Page 25 - AM201109
P. 25

6                                                                                       Djasabra 7 novèmber 2020

















          PLASA JULIANA I BESINDARIO






                                                          Pa: Feliz Nicolaas i Bòi Antoin


                 Introdukshon              Playa òf Playa di Re. Opvia- respektivamente Nikiboko i An-             luna di òktober 1822 na Kòrsou
         Awe djasabra 7 di novèmber  mente ‘koralen-dijk’ ta referí na  triol.                                     pa bishitá Boneiru.
      ta kumpli nèt 72 aña ku a in- e kantidat grandi di grastèn (pie-
      ougurá  òf  bendishoná  e  aktual  dra di koral) ku tabata forma e                  Deskripshon                             Fòrti
      Misa  San  Bernardo.  E  edifi sio  kosta di Playa.                         Kralendijk a kuminsá na Fort        Den e tempu ei ainda no ta-
      aki ta situá dilanti Rotònde Sùr-       Parti pariba tin e pueblo Ni- Oranje, trahá na fi n di siglo 18,  batin un waf. Barkunan den e
      nan di Roosendaal, ku a hunga  kiboko. Bon mirá Misa San  segun investigashon di dr. Jay  tempu  ei  tabata  aserká  kosta
      un  papel  importante,  dunando  Bernardo  ta  situá  den  e bario  Haviser,        arkeólogo.     Gerard    mas tantu posibel, di tal manera
      lès na mucha muhé na St. Ber- konosí komo Sabana. E aktual  Balthasar Bosch, un domi prot-                   ku nan por a mara nan kañon-
      nardusschool, situá entre misa i  Kaya Libertador Simon Bolivar,  estant, a duna un deskripshon  nan bieu hinká den tera banda
      nan kombento.                        ku ta kuminsá banda di ofi sina  interesante di okupashon di Fort  di Fort Oranje, miéntras ku nan
         Djis pa nort di Misa San Ber- sentral di gobernashon di Bo- Oranje den e promé mitar di si-               tabata tira anker den fondo di
      nardo, na e otro banda di kaya,  neiru i yega Misa San Bernar- glo 19, loke a keda publiká den  laman. Tabata hiba tantu karga
      tin Plasa Fraternan di Tilburg, ku  do, tabata yama ‘Savanneweg.  e buki ‘Reizen in West-Indië en  komo pasahero tera ku boto di
      un monumento di metal rekor- Yegando misa e tabata kue un  door een gedeelte van Zuid- en  rema.
      dando fraternan ku a duna lès  bògt na man drechi bai direk- Noord Amerika’.                                    Bosch a skirbi di un fòrti chiki-
      na mucha hòmber na St. Domi- shon di Tera Kòrá, esta e aktual               Bosch no solamente a skirbi  tu situá meimei di algun kas. El
      nicusschool , situá pariba òf pa- Kaya Nikiboko Sùit, ántes Zuid  di e fòrti, sino tambe di e war-           a mira algun boto halá riba pla-
      tras di misa.                        Nikibokoweg.                        dadónan  di  fòrti  (fortwachters)  ya. Nan tabata usa e botonan
         Promé  ku St.  Dominicuss-           E kaya for di e krusada ak- na Boneiru. No tur biaha Bosch  aki pa subi laman bai piska. El
      chool a bini, tantu mucha muhé  tual di e negoshi Centro i banko  tabata mesun krítiko den su  a mira tambe kuater kañon riba
      komo hòmber tabata haña lès  MCB bai te na misa di Playa  opservashonnan, pero en todo  e fòrti, kaminda e komandùr ta
      serka sùr. Pues klasnan miksto.  tabata yama Kerkweg. Den  kaso e ta duna sierto infor-                      biba.
      E edifi sio na unda e sùrnan aki  añanan ochenta, despues di  mashonnan interesante di e Bo-                    G.B. Bosch ta referí tambe
      a duna lès na e muchanan aki  morto di komersiante i fi lántropo  neiru di antaño, spesialmente  na  e  murayanan  blanku  di  e
      ainda t’ei, fungiendo komo un  Lodewijk (LD) Gerharts, a kam- e loke ta konosí awendia komo  fòrti, ku ta un molèster pa wowo
      sorto di sentro parokial.            bia Kerkweg pa Kaya Lodewijk  Kralendijk.                               di hende: “Wij waren boven
         Loke  awendia  ta  Rotònde  D. Gerharts.                                 Komandùr Isaac Debrot a  gebleven  bij  de  goed  met  kalk
      Sùrnan di Roosendaal den pas-           Na Plasa Juliana e kaya aki  pidi  e  domi  aki  pa  bishitá  Bo-    voorziene en wit bepleisterde
      ado tabata Juliana Plein, despu- tabata parti den dos, sea bai di- neiru tambe durante su bishita  muren der gebouwen in de
      es indiká komo Plasa Juliana.  rekshon di Zuid Nikibokoweg òf  na West-Indië. Despues ku el a  forteres te Bonaire. Dat zulks
      Den bukinan di telefòn e tabata  bai na man robes direkshon di  haña pèrmit pa realisá e biahe  in  een  warm  gewest,  onder
      indiká den dékadanan sesenta  Noord Nikibokoweg i Koningin- aki serka Gobernador General,  een wolkenloozen hemel, sch-
      i setenta komo Juliana Plein.  neweg (Kaya Korona), pa yega  el a subi e barku di gobièrnu na  adelijk  voor  de  oogen  moet
      Humberto Ellis i su famia tabatin                                                                            zijn, laat zich ligt begrijpen. De
      komo adrès ofi sial Juliana Plein                                                                            witgekalkte  muren  in  het  fortje
      nr. 5.                                                                                                       te  Bonaire  waren  niet  slechts
         E echo ku awe ta selebrá 72                                                                               hinderlijk voor de oogen, maar
      aña  di  e  aktual  misa  San  Ber-                                                                          veroorzaakten ook te gelijk met
      nardo ta motibu pa kuminsá ku                                                                                den kalkrotsbodem, waarop het
      un seri tokante e misa aki, skol-                                                                            fort gebouwd is, door de terug-
      nan alrededor, kiosko, habitante                                                                             kaatsing der zonnestralen, eene
      i aktividatnan di den besindario.                                                                            grootere hitte.”
      Un seri skirbí pa Feliz Nicolaas i                                                                              El  a  skirbi  tambe  ku  ta  dos
      Bòi Antoin.                                                                                                  hòmber di 74 i 76 aña tabata
                                                                                                                   wardadó di fòrti.  Tokante e war-
                 Plasa Juliana                                                                                     dadónan  di  fòrti  (fortwachters)
         E área di Plasa Juliana ta si-                                                                            Bosch  no  tabatin  masha  bon
      tuá den loke bo por yama Oost                                                                                palabra: “Deze laatsten werden
      Kralendijk (no konfundí ku Playa                                                                             oudtijds Ruiters genaamd, mo-
      Pariba). Kralendijk, originá di                                                                              gelijk omdat zij, bij het verkrij-
      ‘koralen-dijk’, tabata yamá den  Fort Oranje tabata e promé edifi sio di piedra den loke a bira               gen dier posten, meestal zoo
      siglo 19 ‘Aan de Reede’, tambe  Kralendijk.                                                                  oud en afgeleefd waren, dat zij
   20   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30