Page 73 - 08_กฎหมายอาญา_Neat

๖๐

ó. à¹×éÍËÒ

¡ÒáÃÐทําâ´Âà¨μ¹Ò

ÁÒμÃÒ õù ÇÃäáá “บุคคลจะตองรับผิดในทางอาญาก็ตอเมื่อไดกระทําโดยเจตนา
เวนแตจะไดกระทําโดยประมาทในกรณีที่กฎหมายบัญญัติใหตองรับผิดเมื่อไดกระทําโดยประมาท
หรือเวนแตในกรณีที่กฎหมายบัญญัติไวโดยแจงชัดใหตองรับผิดแมไดกระทําโดยไมเจตนา”
หมายความวา ถาไมมีกฎหมายกลาวไวเปนอยางอื่น ความผิดในทางอาญาจะตอง

กระทําโดยเจตนา ถากฎหมายตองการใหรับผิดกรณีขาดเจตนา กฎหมายจะตองบัญญัติชัด ในที่นี้
มี ๒ กรณี

๑. กฎหมายบัญญัติใหตองรับผิดชอบเมื่อไดกระทําโดยประมาท ซึ่งตามประมวล
กฎหมายอาญาในภาคความผิดมีทั้งสิ้น ๗ มาตรา คือ มาตรา ๒๐๕, ๒๒๕, ๒๓๙, ๒๙๑, ๓๐๐, ๓๑๑,
๓๙๐
๒. กฎหมายบัญญัติไวโดยแจงชัดใหตองรับผิดแมไดกระทําโดยไมเจตนา ซึ่งตาม

ประมวลกฎหมายอาญาก็ไดแก ความผิดลหุโทษ ซึ่งมาตรา ๑๐๔ บัญญัติวา “การกระทําความผิด
ลหุโทษตามประมวลกฎหมายนี้แมกระทําโดยไมมีเจตนาก็เปนความผิด เวนแตตามบทบัญญัติ

ความผิดนั้นจะมีความบัญญัติใหเห็นเปนอยางอื่น” สวนตามกฎหมายอื่นก็ไดแก ความผิดตาม พ.ร.บ.
ศุลกากร เปนตน
¡ÒáÃÐทําâ´Âà¨μ¹Ò ตามมาตรา ๕๙ วรรค ๒ ไดบัญญัติวา “การกระทําโดยเจตนา
ไดแก กระทําโดยรูสํานึกในการกระทําและขณะเดียวกันผูกระทําประสงคตอผล หรือยอมเล็งเห็นผลของ

การกระทํานั้น”
¡ÒáÃÐทําâ´ÂÃÙŒสํา¹Ö¡ คือ การกระทําที่อยูในบังคับของจิตใจ อันเกิดจากสมองสั่งการ

ซึ่งมีทฤษฎีการกระทําผิดไดวางหลักวามีอยู ๔ ขั้นตอน คือ คิด, ตกลงใจ, ตระเตรียมและลงมือ
สําหรับความรับผิดตามประมวลกฎหมายอาญานั้น ถือเอาการกระทําที่ถึงขั้นตอนของการลงมือ ยกเวน
บางความผิดที่ตองการเอาผิดแมอยูในขั้นตอนตระเตรียมก็จะบัญญัติไวโดยเฉพาะ เชน ตระเตรียม

ลอบปลงพระชนม ตามมาตรา ๑๐๗ ตระเตรียมเพื่อเปนกบฏ ตามมาตรา ๑๑๔ ตระเตรียมวางเพลิง
ตามมาตรา ๒๑๙ เปนตน
สําหรับการกระทําโดยไมรูสํานึก ถือวาไมมีการกระทํา เชน การกระทําโดยละเมอ

การกระทําของเด็กที่ไมรูเดียงสา เปนตน
¡. »ÃÐʧ¤μ‹Í¼Å หมายถึง ความประสงคในผลนั้นๆ โดยตรงของผูกระทํา เชน

เอาปนยิงศีรษะผูใดผูหนึ่งแสดงวา ประสงคตอชีวิตผูนั้น แตถาเอาปนยิงลงเบื้องลางไมไดประสงค
ตอชีวิต ประสงคแตเพียงผลตอรางกาย

μÑÇÍ‹ҧ ก.ใชปนยิงศีรษะ ข. ก. รูสํานึกประสงคในความตายประสงคชีวิตของ ข.
ก. กระทําโดยมีเจตนาฆา
ก. ใชปนยิง ข. ในระยะใกลแตยิงลงเบื้องลางถูกเทา ก. รูสํานึกแต ก. ไมไดประสงค

ตอชีวิต ข. ประสงคแตเพียงผลทางรางกาย ก . การทําโดยมีเจตนาทําราย