Page 98 - 32_LiryDram_2021
P. 98
odnajdujemy ślady fascynacji bogactwem i ży- wotnością kodów kulturowych, dlatego wiele w tej poezji motywów antycznych, biblijnych i orientalnych, występujących jako aluzje, od- niesienia do sztuki i dzieł literackich, tekstów naukowych i zjawisk popkultury w postaci fraz w tekście właściwym lub w mottach. Na szcze- gólną uwagę w omawianym zbiorze wierszy, spośród licznych z akcentami nawiązującymi do Antyku, zasługują poniżej wymienione utwory: Impresja, Drobiazgi, Wylogowany z logosu. Do tej grupy należy też o sarkastycznej ekologicznej wymowie Smo(g)k, gdyż pointę tego wiersza stanowi łacińska sentencja: Tertium non datur, co można przetłumaczyć, że trzeciej możliwości nie ma. Jest też liczna grupa utworów o cieka- wej kompozycji inspirowanych Biblią: Młyn po- wszedni, Outsider, Niemy zgrzyt, Podsłowicze, Zagadka, Uczłowieczenie, Syn marnotrawny, Historia stara jak świat, Alfa i Omega, Mroczna reguła, Księgozbiór świat(ł)a, Powroty, Utrata, Niewi(a)domi. Natomiast z wierszy, w których w dużym stopniu świat przedstawiony i emo- cjonalny podmiotu lirycznego skupia się wokół Krakowa, oprócz wcześniej wspomnianych po- ematów, zainteresowanie wzbudzają: Impresja, Plac Nowy, Święto Niepodległości, Mayamural, Kładka Bernatka, Berka Joselewicza 5, Kra- wiec z ulicy Miodowej, Pamięć przedmiotów, Katarynki. A spośród ekfraz najbardziej prze- mawiają do mnie Van Gogh i Pasja Leonarda. Robi też mocne wrażenie liryczny monolog z miniatury Motto, gdy po tekście Wiktora Je- rofiejewa: Pisarz to rozwścieczony budzik, / któ- ry dzwoni, żeby przebudzić świat, jako pointa w drugiej strofoidzie pojawia się metaforyczna fraza: Trzeba być natarczywym, / zanim bate- rie wysiądą – / na zawsze. Takich, znaczących i uzbrojonych w dodatkowe przekazy odniesień literackich jest w tym tomie sporo, np. wiersz
Niewi(a)domi zawiera wyraźną aluzję do po- ematu Arthura Rimbauda, w którym Statek pijany można odczytać jako historię upojone- go wolnością poety. Jaką zatem postawę pre- feruje Poetka?
Odpowiedzi może udzielić miniatura Wiersz, w której nacisk równomiernie jest rozłożony na racjonalność i artystyczną kreację: Rozum tańczy / w parze z wyobraźnią / w zgodnym rytmie. // Raz prowadzi on, raz ona. / Zawsze doskonale. // Dają się unieść muzyce. Mimo to Poetka miewa wątpliwości i w miniaturze Dy- lemat rozważa, co wydaje się lepsze: Napisać jeden wers, / który stworzy świat. / Nie napi- sać nic. / Napisać miłość. Jednak jest to zada- nie coraz trudniejsze do wykonania, czemu da- je wyraz w utworze Fake newsy, gdy zauważa, że one: Przemieszczają się błyskawicznie, / fał- szywi prorocy naszych czasów, / mydlą oczy, / sieją zamęt, / zarażają nienawiścią. Nazywając ohydne skutki ich działania, odnosi się w poin- cie do idei Platona, ale z wiadomych względów nie mogąc wprost wykorzystać triady: Piękno, Dobro i Prawda, tworzy idealne zaprzeczenie: NiePrawda, nieDobro, niePiękno. Natomiast inną triadę, wywodzącą się z tradycji chrześci- jańskiej, obejmującą: Nadzieję, Wiarę i Miłość, wprowadza do wiersza Atlantis, w którym trzy pierwsze strofoidy rozpoczynają się pytaniem retorycznym: I jeśli jest jeszcze, zaś cały utwór kończy płynąca miłość, by ratować to, co po- zostało. / Mądrość Oceanu. Zresztą optymizm Poetki, a zatem także czytelników, jest wysta- wiony na próbę. Niepokojące wydają się prze- miany cywilizacyjne. Gdy w XX w. dominują- cym nie był homo sapiens, tylko, jak zauważa w wierszu Homo ludens, człowiek bawiący się aż do końca świata, to w XXI w. dominującym staje się podmiot liryczny z utworu Smartfo- nicus. A na masową skalę czynią go niestety
96 LiryDram
lipiec–wrzesień 2021
