Page 14 - MIN ARENDS
P. 14

a17
                                                                                                    analisis Diasabra 14 OctOber 2017

                 Continuacion di pagina 16



                                         Nota di redaccion:
                                         E  dos  charlanan  no  tabata
                                         trata  materia  desconoci  pa
                                         mayoria di e audiencia, pero
                                         tabata  hopi  util  pa  mira  tur
                                         aspecto  relevante  treci  hun-
                                         to  un  biaha  mas.  Esaki  nos
                                         a  destila  di  varios  reaccion
            E acuerdo Europeo di Stabi-  di  e  audiencia  despues  di  e
            lidad y Crecemento di 1997   evento.
            tabata encera yega a mediano
            plaso na ekilibrio presupues-  Como  punto  mas  cu  a  re-
            tario y mantene debe publi-  sulta  e  necesidad  pa  instala
            co bao di 60%, den tur pais   un  organismo  autonomo  di
            miembro.                     supervision financiero inde-
                                         pendiente,  cu  ta  acompaña
            E no a keda na esey, pasobra a   e  proceso  di maneho finan-
            bira obvio cu esey no ta sufici-  ciero.
            ente y cu mester mas cu esey,
            y na 2012 a yega na e Tratado   Durante e intercambio cu e
            di Stabilidad Europeo di cual   sala  despues  di  e  charlanan
            e  metanan  ta  estableci  den   a toca e tema di e problema
            leynan nacional, cu creacion   structural,  na  Aruba,  di  e
            tambe  di  supervision  nacio-  funcionamento  inadecuado   di  gobierno,  pa  por  eherce   di gasto den un presupuesto   sor,  pasobra  a  logra  cumpli
            nal  independiente,  banda  di   di e organismonan existente   un  trabao  adecuado  den  tur   complementario,  eventual-  mas o menos cu e normanan
            e  supervision  di  Comision   cu  ta  representa  e  checks   sentido.                mente financia cu placa fia.   di deficit pa presupuesto. Ta
            Europeo mes.                 and  balances  den  e  sistema   Un  organismo  supervisor                             keda incierto kico lo a sucede
                                         gubernamental,  cu  mester   cu mester bay funciona den   Un simpel conseho di un or-  si a yega na un confrontacion
            Pa  Hulanda  esaki  a  haya   sirbi di guia y contra peso pa   e mesun ambiente hostil aki   ganismo  consehero  cu  esey   mas serio, unda gobierno di
            forma den e Wet Houdbare     maneho (financiero) di gobi-  lo ta inefectivo, a menos cu   no ta bon, lo no ta suficiente   Aruba lo a nenga di sigui in-
                                                                      e  cuadro  legal  ta  obliga  go-  pa para e practica aki, y e ca-  struccion di Reino.
                                                                      bierno sigui instruccion di e   minda  pa  hinca  e  pais  den
                                                                      cuerpo supervisor.           problema  ta  keda  hancho   Ningun  hende  cu  sano  hu-
                                                                                                   habri.                       icio ta sinta warda un ripiti-
                                                                      Francamente, nos no ta mira                               cion di e sucesonan di 2014.
                                                                      esey ta bira factibel, a menos   E unico motibo pakico segun
                                                                      cu bin un cuadro legal cu ta   nos e supervision financiero   Ta dificil imagina na e mo-
                                                                      obliga  e  poder  ehecutivo  di   actual  di  CAft  ta  funciona,   mento aki cu e situacion po-
                                                                      tuma e organismo supervisor   ta pasobra den trasfondo tin   litico local ta asina madura cu
            Overheidsfinanciën.          erno. Esaki primordialmente
            Esaki  ta  ilustra  cu  gradu-  pasobra esunnan cu a eherce
            almente,  dentro  di  struc-  poder  politico  (ehecutivo)
            turanan supra nacional, pero   den e 31 aña di gobierno au-
            tambe na nivel nacional, su-  tonomo no tabata aprecia ni
            pervision  financiero  inde-  supervision ni bon conseho,
            pendiente a bira algo estric-  reduciendo  e  organismonan
            tamente normal y acepta pa e   aki na entidad di formalidad,
            gobiernonan nacional.        cu no ta haci caso di nan ora e
                                         conseho no ta cuadra cu loke
              Esaki  ta  subraya  e  impor-  gobierno mes ta pensa.
            tancia tambe pa un teritorio
            chikito  manera  Aruba,  cu   Den  e  ambiente  Hulandes/
            su riesgonan extra grandi pa   Europeo  e  organismonan  di
            mantene un situacion finan-  supervision  tin  hopi  mas  di
            ciero  stabiel,  pa  considera   bisa  cu  e  organismonan  co-
            supervision financiero inde-  respondiente den nos ambi-
            pendiente  como  algo  indis-  ente estatal.
            pensabel  den  e  proceso  di
            elabora  y  supervisa  imple-  Ademas  e  organismonan  di   na serio. E gobierno saliente   e  menasa  di  un  posibel  in-  ta bay acepta sancion imponi
            mentacion  di  presupuesto,   control  den  nos  sistema  ta   a duna di conoce su prefer-  struccion (aanwijzing) di  go-  pa un organismo local, cu ta
            pa  realisa  financia  publico   depende  demasiado  di  re-  encia pa substitui e actual or-  bierno di Reino, den caso cu   depende pa tur cos di e gobi-
            sostenibel den futuro.       curso  financiero y humano   gano supervisor CAft cu un   e autoridad aki dicidi di actua   erno di turno.
                                                                      Camara Presupuestario (Be-   riba  un  conseho  di  CAft  pa   E  organismo  lo  bay  sufri  di
                                                                      grotingskamer)  pero  asina   tal intervencion.           e mesun debilidadnan struc-
                                                                      leu cu a expone e ideanan pa                              tural di cual e actual organ-
                                                                      cu e entidad nobo aki, atrobe   Aki ta mira cu a keda intro-  ismonan  cu  ta  representa  e
                                                                      lo  ta  un  organismo  pura-  duci  un  supervision  finan-  checks and balances den nos
                                                                      mente  di  conseho,  sin  nin-  ciero di un autoridad superi-  sistema  gubernamental  ac-
                                                                      gun sancion ora ta ignora su   or den Reino, cu ta surpasa e   tual ta sufri?
                                                                      consehonan.                  nivel di gobernacion local, cu
                                                                      Di  e  manera  aki  lo  no  bin   ta duna instruccion pa coregi    Kico anto lo mester ta e so-
                                                                      cambio esencial den e situa-  un asunto, cu e poder supe-  lucion pa surpasa e problema
                                                                      cion  actual,  unda  ehecutivo   rior pa actua si e nivel infe-  aki? Si un organismo di con-
                                                                      ta  prepara  un  presupuesto,   rior – gobierno di Aruba – no   trol local no por haci e trabao,
                                                                      cu of sin deficit, y seguidam-  kier cumpli.              anto mester considera un ley
                                                                      ente ta gasta placa, eventual-                            di  Reino  cu  ta  duna  crea  e
                                                                      mente fuera di presupuesto,   Te  na  e  momento  aki  no  a   base pa un organismo di su-
                                                                      ta  bay  parlamento  na  fin  di   tuma  luga  algun  accion  di   pervision cu si tin e poder pa
                                                                      aña y ta hustifica tur exceso   coreccion di e nivel supervi-  actua?
   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19