Page 31 - 45_LiryDram_2024

Stołecki, Krzysztof Wróbelek-Kaźmierczak, Ewa Zielińska) warszawska Konfederacja Po- etów Niezdecydowanych (Danuta Błaszak, Jacek Dobrzyniecki, Agnieszka Herman, Zbi- gniew Milewski), autorzy związani z WKMS – Warszawskim Klubem Młodej Sztuki ( Mi- chał Arabudzki, Juliusz Erazm Bolek, Danuta Błaszak, Rafał Czachorowski, Jacek Dobrzy- niecki, Piotr Fedorczyk, Agnieszka Herman, Zbigniew Milewski, Anna Piwkowska, Andrzej Wołosewicz) oraz Klubem Poetyckim „To był naprawdę fascynujący wieczór” (Grzegorz Cielecki, Norbert Kulesza, Jacek Karolak, Zbigniew Milewski), rzeszowska „Draga” (Stanisław Dłuski, Mariusz Kalandyk, Grze- gorz Kociuba, częstochowska Exkluziv (Sła- womir „Almanzor” Burszewski, Sławomir „Tison” Żuberek, Marcin „Cienki” Paruzel, czy radomski Deszcz Wrogich Automatów (Tomasz Konrad Augustyniak). Ponadto na- leży tu wymienić osoby, którym z różnych powodów np. licznych przeprowadzek, nie udało się związać z żadną grupą czy klubem literackim niezwiązanym z domem kultury. Są to np. Dariusz Foks, Jarosław Klejnoc- ki, Jarosław Mikołajewski, Jacek Podsiadło, Adam Wiedeman, Wojciech Wencel, Euge- niusz Tkaczyszyn–Dycki, Krzysztof Śliwka, Andrzej Stasiuk, Przemysław Szubartowicz czy poetki Marzena Broda, Marta Foks, Ma- rzanna Bogumiła Kielar, Dorota Koman i Ewa Sonnenberg.
Tymczasem na rynku wydawniczym, w re- zultacie uchwalenia ustawy o działalności gospodarczej, zaczęły obowiązywać regu- ły gospodarki rynkowej. Nie zapropono- wano przy tym żadnego nowego systemu wspierania debiutujących i ich promocji. W nowych warunkach ustrojowych wszel- ka działalność, w tym kulturalna, zaczęła
być oceniana ze względu na wynik finan- sowy oraz koszty jej prowadzenia, czego nie gwarantowali debiutujący w tym okre- sie. Po 1989 roku żadne polskie duże wy- dawnictwo nie wydawało książek młodych debiutantów. Zlikwidowano Wydawnictwa „Iskry” i Młodzieżową Agencję Wydawni- czą, publikujące twórczość młodych pisa- rzy. Kilku debiutantów z tego pokolenia np. Anna Piwkowska zdążyło wydać swój pierw- szy tomik w okresie likwidacji wydawnic- twa MAW, w ramach planów wydawniczych w serii „Pokolenie, które wstępuje” w 1989 roku. Doprowadziło to do sytuacji, że 99% debiutów było wydawanych w nakładach 300-1000 egzemplarzy przez małe, czę- sto prowincjonalne wydawnictwa i domy kultury niemające dystrybucji. Spowodo- wało to powstanie typowego zjawiska dla literatury początków lat 90. – książki wid- ma, o której rozpisywali się zaprzyjaźnie- ni z autorami krytycy, której nie można było kupić poza nielicznymi księgarniami w miastach, gdzie zostały one wydane oraz bezpośrednio u wydawców, jeżeli nakładu poza egzemplarzami obowiązkowymi prze- kazywanymi bibliotekom według określo- nych w przepisów, nie przekazali autorom. W oficjalnym obiegu księgarskim pojawiły się gwarantujące dochód książki zakazanych pisarzy emigracyjnych „podziemnych” oraz przekłady z angielskiego obszaru językowego literatury komercyjnej np. Harlequiny i kry- minały.
Sytuacja ta trwała aż do czasu pojawienia się państwowych programów, promujących twórczość literacką, dotowanych konkursów poetyckich na debiut książkowy i pojawienia się nowych wydawnictw, publikujących de- biuty w nakładach powyżej 500 egz. po 1995
październik–grudzień 2024 LiryDram 29