Page 22 - BNDIA ARUBA
P. 22
A22 bistA politico
Diabierna 15 December 2017
Parlamentario Sue Ann Ras (MEP):
‘Scol Multilingual lo mehora y garantisa un enseñansa di calidad’
ORANJESTAD - E
proyecto di scol multilin-
gual, a inicia caba for di
aña 1988 cu SHO nota y
recientemente Minister di
Enseñansa Rudy Lampe
a anuncia cu otro aña lo
cuminsa cu e implemen-
tacion di e prome fase.
Si bay bek na e historia di
scol multilingual, mester
bisa cu el cuminsa caba for di
aña 1988, na unda un ‘stuur-
groep’ SHO a cuminsa cu e
restructuracion di enseñan-
sa. Despues na 2002 a sigui
cu PRIPEP cu e tempo ey a
bin cu e lema ‘Habri porta
panos drenta’, na unda nan a
cuminsa bin cu e parti di scol
multilingual y cu e intencion
pa e inicia den 2002 pa 2006,
den enseñansa.
Na 2004, e minister di Ense-
ñansa e tempo ey a aproba
esaki, pa start e prepara-
cionnan, unda Papiamento lo
bira e idioma di instruccion
te cu klas 4. Na 2007 bou
encargo di Departamento di
Enseñansa a cuminsa cu e
proyecto piloto actual, pa in-
troduci innovacion di idioma
y maneho, unda e Minister
di Enseñansa di e tempo ey,
a aproba esaki tambe na oc-
tober 2008. E no ta algo cu a
cuminsa di mainta pa anochi,
pero ta un proceso hopi largo
y a haci diferente investiga-
cion y analisis, pa mira kico
ta miho pa nos muchanan.
E proyecto a saca 4 resul-
tado, unda e alumnonan di
e proyecto Scol Multilingual
a demostra e parti di ha-
bilidad critico di siña, cu ta
hopi mas halto compara cu
e muchanan actual den ense-
ñansa regular. Actualmente
nos muchanan den ense- Por mira riba Facebook e des. No tin un diferencia, mainta te pa 1or di merdia y cual e parti di investigacion
ñansa basico regular ta bay reaccion nan y semper lo esaki ta un punto cu mester no lo por haci uzo di Papia- ta indica mundialmente un
hopi riba e aspecto di siña tin resistencia. Locual ta im- analisa hopi bon, special- mento como idioma di sos- mucha cu siña su idioma ma-
for di cabes, nan no ta analit- portante pa enfatisa ta, cu na mente si ta bisa cu 6 aña largo ten of instruccion. Na e scol- terno por desaroya den cual-
ico, no ta critico. Hopi biaha niun momento so e idioma e muchanan den enseñansa nan regular, e docentenan ta ke otro idioma. Pero na Aru-
como docente por mira cu e Hulandes ta bay keda afo. tradicional a haya supuesta- uzando Papiamento como ba e mito ta, cu si e mucha no
alumnonan tin miedo di haci Al contrario, e sistema aki ta mente Hulandes como idi- idioma di sosten. haya Hulandes na scol, e no
cierto expresion y si haci pre- bay yuda fortalece e conoce- oma di instruccion y esaki no Pues nos ta dunando calidad por bay Hulanda bay studia
gunta, nan ta contesta cu un mento y e habilidadnan di ta berdad tampoco. of cantidad? Cu e proyecto y e otro mito ta hopi biaha
si of no. Nan no tin e habili- nos muchanan den e idioma Paso poco docente, cu no ta piloto aki a keda demostra hende ta puntra, kico nan ta
dad di hiba un combersacion Hulandes y esey ta hopi im- Hulandes, ta bay papia for cu den e cantidad di ora cu e haci cu Papiamento despues?
hopi mas amplio, pa motibo portante. di 7or y 45 di mainta pa 1or muchanan ta haya Hulandes Por haci hopi mas cu Papia-
cu no a duna nan e oportuni- E nivel di Hulandes, segun di merdia Hulandes so cu e na e scolnan basico tradicio- mento si nan siña como nan
dad, ni tampoco e herment- e investigacionnan haci, e alumnonan. E docentenan ta nal compara cu e calidad di idioma materno riba un nivel
nan necesario pa nan por muchanan cu a caba klas papia Papiamento mas tanto idioma cu nan ta haya den academico. E conexion di ora
desaroya nan habilidad nan 6, compara cu e muchanan cu e muchanan. Si kier bay e scol multilingual, no tin ta bay haci e transferencia,
critico di siña, di lesa, di ex- cu a sali for di e scolnan di den un sistema di berdad di diferencia. Tin hopi mito y uzando nan idioma materno
presa y di pensa, cual ta hopi e proyecto piloto scol Mul- Hulandes so, e docentenan investigacion. Na Aruba nos como base pa siña otro idi-
importante pa desaroyo di tilingual cu ta klas 4, ambos mester papia Hulandes cu e tin e tendencia di trek mas pa oma, ta bay hopi mas facil y
cualkier ser humano. tin e mesun nivel di Hulan- muchanan for di 7or y 45 di mito y no pa investigacion, natural