Page 2 - bon-dia-aruba-20220521
P. 2
A2 LOCAL
Diasabra 21 Mei 2022
Rapport Inhusticia ambiental: comunidad di Parkietenbos mester por haya su stem
Empleadonan publico mester busca balans entre nan posicion,
problemanan y menos placa pa haci nan trabao
Sin investigacion y data cu ta conduci na un ambi- tado di decadanan di negli-
no tin transparencia. Y ente sostenibel y saludabel pa gencia. Gobierno berdad ta
sin e elementonan aki no hende y naturalesa na Aruba.’ haya culpa, pero e problema
por yega na un solucion Locual ta responsabilidad di ta structural y no tecnico. Se-
pa dump. Esaki ta locual DNM ta desperdicio, calidad gun Laura Mathieu, e motibo
Laura Mathieu argumenta di air y substancia peligroso. pakico e intentonan pa solu-
den su rapport investiga- Y aunke DNM tin un depar- ciona ta faya ta pa motibo di
tive Breathing Unevenly: tamento encarga pa investiga demasiado politica, falta di
community response to y monitor medio ambiente, e placa of no pone dump como
Environmental Injustice.’ investigacion ta mas bien pa prioridad. Politica a bira asina
traha maneho, y no pa acu- mara na e situacion cu par-
Pa por haya un bista holisitico mula dato specificamente. Y tidonan ta culpa otro. Pero,
e investigado a ilustra ken tur e investigacion, segun Ma- esaki ta preveni pa yega na so-
ta e ‘stakeholders’ cu ta di- thieu, ta conecta directa- lucion pa termino largo, par-
rectamente envolvi cu dump mente na e agenda politico ticularmente pasobra no tin
di Parkietenbos. E estudio a y parcialidad di e partido na continuidad ora cu Gobierno
enfoca particularmente riba poder. Tabatin poco maneho cambia. Tur esaki ta conduci
e relacionnan, afiliacion y/ describi riba desperdicio y na remediacion di duracion ya cu e tema ta demasiado po- Gobierno mester haci inves-
of tension cu ta existi entre e dump, y no tin ley, cu ta cortico pa problemanan di litico. A tuma algun muestra tigacion y publica e data.”
e actornan, cu ta e comu- permiti companianan opera duracion largo, cu ta haci tur 20 aña pasa, pero e rapport-
nidad cu ta biba den cerca- sin regulacion riba maneho e pasonan cu ta tuma te cu nan no ta disponible pa pu- E problema di dump ta mul-
nia di e dump, NGO’s (por di sushedad. Den e rapport, awor inefectivo. blico. “Esaki pa motibonan tifacetico y complica, y awor
ehempel Stichting Parkieten- e investigador a bisa cu un politico. Nos no por a obtene a bira un discusion politico.
bos), ehecutivonan publico ehecutivo di DNM a bisa cu E ta dificil pa defini interes informacion riba nivel di po- Segun e investigado no ta
manera Parlamentarionan, nan ta kere cu e problema di di empleadonan publico cu lucion cu ta inaceptabel. Tur cuestion di punta dede, pero
Ministernan, departamen- dump no ta uno tecnico , sino inhusticia ambiental. Nan ciudadano mester tin acceso ya a bira un sistema riba su
tonan manera Direccion di uno cultural. mester busca balans entre na data cu ta relata na risico mes cu no ta parce di ta cam-
Naturalesa y Medioambiente “A bisa cu e problema ta bin nan posicion y e problem- pa nan salud,” ta e declara- bia. Particularmente, si esnan
(DNM) y finalmente compa- di mentalidad di comunidad anan cu nan ta topa cune y cion cu a duna. Un trahado cu mas lo beneficia di cambio
nianan priva cu ta Serlimar y cu ta consumi hopi,” Ma- e presupuestonan cu ta bira na dump a bisa cu nan mester no tin poder y no por logra
Ecotech. thieu a splica. menos. Y nan trabao ta na a firma un NDA, un ‘non- sosten pa nan causa.
peliger pasobra ta existi e disclosure agreement’ (acu-
Tur ta reconoce e problem- E entrevistanan a revela percepcion cu si pusha con- erdo di secresia) pa preveni’e Aunke Gobierno a anuncia
anan di dump, pero e grado desconfianza grandi denter di tra Gobierno, e presion ta pa comparti informacion riba cu dump lo cera na fin di
con ta diferencia. Tambe e e comunidad di Parkietenbos, bin bek. Un ambtenaar y un dump. “E ta mustra comosi- 2022, mayoria respondente ta
perspectivanan ta diferencia particularmente den direc- miembro di Parlamento cu a fuera e asuntonan aki ta de- bisa cu nan no ta kere cu esey
kico e problemanan tabata y cion di Gobierno. Durante participa den e entrevistanan masiado politico ora e ta trata lo sosode. Pero comunidad di
con pa soluciona nan. Stich- e entrevistanan, varios resi- a bisa cu e tensionnan pa anda proteccion e interes di esnan Parkietenbos ta confrontan-
ting Parkietenbos por ehem- dente a bisa cu “locual po- cu e problema di desperdicio na poder of cu tin autoridad. do un multiple di inhusticia
pel a keda funda 20 aña pasa liticonan ta bisa ta mas bien ta produci hopi stress. Ora cu a puntra pakico no a ambiental, segun Laura Ma-
pasobra comunidad no tabata ‘wishful thinking’. Nos tin haci investigacion riba salud y thieu, mas cu cualkier otro
tolera e peligernan di dump problema pa kere nan.” Pero Falta di transparencia medioambiente, otro respon- parti di e isla, ya cu nan no tin
mas. E fundacion tabata den e mesun cinismo a keda ex- E dimension politico ta co- dente a bisa cu e reaccion acceso na aire y tereno limpi,
combersacion continuo cu presa contra otro ciudadano necta cu e problema di falta di ta e motibonan por ta mira y ningun poder. Y e investiga-
Gobierno(nan) pa cera e den comunidad. Algun ta transparencia. Manera Laura como politico.” E conclusion cion riba inhusticia ambiental
dump, pero no tabatin resul- acusa e estilo di bida di otro Mathieu a bisa Bon Dia Aru- di Mathieu ta cu hopi biaha na Parkietenbos ta pa trece e
tado. pa nan problema di salud, y ba den su entrevista, esaki a ta usa resultadonan di inves- storia di habitantenan dilanti.
no e dump. bira cla cu e combersacion tigacionnan contra opositor- A pesar cu e tema ta hopi deli-
DNM cu Central Bureau di Esta- nan. Mas ainda, tin miedo cado y controversial, den aus-
Riba su website, DNM, un Espacio politiza distica, CBS. Den su rapport, cu ciudadanonan por entama encia di un contesta directo, e
entidad publico ta bisa cu ob- E estudio no ta pa busca ken Mathieu a skirbi cu un tra- caso contra Gobierno si tin ta criticamente importante pa
hetivonan ta ‘Prepara, diseña, tin culpa pa dump, pero pa hado di CBS a bisa cu a haci relevacion riba dump. “Pero esnan afecta tin un stem, ta e
implementa y evalua maneho mustra cu e daño ta resul- poco investigacion riba dump pa por bin cu solucion viable, conclusion.
Ex-minister Otmar Oduber a recobra su libertad
Ayera atardi varios medio mas informacion.w coopera na e investigacion.
di comunicacion local a Cu su yiu homber na banda,
informa comunidad cu Oduber a expresa na e web- Oduber ta e sospechoso
hues comisario a suspende site Aruba Native cu “manera principal di e caso penal “Fla-
detencion di ex-minister m’a bisa, berdad semper ta mingo”, e ta wordo sospe-
Otmar Oduber y el a reco- vence maldad, mi yiu homber cha di comete shete delito:
bra su libertad back. ta un cu a wordo persigui y falsificacion di documen-
mi tin cu bisa cu esaki dan- tonan, estafa, aceptacion di
Na momento cu Oduber a ki na periodismonan cu ta soborno, mal uso di su fun-
sali for di KIA despues cu a tuma luga cu shisheria, peri- cion como minister, partici-
keda deteni pa 10 dia, varios odistanan cu ta purba plama pacion den un organisacion
medio di comunicacion, su cosnan pero cu na caminda criminal, labamento di placa
abogado Vito Carlo, amigo- manera ma bisa, berdad sem- y onverklaarbare vermogens-
nan, familiar y su pareha ta- per ta alcansa e mentira”. verhoging loke ta nifica cu
bata presente unda el a sigura ex-minister Oduber no por
cu no por duna mucho de- Ademas, el a expresa cu e a duna un splicacion legitimo
taye, bisando cu su abogado dianan cera den KIA “tabata pakico y con su posicion fi-
ta e persona encarga di duna hopi duro” y cu e lo sigui nanciero a mehora.