Page 11 - AM201109
P. 11
Dialuna, 9 November 2020 AWEMainta 11
REFORMA DI GOBERNACION
Pa: Armand Hessels
PA empresa mediano y grandi ta usual pa publica vacatura pa 1. Na prome lugar mester forma combinacion logico y fiho di
directiva nobo cu exigencia extenso p’e funcionnan. Contrario departamento. Esakinan no ta cambia cu cada Gabinete locual
n’esaki, ainda ta posibel pa nombra hende p’e funcion complica y ta permiti cu por desaroya un mihor comprension y cooperacion
exigente di Ministro, simplemente a base di nan popularidad. Esaki entre e departamentonan envolvi.
ta habri caminda pa un kakistocracia. 2. A base di e combinacionnan ey ta publica vacatura cu exigencia
estricto riba cual candidato por solicita.
3. Ta screen e solicitantenan manera sa haci tambe den mundo
PRECURSOR comercial, sigui pa...
Te cu recien, gobernante mediocre of pio a carga responsabilidad di 4. Un seleccion final pa Parlamento den caso cu tin mas candidato,
nos pais desde Status Aparte. Asina tur Ministro-Presidente cu tabatin of...mas facil y hasta mihor: pa medio di lot!
un of mas gabinete completo riba nan nomber a faya completamente
den nan empresa personal/familiar. BENTAHA
E prome y tercer no por a scapa nan empresa di T-shirt di un bancarota; 1. Den e sistema aki, gobernante no ta forma parti mas di partido
e di dos no por a evita e empresa di famia (un Spa den un hotel grandi) politico (cu ya no ta existi mas!), ni ta wordo eligi dor di pueblo.
yega su fin y e tercer mester a cera porta di su empresa di TV. Esey Esaki ta pone un fin n’e fenomeno di ‘obligacion electoral’ cu ta
ta logico: Si ta maneha un empresa comercial manera nan a goberna otorga empleo di Gobierno, tereno of proyecto a base di promesa
Aruba, ta inevitable cu e empresa bati bancarota. Di otro banda (t)a di campaña y/of ta intercambia placa di campaña pa permiso.
resulta cu e capacidad deficiente pa maneha un empresa comercial 2. Specialmente den caso cu ta eligi un Ministro a base di lot, tin e
na un manera drechi, ta un precursor pa un maneho desastroso riba situación na unda e Parlamento ta completamente independiente
nivel di pais. di Gobierno. Esaki ta haci su papel di diseña maneho y di
supervision hopi mas efectivo.
Pasobra entre nan, e tres ex-Ministro-Presidentenan a percura pa 3. E gobernantenan ta ehecuta tarea bon delinea, ta sigui e
Aruba paga un suma cuantioso na garantia di hotel y otro proyecto proceduranan cu ta stipula pa ley y ta duna cuenta regularmente
cu a faya, mientras cu entre otro a hera pone fin n’e fondo di pensioen di e maneho cu a hiba segun e principionan di nos estado di
di SVB, e seguro general di malesa (AZV) y finansa publico, a pesar derecho democratico.
di un economia fuerte. RETO
Tanto e ‘zakenparlement’ cu a describi anteriormente como e
MERITOCRACIA ‘zakenkabinet’ manera describi ariba, no ta posibel como tal bou di
Gobierno di un pais mester incorpora mas tanto e mihor gerentenan nos leynan actual. Di mes, e partidonan actual no lo sostene e modelo
cu un conocemento profundo di nan tereno di experticio den Parlamentario y di gobernacion aki, pasobra esaki lo nifica nan fin. E
combinacion cu experencia extenso di trabou. Pa motibo obvio, unico manera pa realisa e modelo aki (of otro cu tambe ta enfoca na
masha tiki hende asina ta presta nan mes pa un partido politico. Pero elimina patronahe politico y mehoracion di gobernacion) ta pa medio
den e situashon hopi complica actual, na unda no tin lugar pa wega di un referendum. Esey ta rekeri partido politico (nobo?!) cu kier
politico-partidista, Aruba mester haci un apelacion urgente riba su amplia e conciencia politico di pueblo y ta dispuesto pa dun’e mas
mihor hendenan, preferiblemente sin lazo cu partido politico. E participacion pa su propio futuro, entre otro dor di ancla e instrumento
pregunta pues ta con pa duna contenido n’esaki. di referendum den ley.