Page 36 - BDA22MAY2015
P. 36

B12

LOCALDiabierna 22 Mei 2015

  Minister di Salud ta preocupa
        cu cifranan di Presion
          Halto riba nos isla

Dia 17 di mei ta Dia Mun-       e persona conoce su “num-        Segun acuerdonan mundial       cifranan di mortalidad,”       ta bou di 140/90 y prefer-
dial di Presion Halto y na      bernan”, esta e interpreta-     di WHO/PAHO (Organisa-          e mandatario ta subraya.       iblemente na 120/80. “Si bo
Aruba e Plataforma di           cion di e “numbernan” cu        cion Mundial di Salud/Or-       Mortalidad causa pa male-      presion ta halto, haci e cam-
Salud a scoge pa dedica         ta wordo midi ora un profe-     ganisacion Panamericano di      sanan di curason y ader ta di  bionan necesario pa asina
un siman completo na e          sional medico tuma su pre-      Salud) presion halto ta ora     33%; esaki ta e causa “num-    baha e presion y evita daño
factor di riesgo aki cu ta      sion.                           cu presion sistolico, esta e    ber un” di fayecimento na      na bo organonan.
wordo considera e “Si-          Ta importante pa no sola-       “bovendruk” ta riba 140 y       Aruba.                         Baha man na salo y produc-
lent Killer”.                   mente un persona cu ya tin      presion diastolico, pues e      Pa motibo cu presion halto     to cu ta contene salo manera
Minister dr. Alex Schwengle     presion halto sa su “num-       “onderdruk” ta riba 90.         no ta duna señal of sintoma    condimento, saus y cum-
ta uni na esaki y ta subraya e  bernan”, pero pa tur perso-      “Na Aruba uno di cada dos      un persona por tin presion     inda procesa. Haci actividad
esfuersonan di e plataforma     na ta consciente cu mester      hende homber entre 25 pa        halto pa añanan largo sin      fisico cinco biaha pa siman
aki pa motiva nos comuni-       midi presion a base regular     64 aña tin presion halto y      cu e sa. Durante di e peri-    y por lo menos 30 minuut
dad pa ta mas consciente, pa     Presion di sanger ta e forsa   entre  muhenan di e mesun       odo aki, e presion halto por   cada biaha y si por tur dia 30
tuma pasonan preventivo y       cu e sanger ta pusha contra e   edad, e ta uno pa cada tres     causa daño na curason, ader,   minuut,” e ta conseha.
haci tur lo posibel pa preve-   murayanan di e adernan ora      persona. E cifranan aki ta di   wowo, riñon y otro parti di      “Mantene un peso di cur-
ni e molester di e enferme-     cu e curason ta pomp. E ta      gran preocupacion pa mi ya      e curpa.                       pa saludabel (BMI < 25).
dad aki. Minister Schwengle     wordo duna den dos midi.        cu esaki ta e añanan produc-    “Esaki ta motibo pa cual ta    Canalisa stress na un for-
ta curasha tambe tur persona    Uno ta e presion ora cu e cu-   tivo di un persona,” Min-       hopi importante pa midi        ma positivo, relaha, drumi
cu ya a yega di sinti e efec-   rason ta pomp sanger den e      ister dr. Alex Schwengle ta     presion, aunke bo no ta sinti  trempan. Hopi importante
tonan di presion halto un       curpa. Esaki ta wordo yama      comenta.                        nada y conoce bo number-       ta pa bishita bo dokter di
tempo of ta biba cu e condi-    presion sistolico. Presion        E ta añadi cu “durante di     nan,” Minister Schwengle       cas cu cierto regularidad pa
cion aki, pa contribui na nan   diastolico ta e otro num-       e edadnan aki e persona ta      ta urgi.                       e controla y guia bo trata-
mesun salud, pa percura pa      ber, cu ta refleha e presion    mas activo na cas, cu famia     E minister ta conseha tur      mento pa mantene e presion
nan tuma decisionnan cor-       ora e curason ta yena bek cu    y na trabao. Ta e añanan di     persona pa midi nan pre-       bou di control,” Minister
ecto cu ta resulta den miho     sanger prome cu e siguiente     mas importante pa prepara       sion, mantene un estilo di     dr. Alex Schwengle a con-
control di nan presion y un     presion sistolico.              pa ora cu baha cu pensioen      bida saludabel   y mantene     clui bisando.q
miho condicion di salud.          Si un di e dos presionnan     y si entre e edadnan aki caba   un bon presion cu mester
  E cantidad di persona cu      subi y keda halto pa un peri-   e salud faya, ora cu yega
presion halto ta alarmante.     odo largo, e por haci daño      na edad pa cobra pensioen
Un di e factornan cu Minis-     na e curpa den e diferente      probablemente ya tin mani-
ter Schwengle ta pidi aten-     organonan, manera entre         festacion di malesanan di
cion pe ta e conocemento        otro e curason, celebro y ri-   curason y di circulacion.”
propio di e pashent, pues pa    ñon.                            “Locual ta mas importante
                                                                ta cu presion halto ta in-
                                                                fluencia grandemente nos

Mervin Wyatt-Ras:

                Defensor di pueblo y di mucha lo duna nos pueblo
                                caminda pa cana pa busca su derecho

Diaranson a tuma luga e         man pa Mucha, cual mocion       e fraccionnan por aproba e      Conseho y luga di meld pa      e Ombudsman di Corsou
di 22 Conferencia di FTA,       a keda aproba unanimam-         ley aki di biaha, pasobra nan   corupcion y fraude. Lo trece   e ley di Aruba tin e capitulo
den cuadro di nan 50 ani-       ente. Na aña 2013 a dicidi di   papia bunita, mientras den      cambio den funcionamento       di “Strafbepalingen”. Unda
versario. Na e ocasion aki      lanta un comision pa traha      Parlamento ora di trata e ley   di e aparato gubernamental.    no cumpli cu investigacion
Parlamentario Mervin            riba un ley di Ombudsman y      ta otro. Segun e Parlamen-      Lo trece e departamentonan     di e Ombudsman tin conse-
Wyatt-Ras, a representa         Ombudsman di Mucha cu e         tario papia ta un cos mientras  di gobierno mas cerca di nos   cuencianan manera castigo
su lider di fraccion como       intencion pa esaki carga sos-   haci ta otro.                   pueblo y a lo largo aumenta    disciplinario y no cumpli di
orador den un grupo di          ten di tur fraccion den Parla-  E importancia di un Om-         confiansa den instancianan     testigonan hasta por conduci
discusion.                      mento. Durante tratamento       budsman ta cu e lo sostene e    gubernamental. Pa loke ta      na boet. Un otro diferencia
Den nomber di fraccion AVP      di presupuesto di aña 2015      control di Parlamento ariba     e Ombudsman di Mucha e         ta cu den e ley di Aruba e
Wyatt-Ras a felicita FTA cu     siman pasa un amienda firma     gobierno. Pueblo lo tin un      lo haci posibel cu ora cu un   substituto di e Ombudsman
nan aniversario y a trece pa-   pa miembronan di e comis-       caminda pa por trece keho       mucha wordo manda di cashi     lo ta e Ombudsman pa Mu-
dilanti e importancia di un     ion (di tur fraccion) a keda    ariba trato y funcionamento     pa muraya pa haya ayudo lo     cha. Aki Wyatt-Ras ta con-
Defensor di Pueblo pa salva-    aproba unanimamente pa          di departamentonan di gobi-     por acudi na e Ombudsman.      sidera importante cu e mo-
guardia derecho di nos pueb-    pone un suma di 160.000 pa      erno, cual keho lo wordo in-    Lo salvaguardia cu ta cumpli   cion cu el a entrega na 2012
lo. Dia 19 di mei e comision    inicia cu trabounan pa su re-   vestiga. E instituto Ombuds-    cu derechonan di mucha         lo bira realidad. Wyatt-Ras a
di Ombudsman di Parlamen-       alisacion. Wyatt-Ras ta trece   man lo ta un Organo halto di    hancra den entre otro trata-   expresa palabranan di elogio
to a entrega na Presidente di   padilanti cu awor ta spera cu                                   donan. En comparacion cu       pa sra. Martijn di Ombuds-
Parlamento, kende ta presi-                                                                                                    man Corsou kende a ricibi su
dente di e comision, e con-                                                                                                    persona y un delegacion di su
cepto di ley di Ombudsman                                                                                                      coleganan, hunto cu Presi-
y di Ombudsman pa Mucha.                                                                                                       dente di Parlamento na Cor-
Segun Wyatt-Ras na 2004 a                                                                                                      sou y a duna/ofrece tur clase
keda entrega un concepto di                                                                                                    di informacion. Wyatt-Ras ta
ley di Ombudsman na Par-                                                                                                       indica entrante 1 di januari
lamento, sinembargo esaki                                                                                                      2016 e Instituto Ombuds-
no a wordo finalisa. Na aña                                                                                                    man lo mester bin na vigor
2012 Marisol Lopez-Tromp y                                                                                                     y ta spera cu tur fraccion lo
Mervin Wyatt-Ras a entrega                                                                                                     duna nan sosten. Lo inicia
un mocion pa un Ombuds-                                                                                                        den e temporada venidero cu
                                                                                                                               e campaña di informacion.
                                                                                                                               q
   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41