Page 154 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การดูสภาพจิต
P. 154
674
แต่ให้สังเกตตรงนี้ จิตที่ว่ําง จิตที่เบํากับเรื่องที่คิด เป็นส่วนเดียวกันหรือคนละส่วนกัน เป็นส่วน เดียวกันหรือคนละส่วนกัน จิตที่ว่ํางเบํากับเรื่องที่คิด เพรําะเวลําเรําคิด ส่วนใหญ่จะเป็นเรื่อง มีเรื่องรําว จะยําวจะสั้นแล้วแต่ จะมีมโนภําพเกิดขึ้นมํา บํางครั้งจะมีมโนภําพแว็บเดียว ๆ ภําพนู้นภําพนี้ แม้แต่ภําพ อําคํารสถํานที่ ที่เรําบอกว่ํามันกว้ํางใหญ่ แม้แต่ภําพสถํานที่ ที่กว้ํางใหญ่ ลองดูซิว่ํา สังเกตว่ําจิตที่ว่ํางเบํา กับภําพที่คิด กับเรื่องที่คิด เขําเป็นส่วนเดียวกันไหม
กํารที่เรํากําหนดรู้ตรงนี้เป็นจุดเริ่มต้น จุดเริ่มต้นตรงนี้คืออะไร ถ้ําเรํามีเจตนําสังเกตตรงนี้ กลําย เป็นกํารแยกจิตกับจิต เขําเรียก...จะกลํายเป็นกํารดูจิตในจิต หรือแยกนํามกับนํามไป ตรงปัญญําตรงนี้นะ ตัวสําคัญว่ํา กํารที่เรํารู้จักเอําควํามคิดนั้นมําเป็นอํารมณ์กรรมฐําน ไม่ใช่เอํามําเป็นของเรําเป็นตัวเรํา แต่ เอํามําเป็นอํารมณ์กรรมฐําน เพื่อกํารเจริญสติ และกํารกําหนดรู้ ถึงควํามเป็นคนละส่วนอย่ํางนี้เพื่ออะไร ลองสังเกตดูนะว่ํา เมื่อไหร่ก็ตํามที่เรํารู้สึกว่ํา เรํากําลังคิด และควํามคิด...เป็นเรําคิดตลอดเวลํา เรําจะรู้สึก อย่ํางไร จิตใจรู้สึกหนักหรือเบํา
เพรําะฉะนั้นรู้สึกได้เลย ว่ํารู้สึกไม่ค่อยสบําย รู้สึกหนัก ๆ รู้สึกอึดอัด แต่ถ้ําเมื่อไหร่ที่จิตกับกําย แยกจํากกัน และจิตให้กว้ํางขึ้น แยกเป็นคนละส่วนกับเรื่องที่คิด แยกเป็นคนละส่วนกับควํามคิด ลอง สังเกตดูสิว่ํา จิตขณะนั้นรู้สึกอย่ํางไร จิตใจขณะนั้นรู้สึกเป็นอย่ํางไร มีควํามหนัก มีควํามเบํา มีควํามสงบ หรือวุ่นวําย กระสับกระส่ํายไปกับควํามคิดอันนั้น ตรงนี้คือกํารที่แยกจิตกับจิตตรงนี้ จะได้เห็นว่ํา แม้แต่ ตัวควํามคิดเองก็ไม่ใช่ของเรํา กํารแยกจิตแบบนี้ แยกจิตกับจิตมันเป็นกํารคลํายอุปําทําน เป็นกํารคลําย อุปําทําน เป็นกํารละ เป็นกํารปล่อยวําง
ปล่อยวํางอะไร ปล่อยวํางควํามรู้สึกว่ําเป็นเรํา พอปล่อยวํางควํามรู้สึกว่ําเป็นเรํา พอไม่มีเรําปุ๊บ นี่นะ กํารที่จะยึดเอําควํามคิดอันนั้นมําเป็นของเรํา ก็ไม่เกิดขึ้น แต่ทีนี้ต่อไปก็คือว่ํา ทําอย่ํางไร พอเรํา ว่ํางแล้วเบําแล้ว แต่ควํามคิดก็ยังเกิดอยู่ แต่ควํามคิดก็ยังเกิดอยู่ คําว่ํา...แต่ ตรงนี้แหละ แสดงว่ํามีปัญหํา ว่ํา ถ้ําเรําว่ํางต้องไม่มีควํามคิด นั่นคือควํามเข้ําใจของเรํา ถ้ําว่ํางแล้วต้องไม่มีควํามคิด ว่ํางจํากควํามคิด อย่ํางหนึ่ง ว่ํางจํากตัวตน อย่ํางที่บอกเมื่อกี้นี้ จิตที่ว่ําง...กว้ํางเป็นคนละส่วนกับควํามคิด ถํามนิดหนึ่งว่ํา พอเป็นคนละส่วนกับควํามคิด จิตเรําเป็นทุกข์ไหม
จติ ทที่ ํา หนํา้ ทรี่ บั รคู้ วํามคดิ เขําทกุ ขก์ บั ควํามคดิ ไหม...เมอื่ ไมท่ กุ ข์ แลว้ ตอ้ งกงั วลไหมวํา่ ควํามคดิ นนั้ ตอ้ งไมเ่ กดิ เพรําะควํามกงั วล ควํามอยํากไปบงั คบั ไมใ่ หค้ วํามคดิ เกดิ นแี่ หละ เรําบงั คบั ไมไ่ ด้ กเ็ ปน็ ทกุ ขก์ บั ควํามคิด กลํายเป็นว่ํา ควํามคิดเขําประกําศตัวเขําเป็นอย่ํางนั้น ไม่ใช่ของเรํา เป็นไปตํามเหตุปัจจัย เพรําะ ควํามไม่รู้ ควํามไม่เข้ําใจ ควํามคิดที่เกิดขึ้น จิตที่เกิดขึ้น ที่เขําคิดเพื่อที่จะวิเครําะห์หําเหตุหําผล เพื่อที่จะ สรุปเรื่องรําวอันนั้น พอมีควํามใส่ใจ เขําก็จะทําหน้ําที่แบบนี้
ทีนี้พอแยกจํากกัน พอแยกจํากควํามคิดปึ๊บ เรําละอะไรก่อน ดับควํามทุกข์ที่อําศัยควํามคิด อําศัย ควํามไม่รู้ ควํามทุกข์ที่เกิดจํากตัวตน มีตัวตนที่เข้ําไปยึด ว่ําควํามคิดเป็นของเรําและทุกข์ขึ้นมํานี่นะ พอ แยกกนั ปบ๊ึ ควํามทกุ ขน์ นั้ ดบั ไป จติ เปน็ วํา่ ง เบํา สงบ ปญั ญําตรงนแี้ หละ ทตี่ อ้ งมําพจิ ํารณําตอ่ วํา่ แลว้ ควําม
