Page 16 - AHATA
P. 16

A3
                                                                                                           LOCAL Diabierna 11 augustus 2023

                          IMF ta curasha autoridadnan di Aruba pa bin den linea cu e

                      provisionnan di Convencion di Nacionnan Uni contra Corupcion



            Den  su  Staff  Report  riba  ambientalmente.   Stop   e  den  training  y  educacion
            Consulta  Articulo  IV  pa  sobre-construccion  y  e  pro-  (incluyendo  den  Ciencia,
            Aruba,  IMF  a  atende  cu  move formanan nobo di tur-    Tecnologia,   Ingenieria   y
            restriccionnan riba crece-   ismo (manera turismo med-    Matematica,  STEM)  y  per-
            mento  di  banda  di  sumi-  ico)  por  ta  componentenan  mitiendo pa fluho di labor di
            nistro.  Igualmente  ta  re-  prometedor den un strategia  migrantenan cualifica (skilled
            comenda  reforma  den  mas  amplio  pa  maximisa  e  labor). Mester haci esaki den
            mercado  laboral,  y  refor-  impacto domestico di activi-  colaboracion  cu  dunadonan
            manan  den  gobernacion  dadnan turistico.                di trabao local, pa identifica e
            pa reduci y preveni corup-                                habilidadnan  necesario  y  fa-
            cion.                        Pa reforsa crecemento poten-  cilita e match entre trahador
                                         cial, reformanan di banda di  y dunado di trabao.
            Segun IMF, autoridadnan di  suministro ta necesario.
            Aruba  a  desaroya  strategia-  Prioridadnan clave ta inclui:  *Mehoracion di gobernacion
            nan comprensivo pa aumenta  *Aumento  den  facilidad  di  tambe  ta  bay  yuda  reforsa
            crecemento. E “Master Plan,”  haci negoshi. Facilitando pro-  e  ambiente  di  negoshi.  Un
            un  marco  comproensivo  di  ceduranan di negoshi a traves  encuesta  recien  di  CBA  ta   Nacional  di  Resiliencia  Cli-  introduci  un  programa  di
            politica  strategico  cu  auto-  di iniciativa di e-government  continua  indicando  un  per-  matico – ta necesario pa duna  seguro  di  desempleo,  pero
            ridadnan a desaroya na 2020  y identificando areanan criti-  cepcion amplio di corupcion   prioridad  na  inversion  den  a  enfatisa  cu  mester  imple-
            pa sostene recuperacion eco-  co pa reduci e peso di proces-  na Aruba. Pa adresa problem-  infrastructura  cu  ta  mehora  menta  esaki  den  un  manera
            nomico despues di pandemia  onan di gobierno lo ta util. E  anan  di  gobernacion,  ta  cu-  e resiliencia fisico di areanan  cu no ta haci daño na harmo-
            y  pa  mehora  crecemento  a  “Business Policy Guidelines”  rasha  autoridadnan  pa  trece   cu ta abao. E plan aki mester  nia social.
            largo  plaso,  mester  cuminsa  introduci recientemente, y e  nan  marco  local  den  linea   identifica fuentenan di finan-
            keda  implementa  pronto  y  esfuersonan pa mehora tran-  cu  e  provisionnan  di  Con-  ciamento  pa  e  proyectonan  Nan  tabata  di  acuerdo  cu  e
            inclui  legislacion  di  reforma  sicion na economia digital ta  vencion  di  Nacionnan  Uni   aki  y  delinea  con  nan  ta  fit  necesidad pa colecta mas data
            riba  marcado  laboral,  elimi-  stapnan den e direccion cor-  contra  Corupcion.  Esaki  lo   dentro di e marco fiscal mas  y  haci  mas  analisis  riba  gap
            nacion  di  red-tape,  refuerso  ecto. Mester mehora e infra-  involucra  construi  capacidad   amplio a termino medio.   den  genero.  Nan  a  haci  un
            di  capacidad  legislativo,  re-  structura pa pagonan digital –  di Bureau di Integridad y es-                     alusion  na  nan  esfuersonan
            forma  fiscal,  y  ampliamento  construyendo  riba  e  sistema  tablecemento di codigonan di   Un evaluacion continuo riba  andando  cu  stakeholdernan,
            di e-government.             I-Pago di banco central – cu  conducta pa ambtenaarnan y   perfil di riesgo, e gasto planea  pero  a  menciona  restriccion
                                         lo  yuda  preserva  e  logronan  e legislacion pa whistleblow-  pa  necesidadnan  di  adapta-  den recurso y disponibilidad
            E  Plan  Nacional  di  Accion  di pandemia den uso di ban-  ernan.  Sistemanan  robusto   cion  pa  cambio  climatico,  y  di data.
            2023-25  anuncia  reciente-  co electronico.              di  declaracion  di  activo  di   e desaroyo di un strategia na-
            mente pa transicion di Aruba                              ambtenaarnan  (y  sirbidor-  cional di resiliencia pa clima  Autoridadnan  local  a  reitera
            na  un  modelo  economico  *Mehora  competencia.  Au-     nan  publico)  lo  yuda  den  e   ta  stapnan  den  e  direccion  nan  compromiso  pa  reforsa
            sostenible y inclusivo a iden-  toridadnan  tin  intencion  deteccion,  investigacion  y   corecto.                 gobernacion y a declara cu ta
            tifica tecnologia ‘berde’, agri-  di  lansa  e  Aruba  Fair  Trade  enhuiciamento di corupcion.                     preparando e legislacion pa e
            cultura y economia di cono-  Authority  na  september  pa  Colecta  y  publica  informa-  Segun IMF, autoridadnan lo-  poder investigativo di Bureau
            cemento  como  e  sectornan  examina e casonan potencial  cion completo riba doñonan   cal tabata di acuerdo cu e pri-  di  Integridad.  Nan  tambe  a
            prometedor  den  cual  Aruba  di comportamento anti-com-  beneficiario  di  companianan   oridadnan  di  reforma  struc-  indica cu a prepara un Codi-
            mester  diversifica.  Tin  awo  petencia.  Mester  sigura  su-  cu  ta  aplica  pa  contractnan   tural,  pero  a  resalta  algun  go di Conducta pa minister,
            un  necesidad  pa  defini  mas  ficiente  capacidad  y  recurso  di gobierno tambe lo ta ben-  reto  pa  cu  implementacion.  mientras uno pa sirbidornan
            leu  reformanan  specifico  pa  pa sigura cu e entidad aki ta  eficioso. Manera discuti, me-  Nan  a  subraya  nan  esfuer-  publico ta den progreso.
            logra e metanan di e strategia-  capaz  di  combati  comporta-  horacion  den  intercambio   sonan  continuo  pa  reduci  e
            nan aki y establece termino di  mento anti-corupcion y pro-  di  informacion  di  impuesto   gasto di haci negoshi door di  Igualmente,  autoridadnan  a
            tempo pa evalua progreso.    tege  consumidornan  efecti-  y  mehoracion  den  e  marco   digitalisa e proceso di licencia  reafirma  nan  compromiso
                                         vamente.                     AML/CFT lo yuda oficialnan   comercial, mientras a recon-  fuerte pa adresa riesgonan di
            Un enfoke particular mester                               persigui y confisca e produc-  oce cu mester expande esaki  cambio climatico y mehora e
            ta  riba  redobla  esfuersonan  *Emprende  reforma  den  tonan di evasion di impuesto   mas ainda.                  proporcion di energia renob-
            pa aumenta e balor agrega di  mercado   laboral.   Mester  y corupcion.                                             able pa cumpli cu nan meta
            turismo.                     modernisa  leynan  laboral  pa                            Autoridadnan  a  resalta  nan  di  reduccion  di  emisionnan
            Mirando  e  alcance  limita  pa  reduci e costo di contrata tra-  Tambe IMF ta nota cu cam-  agenda di reforma di alcance  di  gas  di  invernadero  cu  al
            diversificacion   economico,  hadornan nobo. Esaki mester  bio  climatico  ta  presenta  un   amplio  pa  mehora  flexibi-  menos 45 porciento pa 2030.
            turismo ta bay keda e motor  bay  combina  cu  un  sistema  reto  di  adaptacion  a  largo   lidad  den  mercado  laboral  y
            principal  di  crecemento  den  nobo  pa  seguro  di  desem-  plaso. Aruba ta un isla plat, y
            proximo  añanan.  Pa  e  mo-  pleo pa reduci riesgonan in-  un cantidad substancial di su
            tibo aki ta bay ta importante  diosincratico  carga  pa  traha-  casnan,  infrastructura  prin-
            pa  evalua  criticamente  e  rol  dornan  y  provee  un  safety  cipal y activonan turistico ta
            di  turismo  den  economia  y  net pa esnan cu ta perde nan  ubica cerca di nivel di lama.
            maximisa e uso di infrastruc-  trabao. Tambe tin espacio pa  Economia  ta  bay  ta  afecta
            tura existente y conocemento  emprende politicanan pa cu-  grandemente pa un aumento
            (‘know-how’)  pa  transicion  rasha participacion femenino  hasta  modera  den  nivel  di
            na un mix di turismo cu tin  den mercado laboral.         lama.
            un  valor  domestico  agrega  *Mehora  capital  humano  Un  plan  di  accion  concreto
            mas halto y ta mas sostenible  door  di  aumenta  inversion  –  bao  auspicio  di  Conseho
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21