Page 74 - Bloedstollig en bloedingsneiging

62 Bloedstolling en bloedingsneiging
filiepatiënten op te stellen. Het beleid van de hemofiliekliniek te Huizen werd als leidraad genomen.21
Behalve dat hij fungeerde als motor van de centrale hemofiliebehandeling en het hemo- filieonderzoek in Nederland, was Van Creveld vooral ook grondlegger daarvan, omdat hij een hele reeks promovendi heeft opgeleid waarvan er velen grote namen zijn geworden in het veld. Een daarvan was de kinderarts De Mochtar, die nauw betrokken was bij het werk van Van Creveld. In de latere periode was De Mochtar de rechterhand van Van Creveld in het la- boratorium (zie hoofdstuk X). Een andere arts die naam heeft gemaakt was Clemens Haanen (zie hoofdstukken III en VIII) die hoogleraar Hematologie in Nijmegen zou worden. Voorts Jeanne Stibbe die met haar onderzoek begon in 1963 in het stollingslaboratorium van het Bin- nengasthuis waar zij door De Mochtar werd begeleid. In 1967 ging zij voor het afronden van haar proefschrift een half jaar naar Leiden om te werken in het biochemisch stollingslabo- ratorium van Fredi Loeliger. In de zomer van datzelfde jaar promoveerde Stibbe als laatste promovendus van Van Creveld.22
Stibbe had in Leiden onder leiding gestaan van Coen H. Hemker. Laatstgenoemde was na zijn artsexamen begonnen bij Van Creveld met als doel opgeleid te worden tot kinderarts. Hij voelde zich echter meer aangetrokken door de raadselen van de (bio)chemie dan door de ziekten van individuele patiënten. Via een promotie bij biochemicus E.C. Slater van de UvA was Hemker alsnog in een klinisch georiënteerd laboratorium terecht gekomen (zie ook hoofdstuk VI). Als kinderarts zou Hemker een zekere handicap hebben gehad, op een terrein waarop Van Creveld juist fameus was: laatstgenoemde kon zeer goed veneus prikken. In de kliniek waren nogal wat kinderen die zich door niemand anders lieten prikken dan door de directeur himself. Hemker beschreef met een flinke dosis zelfspot de reden waarom hij niet als kinderarts in de wieg was gelegd23:
‘Net voordat ik tot het inzicht kwam dat ik niet aardig genoeg was om practiserend arts te worden deed ik nachtdienst in de kinderkliniek van het binnengasthuis in Amsterdam. Om een uur of negen komt er een haemophile kleuter binnen met een kniebloeding. Hij vergaat van de pijn. We weten dat de bloeding komt door een tekort aan ‘iets’ in het plasma, dus plasma toedienen is de enige rationele therapie. ... Nu weet ik niet of U wel eens geprobeerd heeft om bij een meer dan mollige desperate kleuter een infuus in te brengen maar ik kan U verzekeren dat het niet vanzelf gaat. Het heeft tot één uur in de nacht geduurd voordat de naald er in zat. Door die naald kreeg hij dan een halve liter vers normaal plasma.’
Deze retrospectieve uitleg over het waarom Hemker geen practiserend arts werd, was al te dramatisch aangezet. Feitelijk kon hij de kinderen redelijk gemakkelijk prikken maar met bemoeizuchtige familieleden eromheen kon hij wel eens ongeduldig zijn. En omdat zijn hart vooral uitging naar wetenschappelijke problemen koos hij voor de uitdaging van het laboratoriumexperiment.24
Van Creveld was belangrijk voor Nederlandse hemofilie-onderzoekers omdat hij beschik- te over een zeer uitgebreid netwerk van internationale contacten. Daarvan getuigt een foto- album dat werd gemaakt ter gelegenheid van zijn 70ste verjaardag, tevens de dag van zijn emeritaat. In dat album zijn foto’s opgenomen van hemofilie-onderzoekers van over de hele wereld die zij toestuurden met de hartelijkste felicitaties.25
Die internationale contacten waren voortgekomen uit de contacten en bestuursfuncties die Van Creveld in al die jaren onderhield. In 1948 was door de Henry’s de Amerikaanse Natio- nal Hemophilia Foundation (NHF) opgericht. Deze NHF werd geadviseerd door een Medical Advisory Council (MAC) met daarin wetenschappers waarmee Van Creveld goede contacten onderhield, zoals Kenneth Brinkhous en Armand Quick.26 In 1971 verscheen een kloek twee-