Page 33 - 45_LiryDram_2024

przestrzegania zasad moralności i szacunku dla dorobku poprzedników w literaturze pol- skiej, przy licznych nawiązaniach do poetyki nowej poezji amerykańskiej, szczególnie twór- czości Franka O’Hary i Szkoły Nowojorskiej czy poezji rosyjskich dysydentów Achmatowej, Pa- sternaka czy Brodskiego. Często występowali wręcz przeciwko sformułowaniu jakichkolwiek założeń estetycznych i artystycznych, jak np. krakowski Zakon Żebraczy, który ogłosił, że jest grupą powstałą przy SPP, której jedynym celem jest wyłudzanie pieniędzy. Dla tego po- kolenia najważniejsza była swoboda twórcza i wywyższano indywidualizm.
Autorzy „Nowej Współczesności” w swoich wypowiedziach i poglądach do dzisiaj pozo- stali wierni i podobni w postawach, którą naj- pełniej wyraził w swojej programowej wypo- wiedzi czołowy twórca pokolenia „Współcze- sności” Stanisław Grochowiak, sformułowa- nej w słynnej antologii wydanej przez MAW – Generacje z 1977 roku:
Chodzi przede wszystkim o to, żeby
– jak powiedział Norwid – wszelkie męczeństwo u n i e p o t r z e b n i a ł o się na świecie. Nie żeby było tylko niewskazane, nieprawdopodobne
lub niemożliwe, ale żeby stało się niepotrzebne, jak wysoka miara,
śmiały cel. Taki jest przecież testament męczeństwa, dopóki ono istnieje.
Po to jednak, by stało się ciałem musi przestać istnieć Piekło Thiersa, Marata
i Makiawela – Piekło racji, chybotliwa waga mniejszego i większego zła.(...) oraz czy idealizm wojujący wcieleśniony w rewolucji, nie przekształci się
w swoje przeciwieństwo? Pytanie pełne dramatyzmu, jedne z wielu skaz naszego
wewnętrznego rozdarcia. Wiersz próbuje tylko podsycić wspólny nam niepokój! Jak z niezbędnego uczynić niepotrzebne...?
Autorom tego pokolenia obcy jest również prezentatywizm w analizowaniu i przedsta- wianiu poglądów, odnoszących się do osią- gnięć literatury, tradycji, historii Polski cha- rakterystyczny dla kolejnych pokoleń literac- kich oraz coraz bardziej widoczna, zaanga- żowana polityka kulturalna i towarzysząca jej krytyka literacka, oparta na ocenie dzie- ła literackiego nie poprzez jego artystyczną wartość, ale na podziale twórców na „beton” i „styropian” niezależnie od czasu ich debiu- tu oraz wartości.
III. Krótko o nawiązaniach autorów „Nowej Współczesności” do twórczości Stanisława Grochowiaka na przykładzie poetów z Warszawy
W
Grochowiaka skupię się na wpływie jego poglądów artystycznych i widzenia wiersza na poetykę pokolenia „Nowej Współczesno- ści”, która szczególnie była widoczna u de- biutujących poetów mieszkających w War- szawie, gdzie wpływ na wskazanie wartościo- wych debiutów poetyckich mieli mieszkający w stolicy krytycy, dla których niekwestiono- wanym mistrzem był Stanisław Grochowiak czyli Jan Zdzisław Brudnicki, Zbigniew Irzyk, Leszek Szymański czy przyjaciele poetów Ro- man Śliwonik, Zbigniew Jerzyna i Ernest Bryl. Byli oni również recenzentami wydawnictw
związku z przypadającą w tym ro- ku 90. rocznicą urodzin Stanisława
październik–grudzień 2024 LiryDram 31