Page 97 - 32_LiryDram_2021

w treści i formie oddzielonym od postaci Poetki. Mimo że przyszło nam żyć w dobie postmoder- nizmu, w epoce „małych narracji”, to jednak kusi zastosowanie ujęcia hermeneutycznego, dociekanie, czy prezentowane dzieło odczytuje- my zgodnie z intencją autora. Chociaż, zdaniem niektórych filozofów, sam akt lektury może być również autonomiczny, niezależny nie tylko od autora, ale nawet od czytelnika. Jacques Der- rida uważa, że ostatecznie nad tekstem inte- lektualnie i emocjonalnie nie panuje ani autor, ani czytelnik, gdyż nawet interpretacje trzeba reinterpretować w tym sensie, że nigdy nie należy przywiązywać się do pierwszego od- czytania. Jak w przypadku liryki Małgorzaty Kulisiewicz z tomu Sprzedawcy jaśminu, gdyż jest to poezja z jednej strony nader plastycz- na, intensywnie nasycona obrazami poetyc- kimi, z drugiej strony mocno skondensowana znaczeniowo z licznymi oryginalnymi metafo- rami i symboliką wpisaną w kody kulturowe. Dlatego lektura lirycznych wyznań Małgorzaty
Kulisiewicz jest tyleż przygodą intelektualną, co przeżyciem estetycznym, z nierzadkim wcale doznawaniem piękna. O tym, jak bardzo waż- ne dla Poetki jest odczuwanie aury piękna ota- czającej nas zewsząd natury, niech zaświadczy pochodząca z miniatury Poezjobranie strofoida: Liść czerwony piorunem strąca, / w listopado- wy spleen nas wplata, / jak w babiego lata war- kocz. A o tym, że równie istotne jest sprzężenie zwrotne między nią a czytelnikiem, informu- je obserwacja podmiotu lirycznego, ponieważ wypowiada się w liczbie mnogiej: nie ptakami jeszcze-śmy, lecz snem złotym. I dlatego poin- ta wyrażona frazą: Jesiennym poezjobraniem /piękna świata, oprócz zadumy nad przemi- janiem (topos vanitas) dostarczyć może tak- że wzruszenia. Ponadto Autorka komponując wiersze wolne, najczęściej białe, stosuje wersy różnej długości w celu wzmocnienia ekspresji wypowiedzi. Często, żeby wybrzmiała melodia frazy i rytm wiersza, potrzebna jest recytacja lub choćby głośne odczytanie a’vista. Tytułem Sprzedawcy jaśminu objęto zróżnico- wane pod względem treści i formy utwory, które zamieszczono w częściach: Człowiek i wyspa, Ekfrazy, Szara persona i Przebudzenie. Tytuł przedostatniej jest aluzją do podmiotu lirycz- nego z utworu Uwaga dramat Andrzej Bursy: Mały szary człowiek / taki szary jak poniedziałek po niedzieli / szary jak szara mysz na szarym polu. Podczas gdy Bursa podkreśla alienację, pisząc, że to detal właściwie zbędny w realia- ch powojennej socjalistycznej rzeczywistości, to Kulisiewicz, pisząc w wierszu Szara persona o człowieku z XXI w. i wyposażając go w inne atrybuty: głodny ziemi, życia, codzienności / człowiek / szara persona Ziemi / stubarwny ptak, skupia się na niemożności osiągnięcia przez niego szczęścia i spełnienia. Od same- go początku w liryce Małgorzaty Kulisiewicz
lipiec–wrzesień 2021
LiryDram 95
Małgorzata Kulisiewicz,
Sprzedawcy jaśminu,
Wydawnictwa SIGNO, Kraków 2021