Page 15 - Bloedstollig en bloedingsneiging

I. Een historisch-analytische inleiding 3 Foto I.1
Grote zaal ISTH 2013, RAI Amsterdam (© ISTH2013, met toestemming)
op maligne bloedziekten, waarmee zij zich op het terrein van de oncologie begeven. En een ander aspect van bloed, namelijk T&H, was een ondergeschoven kindje van de hematologie. Geen wonder dat dat kindje toen het eenmaal de puberteit had bereikt maar wat graag ‘op zichzelf wilde gaan wonen’.
Het veld van trombose en hemostase als (sub)discipline heeft geen anatomische achter- grond. Hoe is dat veld dan als eenheid ontstaan? Het is geen toeval dat de opkomst van het T&H-veld samenvalt met de molecularisering van de geneeskunde, die in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw in een stroomversnelling kwam. Een gevierde mijlpaal die deze molecularisering symboliseert is uiteraard de presentatie van het helix-model van DNA door James Watson en Francis Crick in 1953. Maar daarnaast was men al vanaf de jaren dertig en veertig van de 20ste eeuw binnen de biochemie bezig met het ophelderen van vele tientallen metabole routes in biologische organismen. Ook werd bijvoorbeeld het functioneren van hormonen opgehelderd en werden antibiotica geïsoleerd en gesynthetiseerd. In de jaren zestig werd de biochemie gekoppeld aan de genetica en ontstond er een nieuwe natuurweten- schappelijke discipline: de moleculaire biologie. Deze nieuwe loot aan de wetenschapsboom concentreerde zich op de macromoleculaire structuren in organismen.
In de jaren 1950 en 1960 werd ook het bloedstollingsproces steeds verder ontrafeld in ter- men van enzymen, macromoleculaire eiwitten en complexen bestaande uit eiwitten en bio- membranen. De (macro)molecularisering van de bloedstolling wordt mooi verwoord door R.G. Macfarlane uit Oxford (Verenigd Koninkrijk), één van de erflaters van het stollingson- derzoek zoals we zullen zien. Hij beschrijft dat in het begin van de jaren zestig een state- of-the-art stollingslaboratorium moest beschikken over tal van fysisch-chemische apparaten waarmee biologische macromoleculen geïsoleerd en gekarakteriseerd konden worden. Met