Page 6 - bon-dia-aruba-20220521
P. 6
a6 local
Diasabra 21 Mei 2022
A yega na acuerdo cu Hulanda: entrante
juli 2022 lo stop recorte di 5%
Y pa 2023 lo stop e recorte di 12.6%
Paris o Parijs? Variedad den
nomber geografico...
Den nos edicion di e siman aki, atencion pa e forma di usa
nomber geografico den nos idioma nacional. Como cu nos
ta adopta palabra di varios fuente, ta logico cu nos ta haya
nos confronta cu uso simultaneo di nomber cu ta varia pa
loke ta nan forma di skirbi segun e idioma na cual ta referi.
Asina nos ta lesa o scucha regularmente hende cu ta papia
Premier Evelyn Wever- 5% back den di dos mita di mester troca esaki pa dianan di Belgica, België o Belgium, Francia, Frankrijk o France,
Croes a informa un rato aña. liber. Alemania o Duitsland, Irlanda o Ierland, Escosia o Schot-
pasa cu el a yega na acu- 3. E recorte di 25% di salario land, etc. Di con e diferencianan aki, y semper e tabata asi-
erdo cu Hulanda pa stop di politiconan lo keda. Pre- Pa loke ta e condicionnan cu na? Asina leu cu nos conoce pasado di nos pais, digamos te
e cortamento di salario. mier Evelyn Wever-Croes Hulanda a impone, Premier un 60 – 65 aña pasa, practicamente no tabatin hende cu ta-
Esaki despues di negocia- anteriormente a bisa caba cu lo bay delibera cu Parlamento bata usa e nombernan aki den nan variante Hulandes. Muy
cionnan cu Hulanda, awe si politiconan mester sigui riba e ley di “Wever-Croes- probablemente esey a cuminza haya forza cu e emigracion
mainta Secretario di Esta- corta cu 25%, nan lo hacie, norm”, pa haya sa ki tempo y despues remigracion di gruponan grandi pa Hulanda den
do Alexandra van Huffel- basta cu empleadonan di sec- e ley lo wordo trata y lo pidi añanan 80, ademas di e grupo mas grandi cu ta bay studia
en a bay di acuerdo pa Go- tor publico y semi-publico si Parlamento pa trata esaki mas na Hulanda tur aña. E grupo cu a y ta custumbra cu idi-
bierno di Aruba stop e re- haya nan salario back. lihe cu ta posibel pa asina tur oma Hulandes a desaroya e custumber di usa e nombernan
corte, bao di 3 condicion: cos ta cumpli cune pa cum- geografico na Hulandes tambe. Asina hopi biaha nan no ta
Premier Evelyn Wever-Croes insa paga e empleado publico bisa Paris, sino Parijs, ta skirbi Londen y Brussel envez di
1. E ley di Wever-Croes- ta hopi contento cu e decision y semi-publico e 5% entrante Londres y Bruselas, etc.
norm of asina yama LNT aki. “Nos meta tabata caba pa 1 di juli 2022.
mester ta na vigor. E ley aki ta entrante 1 di juli 2022 stop e Asina tambe esnan cu a studia o biba na Merca tin e ten-
den e fase final di tratamento recorte mensual di 5%, y pa “Mi ta gradici tur empleado dencia di haci uso di e nombernan segun idioma Ingles.
den Parlamento y lo wordo otro aña 2023, stop e recorte publico y semi-publico pa tur Tin algo di malo den esaki, o nos mester trata tur e varian-
trata pronto. di 12.6% completamente. Y nan sacrificio duna desde mei tenan por igual? Kico ta sabiduria den esaki? Pa por duna
2. E gastonan adicional mes- awor esaki a wordo realisa”. 2020, y mi ta felicita boso. E un contesta adecua, ta importante pa nos tira un vista mas
ter sali di e propio presu- negociacion tabata duro y a leu ainda den pasado, pa mira kico tabata e practica e tem-
puesto pasobra Hulanda lo Esey kiermen cu entrante 1 tarda, pero mi ta hopi con- ponan aya. Nos por observa cu den pasado, sigur tambe
no duna sosten di likides pa di juli 2022, e empleado pu- tento cu pronto empleadonan den nos medionan di comunicacion, manera radio tempo
e gastonan aki. Manera ta blico por bay haya su sala- lo cobra nan salario completo cu no tabatin television ainda, tabata usa exclusivamente
conoci Gobierno di Aruba a rio completo back, y entrante back. Mi ta contento cu nos e variantenan deriva di Spaño. Esaki no tabata conta sola-
incorpora e gastonan aki den otro aña e por haya su vakan- a cumpli cu boso”, Premier mente pa e nombernan geografico, di pais y ciudad, sino
e begroting di 2022 pa paga e tie uitkering tambe. Y sin cu Wever-Croes a expresa. tambe pa e adjetivonan deriva di esakinan. Asina Francia tin
ciudadano Frances, nan ta papia Frances; na Alemania bo ta
haya ciudadano Aleman, cu ta papia Aleman.
Minister Maduro di Finansa ta informa: Remarcable ta cu, aunke tin un parti di e poblacion actual
IMF ta na Aruba pa ricibi informacion cu tin custumber di usa nomber na Hulandes o Ingles, no
tin uso di e variantenan aki ora ta trata di adjetivo. Pues es-
financiero y economico mas actual nan cu ta insisti di bisa Frankrijk envez di Francia, ta papia
di ciudadano Frances cu ta papia Frances. Poco biaha lo su-
cede cu un persona por ehemplo ta bisa cu el a topa cu un
‘Fransman’ cu tabata papia ‘Frans’. Igualmente no sa bisa
cu a mira un Duitser cu a insisti di papia Duits. E uso di e
nomenclatura Hulandes aparentemente ta keda limita na e
nombernan di pais o ociudad mes, mientras pa e demas pa-
labranan deriva ta keda usa e variantenan deriva di Spaño.
Tambe nos por observa cu den uso diario di nomber geo-
grafico den Papiamento tin cierto uso peculiar y no corecto.
Asina tin ciudadano ta papia di ‘Rusiano’ envez di ‘Ruso’.
Tambe sa tende ‘Argentinero’ envez di ‘Argentino’. Otro
mas cu nos ta scucha cu regularidad ta cu ta usa e nomber
‘Santo Domingo’ cu ta nomber di e ciudad capital, pa in-
dica e pais, cu yama en realidad ‘Republica Dominicana’.
Uso consecuente den nos medionan di comunicacion por
aporta na uso corecto di nomber.
Nos a consulta tambe nos Vocabulario di Papiamento, cu
E siman aki IMF su mission team cu ta reuni cu e team pa splica riba e retonan cu tin ta mustra cu pa gran mayoria di pais no tin un mencion,
evalua Aruba ta di bishita pa asina por riba finansa publico y kico ta wordo haci riba pues tampoco un version preferencial di skirbi esakinan.
reuni cu varios instancia y asina haya in- e tereno aki na bienestar di Aruba. Cu e infor- Esaki por ta un adicion importante den un proximo ver-
formacion actual di e situacion financie- macion actualisa, e mission team ta prepara sion di e Lista, aunke ta logico cu no ta e idea tampoco pa
ro y economico di Aruba. pa e evaluacion financiero y economico den crea un version na Papiamento pa tur nomber geografico
forma di un Article IV mission cu lo tuma na mundo, mirando nos recursonan limita.
Na inicio di e bishita, Minister di Finansa a lugar den 2023.