Page 3 - BNDIA ARUBA
P. 3

LOCAL A3
                                                                                                                                                                      Diahuebs 28 December 2017

Hospital a firma acuerdo pa traspaso di cuido psikiatrico

                                                                                                                edificio nobo of si lo bay renoba. Esey ta un cos
                                                                                                                cu nan mester bay tuma un decision den un par di
                                                                                                                luna segun sr. Van Gaalen.

ORANJESTAD - Ayera tabata un momento                    bel. Psikiatra Hendrikus van Gaalen - experto den e     E ta haya cu Paaz no mester bira hopi mas grandi
historico na Hospital Horacio Oduber ca-                cuido di salud mental - a bisa cu gobierno a para tras  pero sigur lo por uza un tiki mas expansion. Pa-
minda cu conhuntamente cu directornan di                di nan pa haci esaki posibel y nan tambe awo ta para    sobra si bay pone enfasis den e parti ambulato-
fundacion Respaldo y minister di Salubridad,            tras di gobierno. “Nos tin awo nos prome funda-         rio y bishita hende na luga di interna, lo purba
Turismo & Deporte Dangui Oduber (MEP) a                 cion pa trata cu salud mental na Aruba y mi ta hopi     evita di haci e Paaz e ora mas grandi pasobra e
firma un acuerdo di traspaso di cuido psikiatri-        felis. E no ta bay di mi persona, mi ta bieu caba. E    camanan por ehempel ta caro. Mester wak bon
co. E cuido aki semper tabata bao di Hospital           ta bay pa Aruba. Nos a keda hopi atrasa na Aruba        con ta defini e placa cu nan ta haya y wak bon
y awor lo bay ta bao di e instituto nobo aki cu         compara cu Corsou y otro partinan di mundo. Nos         hunto cu gobierno con ta defini e trabaonan.
ta bay bira mucho mas specifico den cuadro              mester cambia lihe si no nos problemanan ta sigui       Cifra
di e cuido psikiatrico/cuido mental na Aruba.           bira mas grandi na Aruba”, sr. Van Gaalen ta bisa.      Tin hopi cifranan di por ehempel cuanto hende ta
Director di Hospital Ezzard Cilie a bisa cu e tra-      E dokter ta bisa cu na prome instante a cuminsa re-     na SPD of cuanto hende tin na Paaz (unda tin 40
baonan aki tin mas cu 15 aña andando. E tempo           uni cu gruponan mucho grandi di 20 te cu 30 hen-        cama so) pero pa check bon cuanto hende na Aruba
ey a acerca minister encarga cu Salubridad Booshi       de pa realisa e proyecto aki. Aworaki ta cuminsando     tin mester di ayudo cu cuido mental ta dificil segun
Wever pa por fabor yuda nan pasobra e forma con         chikito na Paaz cu e parti ambulatorio, traha riba      sr. Van Gaalen. E urgencia semper ta yen si pero ta
e cuido psikiatrico tabata hinca den otro no tabata     informacion, prevencion y yuda dokternan di cas.        varia riba hendenan cu ta interna na Paaz. Con lo
yega e cuido necesario cu e poblacion Arubano tin       Mas profesional                                         bay sigui den e añanan cu ta bini pa locual ta SPD
mester segun sr. Cilie.                                 Actualmente nan tin rond 50 profesional y ta spe-       - si e ta bay sigui funciona su so of lo mester bay
“Nos tin mas cu 15 aña trahando riba dje y mi ta        rando pa haya rond 90 mas pronto cual ainda no ta       -lo mester bay dialoga esaki cu gobierno segun sr.
hopi contento cu nos a yega asina leu. Esaki ta un      hopi pero ta suficiente pa cuminsa trata psikiatria na  Van Gaalen. Gobierno y director di Salubridad tin
mehoracion di cuido pa e pueblo Arubano. Pa e           Aruba cu un miho balans segun sr. Van Gaalen. E ta      cu dicidi riba nan parti kico nan ta kere lo ta e miho
grupo categoria special aki psikiatrico na Aruba di     bisa cu na Paaz tin hopi bon profesional pero cu falta  cos pa haci. E idea den pasado tabata ta cu e funcion
cual tin masha hopi pa haci.” E director a recorda      di haya mas tool nan y mas calidad den enseñansa.       di SPD ta cay bao Respaldo, pero awo mester bay
riba 20 aña pasa caminda tabata tin un caso masha       “Tin hopi cos pa haci,” e ta remarca. Den e prome       papia cu gobierno pa wak con ta bay haci. Formal-
tristo den cual un persona a logra mata su mama,        lunanan di e aña cu ta bin nos lo wak mucho hopi        mente hospital y Respaldo ta realisa cu mester wak
tata y ruman. E tabata un persona cu tabata sufri       segun e dokter pasobra trabaonan a net caba di          kico ta bay haci cu e departamento SPD, cual ta e
di malesa psikiatrico. Ora cu e persona aki a bay       cuminsa, pero e ta kere cu pa fin di e otro aña ya      intencion ta pa bay traha cu nan tambe. “Na mes
dilanti hues, e hues a bisa e tempo ey cu e no por a    caba por cuminsa sinti y wak un diferencia grandi       momento nos ta realisa ki nan cu varios pashent
pone e responsabilidad totalmente na e persona aki      di con ta anda cu psikiatria na Aruba y pa Aruba.       Paaz ta tumando nan over caba pasobra no por laga
pasobra e comunidad Arubano tambe ta responsa-          Paaz ta chikito y ta pensando riba si lo mester un      e pashentnan aki bira un gap. Nos ta realisa e ries-
bel pa e situacion cu nos tin na Aruba. Pues den                                                                gonan ey y ta purba trata cu ne mas miho y lihe cu
otro palabranan, cu Aruba no tin institutonan pa                                                                ta posibel”, sr. Cilie ta bisa.
trata cu hendenan cu ta sufri di e enfermedadnan
mental aki.
Bisando esey e director di hospital a realisa cu con
importante e paso aki ta, cual ta uno hopi grandi pa
e futuro y tin tur confiansa cu e ta bay bira miho.
E ta un parti cu no a haya hopi atencion den pas-
ado pero esaki ta bay cambia awo segun hospital
y gobierno. E organisacion aki ta nobo pero e lo
bay crece masha lihe y lo bay adapta su mes na e
necesidadnan di e categoria di pashentnan aki se-
gun sr. Cilie. Nos a puntra e director pa kico esaki
a tarda asina hopi pa realisa. E ta contesta cu: “E
tin di haber cu fondonan financiero cu nos mes-
ter. E ta parce simpel pero e tipo di cuido aki ta
hopi caro.” Hopi ta debi na esnan den tereno di
Salubridad pa logra convence e politiconan pa yuda
nan tuma e stapnan aki segun sr. Cilie. E ta bisa
cu esaki a dura largo pero tabata bale la pena pa
awor por cuminsa tuma e debido stapnan pa sigui.

Traspaso administrativo
Paaz ta keda habri. Esaki ta bira mas bien un traspaso
administrativo, segun sr. Cilie. E organisacion ai-
nda mester crece pero hospital toch ta keda respon-
sabel. E caminda pa cana ta basta largo segun hospi-
tal, pero nan compromiso ta pa yuda fundacion Re-
spaldo pa tuma e cuido aki den un forma responsa-
   1   2   3   4   5   6   7   8