Page 124 - 42_LiryDram_2024

znalazł się w finale Nagrody Literackiej Nike (2007) oraz był nominowany do Nagrody Li- terackiej Gdynia (2007). Tom Księga obrotów nominowany był do Nagrody Literackiej Ni- ke (2011) oraz do Nagrody Literackiej Gdy- nia (2011). Za tom Litery został nominowany do Nagrody im. Wisławy Szymborskiej (2017), a za tom Kapitan X – do Nagrody Szymborskiej oraz do Orfeusza (2021). Laureatem Nagrody im. Wisławy Szymborskiej został za tom Ręka pszczelarza (2023). W 2023 roku za powieść Złodzieje żarówek uhonorowano go nagrodą literacką Grand Continent.
AT-H: Prawdziwy świat jest niedostępny dla poezji – mówi Tomasz Różycki. Poeta pisze ze wspomnień i pragnień, ale najpierw osa- dza słowa w prawdziwej przeżytej sytuacji. Od realnego zdarzenia zaczyna, by następ- nie pobudzić wyobraźnię do pracy twór- czej. Stąd wyrusza dalej, włączając różne konteksty i odniesienia. Jednak nie będzie to nigdy „prawdziwy świat”, raczej próba opisu głębokiego przeżycia i jego konse- kwencji. Przetwarzanie emocji na słowa nie wystarczy, bo prawdziwe arcydzieła – ob- jaśnia poeta – to pewien błąd w systemie, coś nieoczekiwanego, czynnik ludzki, bar- dzo zawodny. Poeta jest przede wszystkim człowiekiem z jego ludzkimi ułomnościami, a nie wieszczem prowadzącym czytelni- ków. Jednak żyje w nim słowo, a on znaj- duje sposób, by je wydać na świat, by nie obumarło, by nie stało się „rulonem mar- twych słów”.
Różycki pisze w wierszu NEKYJA: Poezja nie daje spać. W nocy słowo/ łazi po twarzy jak uparty owad,/ poszukując dogodnego otworu/ prowadzącego do królestwa cieni; Najlepszą obroną/ przed żywym słowem są setki słów
martwych/ zwinięte w rulon (źródło: Zda- niem Szota). Pisanie według poety jest for- mą pamięci albo oczyszczania pamięci, naj- bliższa jest mu liryka, a szczególnie sonet, który uważa za „twórczą wolność”. Właśnie w precyzji tego gatunku najłatwiej mu pi- sać, bo – jak sam zauważa – fabularna pro- za to niewola.
MZ: To teraz porozmawiajmy o Marku Wawrz- kiewiczu i jego twórczości. Marek urodził się w 1937 roku w Warszawie, gdzie obecnie również mieszka i od 2003 roku jako prezes kieruje pracami Zarządu Głównego Związku Literatów Polskich. Jest poetą, powieściopi- sarzem i tłumaczem. W dorobku ma ponad pięćdziesiąt książek – tomów wierszy, szki- ców, powieści, antologii, przekładów (tłuma- czy głównie z języków słowiańskich, przede wszystkim z języka rosyjskiego). Jest laure- atem wielu nagród, m. in. Norwida, Reymonta, Słowackiego oraz Nagrody Miasta Stołecznego Warszawy. Został odznaczony Krzyżem Ofi- cerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Zło- tą Odznaką „Gloria Artis”. Jest inicjatorem odbywającego się od ponad 50 lat festiwalu „Warszawska Jesień Poezji”.
AT-H: Poeta nie jest zaprogramowaną ma- szyną, nie ma w sobie zakodowanej sztancy, wedle której pisze wiersze – mówi Wawrz- kiewicz, który pisze przede wszystkim kla- sycznie, ochraniając czystość trudnej formy rymowanej, rytmicznej i sylabicznej, uważa- jąc jej śpiewność za ważny wyróżnik wiersza. Sposób pisania Wawrzkiewicza nie zanudza czytelnika, chociaż pisze o trudnych tema- tach – czyni to w sposób intrygujący, z lekką ironią, wplatając słowa nieznane młodemu pokoleniu. Prostota przekazu jest wartością
122 LiryDram styczeń–marzec 2024