Page 153 - Bloedstollig en bloedingsneiging

X. Mochtar, Van Mourik en Bouma 141
Afb. X.2
De techniek van de ‘crossed immuno electrophoresis’ van het complex van factor VIII-von Willebrand-factor in 197423.
Bij deze 2-dimensionale elektroforesetechniek worden mengsels van eiwitten eerst op basis van molecuulgrootte gescheiden d.m.v. polyacrylamidegelelektroforese (horizontale richting, onderzijde figuur). De verschillende molecuulgroottes zijn een gevolg van een uiteenlopend aantal factor VIII-moleculen per complex.
Vervolgens worden de afzonderlijke eiwitten d.m.v. elektroforese in verticale richting getransporteerd door een agarosegel die antistoffen bevat gericht tegen von Willebrand- factor als antigeen. Oplosbare immuuncomplexen migreren aanvankelijk in het elektrisch veld tot het moment waarop onoplosbare antigeen-antilichaam complexen worden gevormd. Deze complexen werden hier met kleurstoffen zichtbaar gemaakt. Wat we hier zien zijn ongeveer 4 donkergekleurde von Willebrand-factor polymeren (rechts) en vermoedelijk een afbraakproduct van von Willebrand-factor (aan de linkerzijde).
ma, dan corrigeerde deze kolomfractie de anomalie net zoals factor VIII dat deed. Ze stonden dus enerzijds voor een compleet raadsel; anderzijds wisten ze dat wanneer ze het raadsel kon- den oplossen, ze een majeure ontdekking hadden gedaan. Het verhaal over de paar jaar die op deze waarnemingen zouden volgen, werd door Bouma beleefd als een spannend jeugdboek. Een verhaal dat zich overigens op internationaal niveau zou gaan afspelen.
We hebben al vermeld dat het laboratorium van immunoloog Rudy Ballieux grensde aan dat van Sixma. Bouma wilde antilichaam tegen factor VIII gaan maken en bij Ballieux was de informatie voorhanden om dat te doen: proefdieren (konijnen), procedures om te immunise- ren, procedures om de antilichamen te zuiveren, enzovoorts. Op een internationale conferentie hoorde Bouma tijdens een lunch dat een zekere Ted Zimmerman in het lab van Oscar Ratnoff (die van de watervalhypothese) een antilichaam had bereid tegen AHF / factor VIII. Dat was inmiddels een bekende weg, maar verrassend was dat plasma van een hemofilie A-patiënt - dat per definitie geen actief factor VIII bevat - wel precipiteerde met de antistof. De daarvoor verantwoordelijke stof werd daarom AHF-like antigen genoemd. Klaarblijkelijk heeft een hemofilie A-patiënt wel factor VIII-achtig antigeen maar geen biologisch werkzaam factor VIII. Dubbel verrassend was dat plasma van een patiënt met de ziekte van von Willebrand dit AHF-like antigen niet bevatte!