Page 11 - AM201109
P. 11

Dialuna, 9 November 2020                                     AWEMainta                                                                      11



                      REFORMA DI GOBERNACION





                                                                                                                      Pa: Armand Hessels
















































       PA empresa mediano  y grandi ta usual pa publica  vacatura  pa            1. Na  prome  lugar  mester  forma  combinacion  logico  y  fiho  di
       directiva  nobo cu  exigencia  extenso  p’e  funcionnan.  Contrario         departamento. Esakinan no ta cambia cu cada Gabinete locual
       n’esaki, ainda ta posibel pa nombra hende p’e funcion complica y            ta permiti cu por desaroya un mihor comprension y cooperacion
       exigente di Ministro, simplemente a base di nan popularidad. Esaki          entre e departamentonan envolvi.
       ta habri caminda pa un kakistocracia.                                     2. A base di e combinacionnan ey ta publica vacatura cu exigencia
                                                                                   estricto riba cual candidato por solicita.
                                                                                 3. Ta  screen  e  solicitantenan  manera  sa  haci  tambe  den  mundo
       PRECURSOR                                                                   comercial, sigui pa...
       Te cu recien, gobernante mediocre of pio a carga responsabilidad di       4. Un seleccion final pa Parlamento den caso cu tin mas candidato,
       nos pais desde Status Aparte. Asina tur Ministro-Presidente cu tabatin      of...mas facil  y hasta mihor: pa medio di lot!
       un of mas gabinete completo riba nan nomber a faya completamente
       den nan empresa personal/familiar.                                        BENTAHA
       E prome y tercer no por a scapa nan empresa di T-shirt di un bancarota;   1. Den e sistema aki, gobernante no ta forma parti mas di partido
       e di dos no por a evita e empresa di famia (un Spa den un hotel grandi)     politico (cu ya no ta existi mas!), ni ta wordo eligi dor di pueblo.
       yega su fin y e tercer mester a cera porta di su empresa di TV. Esey        Esaki ta pone un fin n’e fenomeno di ‘obligacion electoral’ cu ta
       ta logico: Si ta maneha un empresa comercial manera nan a goberna           otorga empleo di Gobierno, tereno  of proyecto a base di promesa
       Aruba, ta inevitable cu e empresa bati bancarota. Di otro banda (t)a        di campaña y/of ta intercambia placa di campaña pa permiso.
       resulta cu e capacidad deficiente pa maneha un empresa comercial          2. Specialmente den caso cu ta eligi un Ministro a base di lot, tin e
       na un manera drechi, ta un precursor pa un maneho desastroso riba           situación na unda e Parlamento ta completamente independiente
       nivel di pais.                                                              di  Gobierno.  Esaki  ta  haci  su  papel  di  diseña  maneho  y  di
                                                                                   supervision hopi mas efectivo.
       Pasobra entre nan, e tres ex-Ministro-Presidentenan  a percura  pa        3. E  gobernantenan  ta  ehecuta  tarea  bon  delinea,  ta  sigui  e
       Aruba paga un suma cuantioso na garantia di hotel y otro proyecto           proceduranan cu ta stipula pa ley y ta duna cuenta regularmente
       cu a faya, mientras cu entre otro a hera pone fin n’e fondo di pensioen     di  e  maneho  cu  a  hiba  segun  e  principionan  di  nos  estado  di
       di SVB, e seguro general di malesa (AZV) y finansa publico, a pesar         derecho democratico.
       di un economia fuerte.                                                    RETO
                                                                                 Tanto e ‘zakenparlement’ cu a describi anteriormente como e
       MERITOCRACIA                                                              ‘zakenkabinet’ manera describi ariba, no ta posibel como tal bou di
       Gobierno di un pais mester incorpora mas tanto e mihor gerentenan         nos leynan actual. Di mes, e partidonan actual no lo sostene e modelo
       cu un conocemento  profundo di nan tereno di experticio  den              Parlamentario y di gobernacion aki, pasobra esaki lo nifica nan fin. E
       combinacion  cu  experencia  extenso  di  trabou.  Pa motibo  obvio,      unico manera pa realisa e modelo aki (of otro cu tambe ta enfoca na
       masha tiki hende asina ta presta nan mes pa un partido politico. Pero     elimina patronahe politico y mehoracion di gobernacion) ta pa medio
       den e situashon hopi complica actual, na unda no tin lugar pa wega        di un  referendum. Esey ta  rekeri partido politico (nobo?!) cu  kier
       politico-partidista, Aruba mester haci un apelacion urgente riba su       amplia e conciencia politico di pueblo y ta dispuesto pa dun’e mas
       mihor  hendenan,  preferiblemente  sin lazo  cu  partido  politico.  E    participacion pa su propio futuro, entre otro dor di ancla e instrumento
       pregunta pues ta con pa duna contenido n’esaki.                           di referendum den ley.
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16