Page 155 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การดูสภาพจิต
P. 155
675
คิดที่เกิดขึ้นนั้นเกิดดับอย่ํางไร อันที่จริงง่ําย ๆ ลองสังเกตดูนิดหนึ่งว่ํา เมื่อไหร่ก็ตํามที่เรําเห็นชัดว่ํา จิตที่ ว่ํางจิตที่เบํา กับควํามคิดเป็นคนละส่วนกัน แล้วจิตเขํากว้ํางกว่ําควํามคิด จิตที่กว้ํางกว่ําควํามคิด รู้สึกสงบ ไหม ก็จะรู้สึกสงบ แล้วควํามคิดที่เคยคิดเยอะ ๆ นี่นะ เขําเบําลงหรือเปล่ํา น้อยลงไหม
อันนี้เรําจะสังเกตได้เลยว่ํา พอจิตว่ํางมํากขึ้น ควํามคิดก็น้อยลงโดยปริยําย ทีนี้พอเรําสนใจอํากําร เกดิ ดบั ควํามคดิ เขํา้ ไปสนใจลกั ษณะอํากํารเกดิ ดบั ของควํามคดิ เหมอื นเรําตํามรลู้ มหํายใจ เหน็ ไหม เหมอื น เรําตํามรู้ลมหํายใจ ก็คือว่ํา เข้ําไปกําหนดรู้อํากํารเกิดกํารดับ อํากํารพระไตรลักษณ์ ของอะไร ของสัญญํา ขันธ์ ตัวสังขํารขันธ์ ตอนที่เรําตํามรู้ลมหํายใจ ดูอํากํารพองยุบ เขําเรียกตํามดูรูปขันธ์ ดูอํากํารทํางกําย เขําเรียกไปดูอํากํารทํางกําย รู้อํากํารเกิดดับของกําย แต่พอเป็นควํามคิด ก็เป็นกํารตํามรู้อํากํารเกิดดับของ ควํามคิด ของจิตที่กําลังปรํากฏขึ้นมํา
ทีนี้ที่บอกว่ํา มันต่ํางจํากลมหํายใจก็คือว่ํา พอลมหํายใจไม่ได้บอกเรื่องรําวอะไร แต่ควํามคิด ที่ประเด็นสําคัญคือ ควํามคิดเป็นเรื่องรําวที่เรําไปคิดว่ํา เรื่องนู้นเรื่องนี้ เป็นเรํา เป็นเขํา เป็นสําคัญ ไม่ สําคัญ เกิดขึ้นมําเยอะแยะมํากมําย ไปติดที่ตรงควํามรู้สึกว่ํา ควํามคิดนั้นดีไม่ดี ดีไม่ดีอย่ํางไร จริง ๆ แล้ว ควํามคิดที่ดีหรือไม่ดีก็ตําม พอเห็นจิตกับควํามคิดแยกกันปึ๊บ ควํามคิดที่เกิดขึ้นดีไม่ดียังปรํากฏได้ แต่ถ้ํา แยกออกมําแล้ว จิตที่ว่ํางจิตที่เบํา จิตที่ไม่มีตัวตนนะ
ควํามคิดที่ดีไม่ดีเกิดขึ้น ทําให้เรํา...ถ้ําเรําเข้ําไปพิจํารณําที่ดีนี่นะดีอย่ํางไร ดีสําหรับอะไร ที่ไม่ดี ไม่ดีอย่ํางไร ไม่ดีตอนไหน ไม่ดีกับใคร ไม่ดีกับตัวเรํา ไม่ดีกับคนอื่น ไม่ดีกับสังคม ไม่ดีกับโลก หรือไม่ดี ต่อกํารปฏิบัติ อันนี้คือว่ําเป็น...ไม่ดีส่วนตัว หรือเป็น...ไม่ดีที่ทําให้เรําไม่ดี กํารพิจํารณําแบบนี้นี่ กํารรับรู้ ด้วยควํามรู้สึกที่ไม่มีตัวตน ก็จะเห็นได้ว่ํา ควํามรู้สึก ควํามคิดที่เกิดขึ้นสําคัญไม่สําคัญอย่ํางไร ตรงนี้ต้อง มีเจตนํานะ มีสําระหรือไม่เป็นสําระอย่ํางไร ดีไม่ดีอย่ํางหนึ่ง เป็นสําระหรือไม่เป็นสําระอย่ํางไร ในขณะนี้ สําคัญแค่ไหน จําเป็นแค่ไหนที่เรําต้องคลุกคลี เรําต้องหงุดหงิด อันนี้อย่ํางหนึ่ง
อกี อยํา่ งหนงึ่ กค็ อื วํา่ พอเรําพจิ ํารณําแบบนี้ หนงึ่ พอมเี จตนําทจี่ ะจดั กํารกบั ควํามคดิ ถํา้ จะมเี จตนํา จัดกํารกับควํามคิดโดยตรง ต้องทําแบบ...ให้พอใจที่จะรู้กํารเกิดกํารดับของควํามคิดอย่ํางเดียว เรื่องอะไร ไม่ต้องไปกังวล ไม่ต้องไปสนใจ คือรู้ว่ําเดี๋ยวคิดแล้วก็ดับ คิดเรื่องนี้มําดับ เรื่องนี้มําดับ เกิดแล้วดับ ทีนี้ เวลําเขําผุดเร็วขึ้น พอเรํารู้ พอเรําตั้งใจที่จะดู บํางครั้งนี่นะ ควํามคิดจะผุดเร็วขึ้นแทรกกันมํา อันนี้ยัง ไม่ดับ อันใหม่ก็ผุด ๆ วิธีก็คือว่ํา ให้มุ่งที่ควํามคิดใหม่ ที่จะเกิดผุดขึ้นมํา ผุดขึ้นมํา ไม่ต้องไปสนใจ เรื่องรําวหรอก
ลองดูว่ํา...สติ สติของเรําที่จะไปรู้ควํามคิด พยํายํามให้ไวขึ้น ๆ ๆ ตํามทัน พอเริ่มผุดเข้ําไปแล้ว... เกิด เข้ําไป ๆ ๆ ไม่นํานหรอกควํามคิดก็จะหยุด พอกระทบถูก...เข้ําไปถึง...ควํามคิดก็จะหยุด แต่คําว่ํา หยุดหรือดับไปในขณะนี้คือ บํางครั้งหยุดไประยะหนึ่ง สักพักหนึ่ง แล้วเขําก็เกิดใหม่อีก พอเกิดใหม่อีก สิ่งที่ต้องสังเกตก็คือว่ํา ควํามคิดที่เกิดขึ้นมําต่อไปนี่นะ เกิดแบบไหน ค่อย ๆ เกิดขึ้น เกิดแบบช้ํา ๆ เกิด อยู่ในควํามว่ํางหรืออย่ํางไร เกิดอยู่ในควํามสงบ เกิดอยู่ห่ําง ๆ ตัว หรือเกิดเข้ํามําข้ํางในตัวอีก
