Page 109 - 30_LiryDram_2021

Na kresach
istnienia
Katarzyna Bieńkowska
Kółko graniaste jest debiutem poetyc- kim Bogumiły Dziekan. Bardzo póź- nym debiutem, można wręcz zaryzykować
przewrotne stwierdzenie, że ten debiutancki – pierwszy tomik – jest jej książką ostatnią. Bogumiła Dziekan publikowała swoje utwo- ry w prasie literackiej od roku 1964. Jej pro- zatorskim debiutem książkowym był zbiór opowiadań Sady w dolinie (LSW 1968). Kolejne tomy opowiadań to między in- nymi Zostawię ci piękny most (Czytelnik 1975), Koniec szczęśliwej epoki (Czytel- nik 1979), Godzina Drummelbacha (Łoś- graf 2009) i Cztery łapy szczęścia (Łośgraf 2011). Bogumiła Dziekan jest także autorką dwóch powieści Podwójne urzeczenie (Wy- dawnictwo Morskie 1979) i Arabali (Czytel- nik 1997). W prozie – precyzyjnej i tajemni- czej zarazem, mrocznej, chciałoby się wręcz powiedzieć, drapieżnej, nie oszczędzającej ani bohaterów, ani czytelników – Dziekan od zawsze celowała w to, co zakryte, inne,
dziwne, wstydliwe, nieuchwytne i nieujarz- mione, zarówno w sferze scenerii, obyczajo- wości, jak i psychologii zdawała się trzymać zapoznanych obrzeży, ciemnych zakamar- ków, swoistych kresów ludzkiej egzystencji, obszarów pozostających poza tym, co cen- tralne, znajome, oswojone, pożądane. A owe kresy pojmować można w najrozmaitszych sensach: geograficznym, mentalnym, emo- cjonalnym, egzystencjalnym i metafizycz- nym. Pisarka identyfikuje się ze słabymi, przegranymi, wykluczonymi, przeżywają- cymi dramaty, szarpanymi namiętnościami, odrzuconymi, chorymi, dziwacznymi, w tym również ze zwierzętami, najbezbronniejszy- mi z bezbronnych... Jej bohaterowie prze- żywają małe, głęboko schowane, niewidocz- ne dla większości dramaty, szarpią nimi czę- sto nieujawnione, wstydliwe, chybione na- miętności, są chorzy, fizycznie, psychicznie, cierpią gdzieś w kąciku i wreszcie w tym ką- ciku umierają. Bogumiła Dziekan oświetla
styczeń–marzec 2021 LiryDram 107