Page 102 - 40_LiryDram_2023

bransoletka na nadgarstku da mi przynależ- ność do tego miejsca. Blisko w samochodzie leżą: bluza na wieczór, trampki, coś na deszcz, powerbank, przekąski. Czuję się zrelaksowa- na, zaczynam wakacje. W tle płynie mała rze- ka Włodzica.
***
Zaczynam nietypowo, nie lekko i krotochwil- nie, ale od razu w skupieniu obejrzę kilkuna- stominutowy film „Strefa ukrytej przemocy”. To dokumentacja i rekonstrukcja dwóch histo- rii, Mariam i Hamdiego, które wydarzyły się w pasie przygranicznym polsko – białoruskim, zwanym strefą śmierci. Opowieść zaczyna się w maju 2021. To wtedy jedno z syryjskich biur podróży rozpoczęło promocję wycieczek tury- stycznych do Białorusi. Przewoźnikiem, podob- nie jak przy innych lotach z krajów Bliskiego Wschodu, były białoruskie narodowe linie lot- nicze. W broszurach promocyjnych sugerowa- no, że podróż do Europy będzie bezpieczna i ła- twa, jednak na miejscu zaczynał się koszmar. Cyfrowa rekonstrukcja 3D tzw. wywiadu prze- strzennego i mapowanie geolokalizacyjne uak- tywnia pamięć świadków. Powstanie surowy materiał audiowizualny, dowodzący instrumen- talnego traktowania osób przymusowo migru- jących, łamania praw człowieka i przemocy
podczas tzw. push-backów, które dotyczyły też kobiet, dzieci i osób z niepełnosprawnością. Po- myślałem, że uciekłem przed śmiercią w Syrii i przyjdzie mi tu umrzeć – powie Hamdi. Film powstał dzięki pracy zespołu badawczego Border Emergency Collective, łączącego umie- jętności na polu architektury i filmu, grupy powstałej w czasie kryzysu humanitarnego na granicy i wobec rosnącej przemocy funkcjo- nariuszy obu państw wobec migrujących osób, we współpracy z Helsińską Fundacją Praw Człowieka, Fundacją „Polska Gościnność’’, Stowarzyszeniem NOMADA, przy wsparciu Forensic Architecture, i będzie kontrastował z retoryką naszych publicznych mediów. Tym- czasem raport ma wiele rekomendacji, jest
100 LiryDram lipiec–wrzesień 2023