Page 152 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การดูสภาพจิต
P. 152
672
วิธีจัดการความคิด
ณ สานักวิปัสสนาพัฒนาทางจิต จ.ตรัง วันที่ ๑๗ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๒
คําถําม...จริง ๆ แล้ว เกี่ยวกับสภําวะที่สําคัญมําก ๆ เพรําะกํารที่เรําจะจัดกํารกับควํามคิด คํา ว่ําจัดกํารกับควํามคิด ประเด็นก็คือว่ํา เวลํามีควํามคิดเกิดข้ึน ทําไมเรําต้องจัดกํารกับควํามคิด เวลํานั่ง กรรมฐําน พอมคี วํามคดิ เกดิ ขนึ้ มํา จะรสู้ กึ วํา่ ควํามคดิ นน้ั เปน็ ตวั รบกวนสมําธิ คอื ควํามรสู้ กึ รสู้ กึ วํา่ ควําม คิดนั้นเป็นตัวรบกวนสมําธิ
ทีนี้เรําก็ต้องกลับมําดูว่ํา เวลําเรําเจริญกรรมฐําน คําว่ํากรรมฐํานต้องมีอํารมณ์ไหนบ้ําง ที่เรําต้อง ตํามรู้ ที่เป็นอํารมณ์หลัก เรําต้องรู้หลักกํารตรงนี้ก่อน ไม่อย่ํางน้ันควํามคิดนี้หมดไป ควํามคิดใหม่ข้ึนมํา ก็จะมีปัญหําต่อเนื่องอยู่เร่ือย ๆ จะมีปัญหําอยู่ไม่จบ เพรําะควํามคิดเรํา จะเกิดขึ้นตลอดชีวิตของคนเรํา ในกํารรับรู้เรื่องรําวต่ําง ๆ ไม่ว่ําจะเป็น ทํางตํา ทํางหู ทํางจมูก ทํางล้ิน ทํางกําย หรือทํางใจที่เกิดขึ้น เมื่อ ไ ห ร ก่ ต็ ํา ม ท มี ่ ผี สั ส ะ เ ก ดิ ข นึ ้ ม ํา เ จ อ ค ํา ถ ํา ม . . . ค ว ํา ม ค ดิ ก เ็ ก ดิ ข นึ ้ ม ํา ม คี ํา ถ ํา ม เ ม อื ่ ไ ห ร .่ . . ม ปี ญั ห ํา ม คี ํา ถ ํา ม ข น้ ึ ม ํา ควํามคิดก็ต้องทํางํานนะ เป็นกํารทํางํานของจิตเรํา
เพรําะฉะน้ัน เวลําเรําปฏิบัติธรรม ขอทบทวนอีกนิดหน่ึงว่ํา กํารดูควํามคิด กํารจัดกํารกับควํามคิด เป็นสภําวะตรงไหน อยู่ในธรรมะข้อไหน จัดเป็นสภําวธรรมหรือไม่ หรืออยู่ในจุดไหน อันที่จริงควํามคิดท่ี เกิดขึ้น ไม่ว่ําเรําจะนั่งกรรมฐํานหรือไม่น่ังกรรมฐําน ควํามคิดก็มีอยู่ แต่เวลําน่ังกรรมฐําน เรํามีควําม ปรํารถนําท่ีจะสงบ พอมีควํามปรํารถนําที่จะสงบ แล้วมีควํามคิดเกิดขึ้นมํา จึงรู้สึกว่ํา ควํามคิดน้ันเป็น อุปสรรค เป็นตัวรบกวน ทําให้เรําไม่สํามํารถท่ีจะสงบได้
แต่หลักของกํารเจริญกรรมฐําน เรํามําดูว่ํา กํารเจริญกรรมฐํานนั้น ให้มีสติรู้อยู่กับปัจจุบัน ให้มี สติกําหนดรู้อยู่กับอํารมณ์ปัจจุบันอยู่เสมอ อยู่เนือง ๆ เพรําะฉะนั้น คําว่ําอํารมณ์ปัจจุบันอันนี้ คําว่ํา อํารมณ์ปัจจุบัน ก็คืออํารมณ์ท่ีกําลังปรํากฏเกิดขึ้นอยู่ ณ ขณะนี้ ต่อหน้ําเรําตรงนี้น่ีแหละ ที่เห็นอยู่ ท่ีรับรู้ ได้อยู่ ไม่ใช่อํารมณ์ท่ีไม่เกิด ที่ยังไม่เกิด หรือท่ีหํายไปแล้ว ยกตัวอย่ํางเช่น ตอนที่เรํานั่งกรรมฐํานใหม่ ๆ เรําอําศัยลมหํายใจเป็นอํารมณ์ปัจจุบัน เป็นอํารมณ์หลัก พอรู้ลมหํายใจ เรําก็รู้สึกว่ํา เม่ือไหร่ที่ตํามรู้
