
้
้
้
่
์
์
เผื่อย�พองตัวเวล�อมน้ำ� และเติมเหล�โรงใหทวมย� ตั้งทิ้งไว 7 วัน -วันจันทร วันเส�ร เก็บย� ทิศตะวันตก
้
้
้ ่
-วันพุธ วันศุกร เก็บย� ทิศใต
้
์
-วันพฤหัสบดีเก็บย� ทิศเหนือ ในก�รเก็บย�ต�มทิศนี้
ใหถือเอ�ที่อยูของหมอผูเก็บย�เป็นศูนยกล�ง
้
่
์
้
ก�รปั้ นลูกกลอน นำ�ย�ไปต�กแดดใหแหงสนิทเพื่อทำ�ใหย�กรอบและบดได ้
้
้
้
ง�ย จ�กนั้นนำ�ม�ผสมกับน้ำ�ผึ้งหรือน้ำ�เชื่อม ตั้งทิ้งไวสักพัก จ�กนั้นนำ�ม�ปั้ นเป็น
่
้
ลูกกลมเล็กๆ หลังจ�กนั้นนำ�ไปผึ่งแดดใหแหงเป็นเวล� 3 วัน ก�รเก็บตัวย�ต�มย�ม(ก�ลเวล�)
้
้
1) กล�งวัน (06.00-09.00 น.)
ก�รคั้น ก�รนำ�เอ�ย�สมุนไพรม�ตำ�หรือบดใหละเอียดหรือกระทั่งจนเหลว ย�ม 1 เก็บ ใบ ดอก ลูก (09.00-12.00 น.)
้
และนำ�ม�คั้นจนไดน้ำ� หรือเติมน้ำ�ลงไปเพื่อใหไดน้ำ�ม�กขึ้น ย�ม 2 เก็บ กิ่ง ก�น (12.00-15.00 น.)
้
้ ้
้
ย�ม 3 เก็บ ตน เปลือก แกน (15.00-18.00 น.)
้
่
ย�ม 4 เก็บ ร�ก
ก�รพอก นำ�สมุนไพรม�ตำ�ใหแหลกหรือพอเปียกแตไมถึงกับเหลว หรือ 2) กล�งคืน (18.00-21.00 น.)
่ ่
้
เติมน้ำ�ลงไปใหพอชุม นำ�ม�พอกที่แผล คอยหยดน้ำ�ใหหม�ดอยูเสมอ เปลี่ยนย� ย�ม 1 เก็บ ร�ก (21.00-24.00 น.)
้
่
่
้
วันละ 3 ครั้ง ย�ม 2 เก็บ ตน เปลือก แกน (24.00-03.00 น.)
้
่
ย�ม 3 เก็บ กิ่ง ก�น (03.00-06.00 น.)
้
ย�ม 4 เก็บ ใบ ดอก ลูก
31 32