Page 64 - ๕๐ ปี ๑๐๐ สัจธรรม-การดูสภาพจิต

584
จึงทาให้ชีวิตเป็นทุกข์ หรือเป็นสุขเกิดขึ้นมา การที่ได้เห็นความจริง...เห็นธรรมะ การปฏิบัติธรรม เห็นถึง สัจธรรมที่เป็นจริงอันนี้ จึงถามว่า ปัญญา...ส่วนหนึ่ง
การที่เรารู้ถึงวิธีการที่จะเข้าไปกาหนดรู้ ถึงการเกิดดับของรูปนาม รู้วิธีการขัดเกลาจิตใจของตน เพราะฉะนั้นที่บอกว่า การรู้วิธีการขัดเกลาจิตใจ ดูรูปนาม มีเจตนาที่จะกาหนดรู้ อาการเกิดดับของรูปนาม ในทุก ๆ ขณะ ในทุกอารมณ์ที่เกิดขึ้น เหมือนเราอยู่กับกรรมฐานตลอดเวลา ไม่ว่าอารมณ์นั้นจะเป็น อารมณ์ภายนอก หรืออารมณ์ภายใน อารมณ์ภายนอกเป็นอย่างไร คือเสียงที่เกิดขึ้น ที่ได้ยิน แล้วเข้าไป กาหนดรู้อาการเกิดดับของเสียง เหมือนอย่างที่บอกแล้วในเบื้องต้นว่า การที่สนใจอาการเกิดดับของเสียง ที่ปรากฏเกิดขึ้นมา แทนที่จะรู้ว่าเสียงทุ้ม เสียงแหลม เสียงเพราะไม่เพราะ แต่ก็ไปกาหนดรู้ ถึงอาการ เกิดดับของเสียงนั้น
พอเห็นอาการเกิดดับ แล้วจิตมีความผ่องใสขึ้น ตั้งมั่นขึ้น สว่างขึ้น เพราะอะไร เพราะมีเสียงเป็น อารมณ์หลัก หรือเป็นอารมณ์เดียว จิตเกาะเกี่ยวอยู่กับอารมณ์ปัจจุบัน จึงไม่ได้ส่งจิตออกไปข้างนอก หรือ คล้อยตามอารมณ์ภายนอก แต่อยู่ในกรรมฐาน เพียงแต่เอาอารมณ์เหล่านั้นมาเป็นอารมณ์กรรมฐาน ณ ปัจจุบัน เพราะฉะนั้น การกาหนดรู้ในลักษณะอย่างนี้ จึงทาให้จิตมีความตั้งมั่นข้ึน จิตมีความตั้งมั่นขึ้น สติแก่กล้าขึ้น ปัญญาก็จะมีความเฉียบแหลม หรือคมมากขึ้น เห็นชัดถึงความเป็นจริงตรงนั้น
ทีนี้ พอเป็นแบบนี้ ถามว่า เสียงที่อยู่ภายนอก เราสามารถเอามาเป็นอารมณ์ได้ แล้วอาการอื่นหรือ อารมณอ์ ยา่ งอนื่ สามารถเอามาเปน็ อารมณก์ รรมฐานไดไ้ หม ไมม่ ขี อ้ ไหนยกเวน้ ไมม่ อี ารมณไ์ หนทจี่ ะยกเวน้ ว่าอันนี้ไม่ใช่อารมณ์กรรมฐาน อันนี้เอามาเป็นอารมณ์กรรมฐานได้ อารมณ์กรรมฐานไม่ได้ เอาอะไร...ที่ เอามาเป็นอารมณ์กรรมฐานไม่ได้ เพราะอารมณ์กรรมฐานคืออะไร อารมณ์ไหนก็ตาม ที่ผัสสะแบบไหน ที่ ปรากฏทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจนี่นะ เอามาเป็นอารมณ์กรรมฐานได้หมด เพียงแต่...เจตนา มีเจตนาที่ จะเข้าไปกาหนดรู้ ถึงกฎไตรลักษณ์ เอามาเป็นพิจารณาเป็นสภาวธรรม
หรือจะไปพิจารณาแบบไหน เป็นปรมัตถธรรม เป็นบัญญัติ อยู่ที่เจตนา ถามว่าเจตนาตรงไหน ที่ อารมณ์ไหน ที่ทาได้ยากที่สุด อันนี้ก็ขึ้นอยู่แต่ละบุคคล บางคนใช้กาหนดความคิด...ไม่สามารถกาหนดได้ บางคนกาหนดเสียง กาหนดอาการเกิดดับของเสียง...ไม่สามารถกาหนดได้ แต่กาหนดอาการของเวทนา... นี่...รู้สึกมั่นใจ เวทนาแก่กล้ามากแค่ไหนก็สู้ได้ แต่ถ้าเสียงนี่...ไม่ไหว ถูกรบกวนทาให้สติไม่ดี เกิดความ กระสับกระส่าย อันนี้ก็อย่างหนึ่ง
อนันเี้ปน็อะไรเขาเรยีกเปน็อารมณเ์ฉพาะตนบางคนถนดั บางคนทาได.้..ไมไ่ด้จะใหเ้ทา่กนักไ็มไ่ด้ แตส่ งิ่ ทสี่ า คญั กค็ อื วา่ ไมว่ า่ จะเปน็ อารมณไ์ หนเกดิ ขนึ้ มา แตถ่ า้ ...พอใจทจี่ ะเอามาเปน็ อารมณก์ รรมฐาน...ไมม่ ี เงื่อนไข เพราะนั่นชีวิตของเรา สิ่งที่ปรากฏขึ้นในชีวิตของเรา มันไม่ได้เกิดขึ้นตามเงื่อนไข...ความปรารถนา ของเราเสมอไป ยอ่ มมอี ารมณท์ แี่ ทรกเขา้ มา อารมณจ์ รทเี่ ขา้ มาในชวี ติ และบางทกี อ็ ารมณจ์ รเหลา่ นนั้ แหละ ทที่ า ใหเ้ ปน็ ทกุ ข์ ถา้ อารมณไ์ หน ทเี่ ราวางแผนเตรยี มตวั ไวก้ อ่ น เตรยี มใจไวก้ อ่ น กจ็ ะไมม่ ปี ญั หากบั ชวี ติ เรา มากเท่าไหร่