Page 30 - 41_LiryDram_2023

Za „Kapitana X” (2020) został Pan nomino- wany do Nagrody Szymborskiej. Nie jest to je- dynie zbiór wierszy, ale przemyślany i staran- nie skomponowany cykl poetycki, w którym dominuje imaginacyjna podróż w przestrzeń kosmiczną, wywiedziona z tradycji książek science fiction. To rozważania na temat ma- krokosmosu – przestrzeni Wszechświata i mi- krokosmosu – ludzkiego wnętrza. A rytm wierszy wprowadza w trans. Jest też obecna ironia, która daje właściwy dystans. Czy po- stać głównego bohatera, anonimowego kapi- tana, pełnego sprzeczności i rozdarcia pomię- dzy przywiązaniem do miejsca i pragnieniem wędrówki wzoruje Pan na własnym życiu? Oczywiście, ale to także Ktoś Inny – ja nie je- stem aż tak mądry i tajemniczy. Poza tym nie poleciałbym w kosmos.
Laureatem Nagrody im. Wisławy Szymbor- skiej został Pan za tom „Ręka pszczelarza” w 2023 roku. Jest to zbiór wierszy, który po- wstał w Berlinie w czasie pandemii. W opisie
Tomasz Różycki w Aleksandrii, 2016 r., fot. Stanisław Guliński
książki czytamy: „W nocnym labiryncie zgiełku i neonowych świateł poeta szuka zbawienia. Zagląda w zaułki zamieszkane przez migran- tów i uchodźców, błądzi ścieżkami ich lęków i frustracji. Gubi się między jawą a snem.”. W tomie przewija się wątek samotności. Czy to ważny fragment autobiografii? Czy też wni- kliwa obserwacja stanu umysłu ludzi, którym ciężko poradzić sobie z okolicznością zamknię- cia, kwarantanny, oddzielenia od bliskich? Tu mnie Pani ma, bo nie wiem, kiedy w po- ezji kończy się autobiografia, a zaczyna opo- wieść o innych ludziach. Chyba poezja właśnie jest w tym momencie przejścia, kiedy to już nie jest autobiografia, tylko coś więcej. Wte- dy jest poezja.
W „Ręce pszczelarza” pojawia się Berlin mi- grantów, Berlin uchodźców. W wierszach od- nosi się Pan do nich z największym współczu- ciem. To swoiste requiem nad ludźmi, któ- rzy umierają w osamotnieniu niezasłużoną śmiercią. Z drugiej strony pojawia się temat
„luksusowej migracji” w odniesieniu do poety, który znalazł się w Berli- nie na literackim stypen- dium. Czy to zestawienie daje szansę zachowania w tomie jednej formy? Nie wiem, czy dobrze ro- zumiem pytanie. Chciałem opisać tę sytuację uczci- wie. Jeśli w tym tomie pi- szę o uchodźcach, to muszę dodać, że ja nie byłem cier- piący, tak jak oni, ja byłem tylko obserwatorem, by- łem przez chwilę uprzywi- lejowany, przez chwilę nie
28 LiryDram
październik–grudzień 2023