Page 270 - Bloedstollig en bloedingsneiging

Hoofdstuk XVI
Erfelijkheid of omgeving?
Over stollingsfactoren en succesfactoren in Leiden
XVI.1 Inleiding
Het eerste van de voorgaande citaten is afkomstig uit een interview met L.A. van Es bij ge- legenheid van zijn pensionering als nefroloog aan het Leiden Universitair Medisch Centrum (LUMC) in 1999. Van 1989 tot 1995 was hij voorzitter van het gebiedsbestuur Medische Wetenschappen van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (MW- NWO). Zijn opmerking ‘tussen de natuurkunde en de levenswetenschappen gaapt een ravijn’ moet dus zeer serieus worden genomen en kan niet afgedaan worden als het gezichtspunt van een dilettant. Maar behalve kritiek signaleerde hij ook hoopvolle ontwikkelingen, met name in de klinische epidemiologie waar, aldus Van Es, het mogelijk was om onbevangen waarnemingen te doen en dan door te gaan op het niveau van het fundamenteel onderzoek. In het interview noemde hij als voorbeeld de studie naar afwijkingen aan de bloedstolling van biochemicus Rogier Bertina (Hematologie) en Frits Rosendaal (Klinische Epidemiologie). Gegevens over risicogroepen en individuele patiënten werden in dat onderzoek gebruikt om meer inzicht te krijgen in de mechanismen op biochemisch niveau. De resultaten kwamen vervolgens weer rechtstreeks ten goede aan patiënten met (erfelijke) trombose, vrouwen die de pil gebruikten en andere mensen uit risicogroepen. De praktische toepassing van medische onderzoeksresultaten voor preventie en therapie paste naadloos in de omslag die NWO in het begin van de jaren negentig van de vorige eeuw maakte: de financiering van maatschappelijk relevant onderzoek naast die van zuiver-wetenschappelijk werk.
We zijn dit boek begonnen met het internationale congres van de ISTH in 2013 in Amster- dam als symbool voor de hoge status van het wetenschappelijk T&H-onderzoek in Nederland. President van ISTH2013 was de hierboven genoemde Frits Rosendaal. De toekenning van een groot internationaal congres aan een bepaald land is echter niet louter een reflectie van weten- schappelijke statuur van dat land. Nodig is dat kartrekkers er zich voor inspannen en kunnen laten zien dat ze academia en bedrijfsleven voor hun plan weten te interesseren. In 2003 had- den Pieter Reitsma en Harry Büller vanuit het AMC in Amsterdam deelgenomen aan de pitch voor ISTH2011 maar die poging faalde. Daarop zei Büller tegen Frits Rosendaal: ‘Dan moet jij het nog maar eens proberen.’ Rosendaal was al jaren lid van de van de ISTH Council en de nieuwe poging voor 2013 lukte. ISTH2013 in de RAI in Amsterdam weerspiegelde uiteraard het organisatietalent van de T&H-wetenschappers in den lande maar toch ook een bekroning van het werk dat in de decennia daaraan voorafgaand in Leiden was gedaan. Laten we de situatie in Leiden in die eerdere decennia kort recapituleren.