Page 26 - AM201109
P. 26
7
Djasabra 7 novèmber 2020
niet goed meer loopen konden. dùr, kende tabatin 7 yu muhé, Boneiru tabata hospedá. E kas nente di Boneiru, sea katóliko
Zij waren de overblijfels van we- tabatin tambe algun militar bibá ei no tabata masha grandi, en òf protestant, pa asistí na un
ggesmoltene garnizoenen, dat den e fòrti aki. Mas aleu taba- todo kaso no mas grandi ku un reunion importante e anochi di
de mensch in warme gewesten, tin un mangasina òf depósito di mangasina di maishi. Su kon- dia 15 di sèptèmber 1828, pa
onder het gebruik van sterke gobièrnu. strukshon tambe tabata konsistí diskutí e plannan pa traha un
dranken, nog een hoogen ou- Teenstra tabata un agróno- di bara batí ku lodo, kubrí ku misa nobo. El a bisa e person-
derdom bereiken kan.” mo, kende a haña enkargo di dak di pal’i maishi. anan aki ku via komandùr di e
Minister di Kolonia pa hasi un Pegá ku e misa aki tabatin isla, Claas Schotborgh, el a pidi
Formashon investigashon di e posibilidat- un santana katóliko. Esaki ta- yudansa di gobernador pa traha
E aktual Kralendijk, kapital di nan pa desaroyo di agrikultura bata keda sùit di e misa, patras e misa.
Boneiru, a forma rondó di Fort riba e islanan aki. El a bishitá òf pariba di e aktual Gruta di
Oranje. Un 80 pa 100 aña pasá Boneiru na dos okashon, res- Lourdes den Antriol Pabou. Yudansa di gobièrnu
ainda uso di e nòmber ‘Playa di pektivamente na 1828/’29 i na Gobernador dia 20 di sèp-
Re’ tabata hopi komun na Bo- 1833/’34. Plan pa misa nobo tèmber 1828 a laga sa ku debí
neiru pa e sitio aki. Pastor Bernardus Eisenbeil, na e aksidente ku a sosodé ku
Historiadó Johan Hartog den Promé misa katóliko e promé pastor ku a bin traha e misa katóliko romano na Bo-
su buki ‘Bonaire – Van Indianen Misa San Bernardo, esun ku na Boneiru, pronto a ripará ku e neiru, e lo laga komandùr pone
tot Toeristen’ ta referí na un tabatin promé ku loke a bira ko- no por a sigui tene santu sakri- algun hende ku ta den servisio
mapa di aña 1825, riba kua e si- nosí komo St. Bernarduskerk, fi sio di misa na e iglesia bieu di di gobièrnu (landsdienst) dis-
tio kaminda Kralendijk òf Playa no tabata e promé misa na Bo- Papa Cornes den Antriol Pa- ponibel pa yuda Pastor Eisen-
ta ubiká awe, tabata anotá komo neiru. Na Antriol Pabou taba- bou. Un edifi sio nobo tabata beil ku lantamentu di nobo di e
‘De Rheede met Goede Anker- tin e promé misa, un edifi sio di sumamente nesesario. Esta te misa aki.
plaats’. Den dokumentonan di bara, na unda Cornelis Marten asina leu ku por a papia di misa Dia 2 di febrüari 1829 Pas-
e époka ei por nota ku tabata (Papa Cornes) tabata reuní ku mes, refi riendo na e misa den tor Eisenbeil a reuní atrobe ku
skirbi mayoria bes ‘Rheede’ òf fi elnan katóliko den e promé Antriol Pabou i un misa di bara e personanan ku tabata den e
‘Reede’ na momentu ku tabata tres dékadanan di siglo 19. na Paramira den e pueblo di reunion di dia 15 di sèptèmber
referí na e sitio aki. Segun pastor Nooyen, bió- Rincon. 1828. Komo ku e saserdote a
Aparte di e fòrti, na unda e grafo di Cornelis Marten, e misa Eisenbeil na aña 1828 a pidi realisá ku e hendenan aki lo
komandùr tabata biba te na den Antriol Pabou tabata konosí Prefekto Martinus Niewindt pèr- pensa ku e ta invitá nan pa pa-
1840, no tabatin masha kas òf den pueblo komo ‘Misa di Papa mit pa por kuminsá hasi e pre- pia riba posibel aporte fi nansie-
edifi sio. Esaki por dedusí for Cornes’. Esaki sinembargo no parashonnan pa traha un misa ro di nan parti pa traha e misa,
di deskripshonnan ku Bosch i ta nifi ká ku ta Cornelis Marten, nobo, ku e kier a dediká na el a disidí mesora di traha un
tambe un tal Teenstra a duna Papa Cornes, a traha e misa San Bernardo, su patrono. El a lista pa pidi nan koperashon.
di e área aki, respektivamente aki. E misa tabat’ei kaba na mo- skohe pa traha e misa sinem- Durante e kolèkt aki 21 per-
masoménos na 1825 i 1828. mentu ku Papa Cornes a yega bargo na Playa i no Antriol. sona a duna nan kontribus-
Boneiru na kuminsamentu di Boneiru na 1801 pa hasi trabou “Den mesun aña 1828 ei hon, variando di 3 te 20 fl orin.
siglo 19 tabata un lugá bunita, di apostolado riba e isla. Pastor Eisenbeil a kuminsá ku E promé nòmber riba e lista
rústiko, segun por lesa den e Pero komo ku Papa Cornes, e trabounan pa konstruí e misa tabata komandùr Claas Schot-
deskripshonnan ku ta data dje desde su yegada na Boneiru, nobo. Eisenbeil por tabata bon borgh mes. Mas aleu riba e lista
tempu ei. Un lugá trankil, sin tabata asina pegá i embolbí ku pastor, sinembargo di konstruk- aki tabatin nòmber di famianan
masha edifi sio, kaminda ‘het e misa aki, fi elnan katóliko a shon sí e no tabatin masha no- Neuman, Debrot, Dammers,
fort’, pues Fort Oranje, taba- kuminsá papia di ‘Misa di Papa shon. E tabata un mal arkitekto, De Jongh, Fabers, Palm, Hart,
ta e lugá mas importante. Ei e Cornes’. Papa Cornes a hasi pasobra riba un sierto dia e edi- Boekhoudt. Práktikamente tur e
komandùr tabata biba original- uso di e misa aki durante e di- fi sio den konstrukshon a kai den personanan aki tabata protes-
mente. anan ku no tabatin pastor na otro. Un seritu di piedra i tera a tant.
Un otro deskripshon intere- Boneiru. keda tras na e lugá na unda e Un di e personanan ku a
sante di Fort Oranje ta bini di Nooyen ta trese dilanti den misa mester a bini”, Nooyen a aportá na konstrukshon di e
M.D. Teenstra, kende na 1828 a su buki ‘Isla di Papa Cornes’, skirbi den su buki ‘Isla di Papa misa no a duna plaka, sino a
bishitá Komandùr Claas Schot- ku ta hendenan katóliko promé Cornes’. pone su katibu Adriaan na dis-
borgh, susesor di Isaac Debrot. ku Papa Cornes a traha e misa Pastor Eisenbeil sinembargo posishon di Pastor Eisenbeil.
Schotborgh tambe tabata biba aki. Banda di e misa tabatin un no a pèrdè kurashi. El a disidí Adriaan a haña enkargo pa fèrf
den e fòrti. Banda di e koman- kas na unda e pader ku bishitá di invitá tur e hendenan promi- e misa aki kompletamente.
Promé misa San Bernardo. E aktual misa ta trahá na mesun
Un bista den sentro di Kralendijk masoménos na aña 1900. sitio.