Page 3 - bon-dia-aruba-20230218
P. 3
A3
LOCAL Diasabra 18 Februari 2023
Fenomeno di Vaping entre mucha y hobennan ta sigui crece
Vaping of sigaria electro-
nico a cuminsa bira ten-
dencia for di algun tempo
caba entre hende adulto,
pero for di algun tempo
e fenomeno aki a drenta
den comunidad escolar,
den esnan di mas hoben
cu no sa kico ta su efec-
tonan secundario.
Vaping ta e inhalacion di e va-
por crea pa un sigaria electro-
nico of otro aparato pa Vap-
ing. Su obhetivo ta pa huma-
mento y nan ta funciona cu
bateria, algun di nan ta yen cu
un likido cu pa hopi biaha ta
contene nicotina, saborisante
y substancia kimico. E likido
ta bira cayente y despues ta
bira e vapor cu e persona ta
inhala. Ta p’esey cu consumi
sigaria electronico ta ricibi e
nomber di “Vaping” (di va-
por).
Den dianan aki, diferente
medio di comunicacion a
bin batiendo alarma tocante
e fenomeno aki na unda cu
expertonan como Fundacion
Anti Droga Aruba (FADA)
ta papiando di e tema aki for
di algun aña caba den nan dopamina den celebro lo cual kimiconan, esaki por explota Recientemente FADA a in- ta hayando gana di usa esaki.
charlanan pa asina ey tanto ta haci sinti e persona bon y y esey a pasa caba na Merca. dica tambe cu docentenan Vaping tin mas o menos 8.000
muchanan como hobennan ta pidi na e curpa bolbe haci Igualmente, a haya sa cu e dis- a yega di yama na FADA pa tipo di sabor y algun di nan
y nan mayornan bira mas uso di esaki, creando asina un positivo aki a wordo introdu- puntra nan kico e aparato ey tin un smaak cu ta trapa e ho-
consciente di e tendencia aki adiccion. Si esaki ta wordo ci na mercado pa personanan ta of si nan tin un conoce- bennan cu ta pensa cu esaki
cu por resulta un peliger pa usa durante embaraso e nico- cu tin un adiccion pa cu sig- mento di dje cu ta resulta e no tin ningun daño compara
salud. tina tambe por causa e nace- aria y asina nan por disminui “famoso Vaping”. por ehemplo si nan ta cum-
American Cancer Society mento di un baby prematuro e consumo di sigaria, pero na pra un sigaria di algun marca
riba su website ta indica cu of cu poco peso ora nan lo henter mundo y na Aruba Esaki no ta algo nobo pero si reconoci. Algun di e apara-
e dispositivonan electronico nace. tambe e hobennan a cuminsa nos por ripara cu e ta biran- tonan aki ta parce un USB y e
aki ta conoci pa diferente Otro efecto cu a wordo des- haci uso di dje sin sa e conse- do un problema mas grandi persona mes por conect’e den
nomber y ta diseña pa sumi- cubri pa esaki ta ‘Popcorn cuencianan tras di esaki cu a na unda cu pa hopi biaha e su computer, pa motibo cu ta
nistra nicotina. Debi na esaki Lung’ cu ta un tipo di bronki- bira un tendencia cu ta wordo muchanan no ta usa vaping genera menos shinishi com-
Food and Drug Adminis- tis loke ta haci mes cos cu un haya no na tur scol pero si na pa motibo cu nan tin gana di para cu otro sigaria. Aunke
tration di Merca ta califica e popcorn cu ta explota y pul- algun di nan unda ta hayando huma nicotina, nan ta hum’e muchanan mes no haci uso di
producto aki como ‘produc- monnan ta haya buraco na casonan caminda cu docente pa via cu nan ta wak hende cu dje tur dia e manera con nan
tonan di tabaco’. diferente parti. ta gara studiantenan cu vap- ta haci’e y no solamente hen- por bira adicto p’e ta varia.
Ora e producto aki ta contene Vaping a wordo prohibi na ing den baño na scol, incluy- de rond di nan, pero rednan
nicotina esey ta causa daño na Merca caba for di aña 2020 ya endo scolnan basico no sola- social ta haci hopi propagan- Centers for Disease Control
desaroyo celebral di e hoben- cu e por causa un explosion, mente secundario na unda ta da pa e tipo di aparatonan aki. and Prevention (CDC) con-
nan cu por ta un daño perma- door cu e aparatonan aki ta wordo haya e aparato mes di E propaganda aki ta wordo huntamente cu FDA di Mer-
nente ya cu e aparato ta hinca usa cierto bateria y cierto Vaping of e likido. haci di tal forma cu e hoben ca na october di 2022 a publi-
ca un comunicado di prensa
unda ta señala cu “mas di 2.5
miyon hoben di scolnan se-
cundario y superior a reporta
di usa vaper na 2022.” Den
e conclusionnan ta señala cu
entre un pa cuater hoben ta
usa e vaper pa dia lo cual ta
keda como un preocupacion
grandi mirando e riesgo grave
pa salud publico di e hoben-
nan.
FADA como fundacion ta
duna tur tipo di informacion
na tur scol y tur aña nan ta
zorg pa manda nan lista di
charla y lista di informacion
pa nan duna na scolnan y e
ta keda semper na scol pa in-
vita FADA y asina ey nan por
asisti y educa e hobennan riba
e topiconan aki.