Page 51 - 27_LiryDram_2020

Mikołaj Grynberg
Poufne
Wydawnictwo Czarne 2020
Karol Maliszewski
Bez zaszeregowania.
O nowej poezji kobiet Wydawnictwo Universitas Kraków 2020
Aschille Mbembe
Polityka wrogości
Wydawnictwo Karakter
Mbembego przetłumaczona na język pol- ski. Aschille Mbembe jest francuskojęzycz- nym historykiem idei, socjologiem i lozo- fem pochodzącym z Kamerunu, ale z powodu panującego tam reżimu politycznego obec- nie mieszkającym w Johannesburgu. Jego książka Polityka wrogości jest hołdem zło- żonym Fanonowi. Mbembe rozszerza w niej re eksję kolonialną, która stworzyła rasizm skierowany przeciwko czarnemu kolorowi skóry, o re eksję globalną. Pisze o wrogości, która jest motorem współczesnych demokra- cji, przenika społeczeństwa i jest to przeraża- jące. Przestrzega. Pisze o demokracji i zmia- nach. Zestawia rasizm z faszyzmem i na- zizmem. Stwierdza, że liberalne demokracje ewakuowały agresję na zewnątrz, poza swo- je granice, i to były dobra kolonialne. Upra- wiano bezwzględną agresję, tworzono sys- temy oparte na bezprawiu, przemocy, po- gardzie, i to istniało od początku liberalnej demokracji, i to jest właśnie ta jej ciemna twarz. Czyli z jednej strony istnieje o cjalna solarna, jasna strona demokracji, a z drugiej ciemna. Zamyśliłam się nad tymi zdaniami. Te myśli również wywiozę z festiwalu. Roz- mowę Czechowskiej z Kropiwiec na chwilę
przerwał ulewny deszcz. Słuchający pode- rwali się z trawy i pobiegli w stronę wcze- śniej przygotowanych płóciennych zadaszeń rozpostartych na stelażach ponad ławkami. Kolejny plus dla organizatorów. Kropiwiec kontynuowała opowieść. A w głowie pozosta- wały kolejne ważne słowa: „Europa, która ty- le dała światu i tyle w zamian wzięła, często siłą i podstępem, nie jest już dla niego środ- kiem ciężkości. Nie jest już apteką świata”. Tak zwane „apteki Fanona” przywoływane są po 70 latach.
Urszula Kropiwiec oraz Justyna Czechow- ska rozmawiały też o książce Frantza Fanona Czarna skóra, białe maski z 1952 roku, którą Kropiwiec również przełożyła na język pol- ski. Książka jest osobistą próbą zmierzenia się ze swoim kolorem skóry. Fanon jako fran- cuski psychiatra wyjechał do Algierii, kraju jeszcze wtedy skolonizowanego przez Fran- cuzów. Tam zaangażował się w ruch Fron- tu Wyzwolenia Narodowego, za co został wy- dalony z tego kraju przez francuskie władze. Głównym tematem książki Fanona jest ana- liza dziedzictwa kolonializmu z perspekty- wy psychologicznej. Autor skupia się w niej na języku oraz na relacji między Czarnym
kwiecień-czerwiec 2020 LiryDram 49