Page 52 - MIN TTC JULY 16

4 DONDERDAG AMIGOE
16 JULI 2015

Aruba, toen en nu...

Aruba in beeld, anno 1903

Op ons eiland is historisch erfgoed in verschil-
lende vormen te vinden. Het meest in het oog lo-
pend zijn natuurlijk gebouwen zoals cunucuhui-
zen, winkelpanden of overheidsgebouwen. Maar
er bestaan allerlei soorten erfgoed: cultureel,
muzikaal, culinair, het kan in de vorm van histo-
rische documenten zijn en natuurlijk foto’s. Die
laten ons zien hoe ons eiland er in het verleden
uitzag. Daarover gaat deze aflevering, waarbij fo-
to’s van meer dan 100 jaar geleden bekende plek-
ken op het eiland tonen. De eerder in deze serie
verschenen artikelen zijn in een album te vinden
op de Facebookpagina van de auteur.

door Evert Bongers ling de belangrijkste foto- den aangedaan om daar de onderschriften – in het rood Het ‘Casa de gobernacion’ foto is wel die, gemaakt in lijkheid om naar Savaneta
Historische foto’s van ons grafen van ons zustereiland. belangrijkste plekken vast – zijn ook in het Spaans. Er (bestuurskantoor) wordt de ‘Rooi Frances, Camino of San Nicolas te rijden. Als
eiland uit het begin van de Behalve op portretfotografie te leggen op ‘de gevoelige is geen uitgever of land van meestal aangeduid als de Balasji’ (Franse Pas, de er tenminste er geen poel
vorige eeuw zijn schaars. In legden de Soublette’s zich plaat’. Zo ook Aruba. Foto’s uitgifte te vinden. Commandeursgebouw of weg naar Balashi). Op een van modder was ontstaan in
de jaren voor de komst van ook toe op buitenopnames. van Soublette werden vaak De beelden geven een uniek -kantoor. Het was het enige – alweer – onverharde weg de regentijd... Met de bouw
de olie-industrie werd er Hun werk valt op door de gebruikt om artikelen over beeld van plekken op ons ei- overheidsgebouw in de tijd door de Franse Pas zien we van de brug over het Spaans
nauwelijks gefotografeerd keuze van de locaties en de de eilanden te illustreren en land van meer dan een eeuw van commandeurs, later ge- een wagen, getrokken door Lagoen, eind jaren ‘20, en
en wat er is overgebleven, is scherpte van de foto’s, zelfs ook werden ze als ansicht- geleden. Zo is er de foto van zaghebbers. Boven de deur een paard (alleen de benen de hoofdweg langs de kust,
vaak van heel slechte kwali- in vergelijking met opnames kaarten uitgegeven. De op twee van de oudste monu- die uitkomt op het balkon, zijn zichtbaar onder de wa- werd de afstand en reistijd
teit. Een uitzondering daar- met de techniek van nu. In Aruba gemaakte foto’s zijn menten van ons eiland, aan- prijkt een wapenschild met gen) met twee mannen (met naar de andere kant van het
op is het werk van de op 1904 werd er een album in een serie ansichtkaarten geduid als ‘Castilo i faro’, de letter W, voor koning Wil- hoed of helm) die achterom eiland aanzienlijk verkort
Curaçao gevestigde fotostu- met hun foto’s van ‘de ko- uitgegeven met het onder- Fort en vuurtoren, hetgeen lem, I, II of III. Behalve kan- kijken naar de fotograaf. en hoefde de ‘Camino de Ba-
dio Soublette et Fils. Robert lonie Curaçao’ aangeboden schrift ‘Aruba A.H.’ (voor verwijst naar de oorspron- toor en woning van de com- Deze weg naar Balasji was lasji’ niet meer te worden
Soublette en zijn zoon Tito aan Koningin Wilhelmina. Antillas Holandesas). De kelijke functie waarvoor de mandeur bood het onderdak in die tijd de enige moge- aangedaan.
waren rond de eeuwwisse- In 1903 hadden de Sou- Willem-III toren was ge- aan elke andere overheids-
blette’s ook de andere eilan- bouwd. Hier is duidelijk te dienst die er destijds be-
zien dat het Fort Zoutman stond, en vaak moest de
destijds vlak aan het water ruimte ook worden gedeeld.
lag, met omgekeerde boten Later werd het gebouw ge-
op het strand en mangroven bruikt als kazerne, waaraan
voor het fort. Opvallend is de naam Kazernestraat nog
ook dat de brede vesting- herinnert.
muur aan de kant van het Het was het belangrijkste
strand ontbreekt. gebouw van Oranjestad en
De ansichtkaart met ‘Iglesia op Koninginnedag werd
protestante i casa del me- vanaf het balkon de au-
dico’ toont een toen nog on- bade van het volk door de
verharde Wilhelminastraat commandeur of gezagheb-
met het in 1864 gebouwde ber afgenomen. Ook dit ge-
Protestantse kerkje en het bouw is in 1949 afgebroken
huis van de dokter. Dat was om plaats te maken voor
Horacio Oduber, de eerste een parkeerplaats die nu
en destijds enige dokter op de naam Plaza Daniel Leo
het eiland. Zijn huis is later draagt. De meest charmante
gebruikt als Pasangrahan,
logeergebouw voor over-
heidsfunctionarissen op
reis door de koloniën. Het
huis is in 1949 afgebroken
om plaats te maken voor de
grote nieuwe Protestantse
kerk.

Cats and Dogs
awaiting Adoption

www.arubaanimalshelter.com