Page 78 - Altrobiografie

't Is een groot geluk dat ik niet veel slaap nodig heb. Daardoor kan ik makkelijk tot twee uur 's nachts werken. Je hoort nu vaak zeggen dat er weinig vooruitgang werd geboekt op het terrein van de medisch wetenschappelijke research maar dat is zeer onterecht. De mogelijkheden van diagnostisch onderzoek zijn buitengewoon verbeterd.
Vroeger was hersenonderzoek heel gecompliceerd en pijnlijk, tegenwoordig kom je met een apparaat, de catscanner, precies te weten wat er met de hersenen aan de hand is zonder dat de patiënt de ruggeprik hoeft te krijgen. Allerlei vormen van bloedonderzoek zijn geweldig verbeterd, daardoor is de kwaliteit van de geneeskunde vooruitgegaan. Zieke mensen zijn gebaat bij goede research, het verhoogt de kans om in plaats van de doodsklok te horen luiden, beter te worden.
Dit jaar kregen vijf van onze afdelingen subsidie, twee voor zeven jaar onderzoek en drie voor vier jaar. Allemaal voor de research hart- en vaatziekten, belangrijkste doodsoorzaak in ons land. Gevolgd door kanker en dodelijke ongelukken.
De subsidies betekenen een beloning van de kwaliteit van ons onderzoek.' Geeft me een fotokopie van de top-95 (NRC), de meest geciteerde hoogleraren in Nederland. Op nummer 3 staat de cardioloog H.J.J. Wellens, evenals de vier andere onderstreepte namen Hemker, H.A.J. Struyker-Boudie (farmacologie), de fysiologen Bonke en Reneman van de Rijksuniveristeit Limburg. 'Mijn collega Zwaal had op de twaalfde plaats moeten staan maar werd door een vergissing weggelaten.'
Toch was je rectorale rede dit jaar verre van vrolijk.
'Maar minder scherp dan mijn scheldrede van vorig jaar. Die heeft wel geleid tot enig versneld begrip, maar de machine in Den Haag krijg je toch niet om. Sommige ideeën van Deetman zijn goed, maar een heleboel gaan regelrecht in tegen alles wat we zelf zouden willen. Je wordt met kleine stappen verneukt.
Er is bij voorbeeld gezegd dat ze geld dat al was toegezegd zouden vasthouden tenzij we met verstandige voorstellen komen. Dan kom je daarmee en dan krijg je te horen: het geld blijft geblokkeerd. Wij willen dat geld gebruiken om onze apparaten te vernieuwen, die zijn nu acht jaar oud, je kan niet wachten tot ze instorten. We hebben een voortreffelijke naam opgebouwd, en een heel goed team maar je speelt geen wedstrijd met een lekke bal. Soms denk ik bij me zelf, ik ga naar Amerika... Nou kijk, je hebt twee soorten hoogleraren: die blij zijn dat ze het zijn geworden en die waaraan wordt getrokken. Er wordt aan mij behoorlijk getrokken. Maar ik wil het hier niet in de steek laten. Daarbij... Stannie wil niet weg. Ze is meegegaan naar Maastricht terwijl ze in Leiden een belangrijke praktijk had opgebouwd. Heeft nu weer haar eigen praktijk... Het leven hier staat haar geweldig aan. En nou, ja ik ben ook erg gehecht aan Europa, ik kan er niet tegen als ik niet even naar Amsterdam of Parijs zou kunnen.'
Na een lange stilte begint hij over een van zijn zeer weinige vrienden. In Parijs, Francois Josso. 'Een langzaam gegroeide diepe vriendschap. We schreven elkaar veel, deden hetzelfde soort werk. Ruim twee jaar geleden is hij gestorven. Ik ben de peetvader van zijn lab in Parijs. Daar werken nu drie van zijn mensen aan proeven onder mijn supervisie. Dat is een vriendendienst, een aanstelling zit er niet aan vast. Volgend jaar ga ik daar tijdens mijn drie maanden sabbatical verlof werken.
Als ik geweten had dat hij zo vlug zou sterven had ik nooit het rectoraat aangenomen, want nu verwaarloos ik die winkel daar. Hij had kanker, verzweeg het voor iedereen, mij heeft hij het wel gezegd maar verder heeft hij anderhalf jaar gewoon doorgedraaid. En voor zijn laboratorium geen enkele voorziening getroffen. Zijn dood heeft me enorm aangegrepen.' Hevige woede: 'Ach, dat gezeik tegenwoordig over kanker is psychisch. Alles heeft zo langzamerhand een psychische oorzaak. Vrouwen in een slecht huwelijk wier man stierf aan een hartinfarct warden opgezadeld met schuldgevoel: ik heb hem vermoord...
78